مخالفت والدین با عدم کفویت فرهنگی در ازدواج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: کفویت
فرهنگی ، نقش
والدین در
ازدواج .
پرسش: آیا ازدواج یک دختر ترک زبان با یک پسر عرب ایرانی عیب است که والدین ما مانع می‌شوند؟ مگر ما همه بنده
خدا نیستیم؟
پاسخ: پدران و مادران و بزرگترها چون از
نوجوانان تجربه بیشتری دارند و خیر و صلاح آنان را می‌خواهند، ممکن است در بعضی از امور ازدواج و
انتخاب همسر نظراتی برخلاف نظر نوجوانان داشته باشند که موافق با
عقل و
شرع و
منطق و تجربه باشد.
در خصوص این مسأله که همه ما بندگان
خداوند هستیم و هیچ قوم و نژادی نسبت به دیگری برتری ندارند مطلب را درست می‌گویید و چنانکه در
قرآن هم به آن اشاره شده: ان اکرمکم عندالله اتقیکم؛ گرامی‌ترین شما نزد خداوند متعال
پرهیزکارترین شماست؛
اما مسأله لزوم هماهنگی و لزوم سنخیت نسبی زوجین مطلب دیگری است که مورد تأیید همه دانشمندان
تربیتی است و نباید آن را نادیده بگیریم، و گاهی تفاوت‌های فرهنگی چنان است که
زندگی را برای هر یک از زوجین غیر قابل تحمل می‌نماید؛ هر چند ممکن است زن و شوهر از نظر
تدیّن و
ایمان شایسته باشند. در نتیجه نباید بپنداریم که تنها بنده خوب
خدا بودن برای ایجاد یک زندگی موفق کافی است.
محققین چه می‌گویند؟ تفاوت در زمینه‌های فرهنگی بر اساس تحقیقات
در
ایران یکی از مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز در
طلاق‌ها می‌باشد. ارزش‌های فردی و اجتماعی،
آداب و رسوم ، رفتار و سلوک و حتی آداب لباس پوشیدن و غذا خوردن زن و مرد می‌تواند زمینه‌های همدلی بیشتر را بین آن دو پدید آورد. به همین جهت به ویژه در کشور گسترده ما که در قالب یک
فرهنگ و جامعه واحد، از خرده فرهنگ‌های متعدد (ترک، کرد، عرب و لر و...) برخوردار است، توجه به این امر در مجموعه ملاک‌های ازدواج اهمیت خاصی دارد و همانطور که اشاره شد تفاوت در آن‌ها زمینه‌ساز اختلاف‌ها است.
چنانکه ما خود شاهد بسیاری از این مشاجرات و اختلاف‌های میان زن و شوهر هستیم. هر یک از زوجین مدعی هستند «
همسرم به آداب و رسوم
احترام نمی‌گذارد و یا در تربیت فرزندانمان می‌خواهد طبق رسوم خود رفتار کند « یا» چیزهایی برای او اهمیت دارد که برای من هیچ اهمیتی ندارد و همینطور هیچ ارزشی برای عقاید و رسوم ما قایل نیست و....
اما اگر همه شرایطی را که ذکر کردیم را مهیا دیده‌اید و به « درجه اطمینان» رسیده‌اید که از بابت آن‌ها مشکلی پیدا نخواهید کرد ضمن آنکه مطمئن شده‌اید
والدین و بزرگ‌ترهای شما
بهانه‌جویی می‌کنند می‌توانید از آن‌ها درخواست تحقیق بیشتر از فرد مورد نظرتان را مطرح نمایید و یا از کسانی که حرفشان در والدین شما تأثیر دارد استفاده کنید و آن‌ها را « واسطه» قرار دهید و کل نظرات خود را به آن‌ها انتقال دهید.
باز هم توجه شما را به این نکته جلب می‌نمائیم که منظور از اشکال تراشی و سنگ اندازی بزرگترها، بهانه ها، خواسته‌ها و نظرات خلاف
شرع و
عقل است و نه نظرات صحیح عاقلانه و دلسوزانه و بعید بنظر می‌رسد آن‌ها ازدواج با غیر ترک مخصوصاً عرب را به تعبیر شما « زشت و عیب» بدانند؛ احتمال قوی همان «عدم سنخیت فرهنگی» مقصود آنان است؛ هر چند منظور ما آن نیست که هیچ ازدواجی از این نوع پایدار نمی‌ماند اما با توجه به حجم پرونده‌های مراجعه به
مشاوره یا دادگستری بهتر است آن‌ها را به عنوان استثناء بشمار آوریم و محتاطانه‌تر عمل کنیم.
مثالی را جهت روشن شدن اهمیت مسأله تقدیم می‌دارم. گاهی احتمال وقوع یک امر بالاست ولی مسأله چندان پرخطر نیست « فرض کنید به شما بگویند اگر از این محله بگذری به احتمال ۹۹% درصد خیس خواهی شد، این مسأله چندان اهمیتی ندارد اما در مقابل اگر بگویند اگر از این محله بخواهی عبور کنی باحتمال ۵% کشته خواهی شد آیا باز هم مرتکب آن می‌شوید؟ یا وقتی پزشکان بیان می‌دارند احتمال ابتلاء به اختلال‌های ژنتیکی در میان خویشاوندان کمتر از ده درصد است آیا با تأمل بیشتر به سوی آن نمی‌رویم؟ حال فرض کنید متخصصان جامعه می‌گویند احتمال منجر به طلاق شدن در صورت وجود تفاوت‌های فرهنگی بالاست در آن صورت پاسخ شما به این گفته آنان چه خواهد بود؟
از این گذشته اگر با دید
خوش بینانه به مسأله نگاه کنیم حتی اگر مسایل مابین خود را حل کنید، در آینده در سایه تفاوت‌های فرهنگی و یا بهانه جویی‌های
خانواده‌تان احتمالاً شرایط دشواری خواهید داشت، اگر نخواهند او را به عنوان داماد بپذیرند، و یا چه تضمینی وجود دارد که شما با خانواده وی دچار مشکل نشوید؟
البته ما اطلاعات بسیار محدودی را در خصوص مورد شما داریم؛ بنابراین پاسخی را مشتمل بر کلیه احتمالات تقدیم می‌نماییم. از عمو، دایی و فامیل که بگذریم،
اسلام رضایت
پدر را در امر ازدواج دختر شرط دانسته شده و صحیح بودن
عقد دختر به عمو، دایی و فامیل مشروط نیست. اسلام بدنبال سلب
آزادی و
استقلال دختر نیست بلکه برای رعایت حال او و جلوگیری از خطا و اشتباه و عواقب آن را ضروری دانسته.
آیا مطمئن هستید این مخالفت ها صرفاً به دلیل عرب بودن است و مسأله دیگری همراه آن نیست؟ آیا سایر شرایط ازدواج نظیر: اهلیت پسر مورد نظر شما، اشتغال وی و تجربه کافی شما فراهم است؟
گاهی
عشق و
علاقه زیاد مانع از دیدن واقعیت‌هایی است که بزرگترها آن را می‌بینند؛ مثلاً در اثر صادق پنداشتن ادعای طرف مقابل و عدم آشنایی با معیارهای اصیل یک ازدواج خوب، فکر کنیم که باید جواب مثبت بدهیم ولی در واقع نیاز به
مشاوره داشته باشیم و چه مشاوری دلسوزتر از
پدر و
مادر که
خوشبختی فرزند خود را می‌خواهند؟ بنابراین لازم است بررسی دقیق را به عمل آورید.
همانگونه که اشاره شد پدران و مادران و بزرگترها چون از نوجوانان تجربه بیشتری دارند و خیر و صلاح آنان را می‌خواهند، ممکن است در بعضی از امور ازدواج و
انتخاب همسر نظراتی برخلاف نظر نوجوانان داشته باشند که موافق با عقل و شرع و منطق و تجربه باشد که در این صورت، حتماً باید نظراتشان را محترم شمرد و از تجربیاتشان استفاده کرد و به
نصیحت‌هایشان توجه نمود؛ پس به دنبال شنیدن دلایل آن‌ها باشید و آن‌ها را ارزیابی کنید.
اگر مراکز مشاوره خانواده در دسترس شماست مراجعه نمایید و تمامی خصوصیات و جزئیات را در اختیار آن‌ها قرار دهید، اگر اقدام شما را غیر مخاطره آمیز تشخیص دادند، از طریق آن‌ها به جلب رضایت ولی خود اقدام نمایید.
امام علی علیه‌السلام:المستشیر متحصن من السقط
مشورت کننده در امان است از راه افتادن یعنی از زیان و خسران
دنیا و
آخرت ایمن است.
• جوانان و انتخاب همسر،علی اکبر مظاهری، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۴.
• ازدواج آسان و شیوه همسرداری، محمد محمدی اشتهاردی، چاپ نهضت، ۱۳۷۱.
• خانواده متعادل، دکتر محمدرضا شرفی. انجمن اولیاء و مربیان.
اندیشه قم.
