معنای قناعت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قناعت.
پرسش: منظور از قناعت چیست؟
پاسخ: قناعت یعنی اکتفا به قدر نیاز و قانع شدن به آنچه که دارد. قناعت، آدمی را از آلوده شدن به بسیاری از
گناهان نگه می‌دارد.
آدم قانع همواره سیر است و احساس بی‌نیازی می‌کند، برعکس افراد طماع و حریص هر قدر از اموال
دنیا را جمع‌آوری کنند، باز عطش و تشنگی‌اش بیش‌تر می‌شود.
انسان ضمن اینکه خود، روحیه قناعت را در خویشتن ایجاد می‌کند، دیگران را هم باید به این وصف توصیه کند.
قناعت حالتی است نفسانی که باعث اکتفا کردن به قدر
حاجت و ضرورت می‌شود. این صفت از
صفات فاضله و اخلاق خوب است و بسیاری از صفات دیگر مربوط به آن است. اگر انسان با روحیه قناعت
زندگی کند از اوصاف ناپسند، مانند:
طمع،
حرص و جمع‌آوری بی‌حدوحصر مال و
ثروت بدور خواهد ماند.
صفت قناعت مَرکبی است که آدمی را به مقصد و
سعادت دنیا و آخرت می‌رساند؛ زیرا هر کس به قدر ضرورت قناعت کرد و دل را به تجمل و افزون‌طلبی نسپرد، همیشه فارغ‌البال و مطمئن به سر خواهد برد؛ به گونه‌ای که تحصیل آخرت برایش آسان و
زندگی دنیا راحت است.
در مقابل، هر که گرفتار صفت حرص و طمع شد، همواره پریشان‌خاطر و مضطرب است. با وجود این، او چگونه می‌تواند تحصیل آخرت نماید و به سعادت ابدی نائل گردد.
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «خوشا به حال کسی که به
دین اسلام هدایت یابد و به قدر کفاف به او برسد و قناعت کند».
همچنین فرمود: «ای مردم! چندان سعی نکنید که به هیچ‌کس نمی‌رسد، مگر آنچه از برای او مقدر شده است و هیچ بنده‌ای از دنیا نمی‌رود، مگر اینکه روزی‌ای که به او مقدر است، به وی برسد».
قناعت مستلزم
غنا و بی‌نیازی است.معمولاً انسان‌های قانع احساس بی‌نیازی می‌کنند و از درخواست و طلب از دیگران خودداری می‌کنند.
امام علی (علیه‌السلام) فرمود: «ای
فرزند آدم! اگر از دنیا آن‌قدر می‌خواهی که کفایت تو را کند، اندک چیزی از آن تو را سیر می‌کند و اگر زیادتر از کفایت می‌طلبی، تمام آنچه در دنیا هست، تو را سیر نخواهد کرد و کفایت تو را نخواهد نمود».
به‌هر‌حال، قناعت یعنی اکتفا به قدر نیاز و قانع شدن به آنچه که دارد. قناعت، آدمی را از آلوده شدن به بسیاری از
گناهان نگه می‌دارد. آدم قانع همواره سیر است و احساس بی‌نیازی می‌کند، برعکس افراد طماع و حریص هر قدر از
اموال دنیا را جمع‌آوری کنند، باز عطش و تشنگی‌اش بیش‌تر می‌شود. انسان ضمن اینکه خود، روحیه قناعت را در خویشتن ایجاد می‌کند، دیگران را هم باید به این وصف توصیه کند. به ویژه مدیر و سرپرست
خانواده، وظیفه مهمی در این زمینه دارد و باید فرزندان را با روحیه
قناعت تربیت کند.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «معنای قناعت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۲/۲۰.
