• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مأموریت اهل بیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اهل بیت، اسلام
پرسش: مأموریت اهل البیت علیهمالسلام چیست؟
پاسخ: اهل بیت در اصطلاح قرآن ، حدیث و کلام به معنای خانواده پیامبر گرامی اسلام صلوات‌الله‌علیه است.



این اصطلاح، به همین معنا در قرآن کریم در آیه تطهیر به کار رفته است: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا؛ همانا خدا می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان پیامبر بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند».


مفسران در تفسیر این آیه می‌گویند: مراد از اراده خداوند در این آیه، اراده تکوینی خداوند است؛ چرا که اراده تشریعی خداوند به طهارت و پاکی همه انسان‌ها تعلق گرفته است. به این معنا که همه افراد می‌توانند، با انجام تعالیم و دستورات پروردگار حکیم به طهارت و پاک دامنی از همه گناهان برسند. اما اراده تکوینی خدا بر طهارت و پاک دامنی افراد، تنها مختص به اهل بیت پیامبر اسلام صلوات‌الله‌علیه است. به این معنا که هیچ گونه گناه ، لغزش و خطایی در این خانواده راه ندارد و این نیست مگر به دلیل نقش مهمی که در راه رسیدن به اهداف مقدس آسلام بر عهده این خانواده گذاشته شده است و این نقش را جز افراد معصوم نمی‌توانند به درستی و به طور کامل انجام دهند.


علاوه بر این، فلسفه تأکید و اصرار قرآن مجید و روایات بر اعلان موقعیت ممتاز اهل بیت، شایستگی‌ها و امتیازات زیاد آنان نظیر بلندی فکر و اندیشه و اعمال و آرمان‌های آن بزرگواران است. آنان به هیچ چیز جز خدا و رضای او نمی‌اندیشدند. قرآن مجید در سوره دهر ، یک نمونه از ایثار اهل بیت را بیان نموده و در توصیف آن می‌فرماید: «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلیَ‌ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا،إِنمََّا نُطْعِمُکمُ‌ْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکمُ‌ْ جَزَاءً وَ لَا شُکُورًا؛و غذای (خود) را با این که به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» می‌دهند! (و می‌گویند:) ما شما را به خاطر خدا اطعام می‌کنیم و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمی‌خواهیم!.»
تاریخ زندگی و سیره عملی اهل بیت علیهمالسلام و آموزه‌های آنان بهترین گواه است که هدف و مأموریت بلند آن بزرگواران چیزی جز اعتلای کلمه توحید و نفی هر گونه شرک و گمراهی، نیست.
اهل علیهمالسلام، همواره بالاترین نقش را در حفظ و احیای دین اسلام و ارزش های آن، تفسیر آیات قرآن، تبیین احکام و دستورات دین ، دلسوزی و سرپرستی مردم و هدایت آنان به سوی رشد و کمال بر عهده داشته‌اند. این اهتمام ویژه آنان نسبت به دین و مسائل و احکام آن، موجب چنین تأکیداتی شده است، تا مردم متوجه مقام والای آنان شده و در مسیر حرکت کمالی و پیمودن راه هدایت، از آنان پیروی کنند؛ زیرا که هدف اصلی قرآن، هدایت انسان‌هاست: «الم، ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین» و کسی که در آیات قرآن کریم مقداری دقت کند، به وضوح می‌تواند صحت این استنباط را تصدیق کند.


چون امامان شیعه مقتدا و راهنمای امت بودند، از این جهت عنوان « اهل البیت» بر آن‌ها تطبیق شده است.

۴.۱ - تفسیر و تبیین قرآن

از این روی پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه که در واقع، مفسر و مبین قرآن کریم است، وقتی می‌خواهند مقام مرجعیت دینی و امامت و پیشوایی بعد از خودشان را بیان نمایند از همین واژه اهل بیت استفاده نموده و آن‌را به عترت خود تفسیر نموده و می‌فرماید: «من در میان شما دو گوهر گرانبها باقی می‌گذارم. یکی کتاب خداوند و دیگری عترت و اهل بیت من است که اگر به این دو تمسک نمایید و به پیوندید، هرگز گمراه نخواهید شد و این دو از هم جدا نمی‌شوند تا در قیامت بر من در حوض کوثر وارد شوند».
[۵] صحیح ترمذی، ج ۲، ص ۳۸۰.
[۶] مسند، احمد بن حنبل، ج ۳، ص ۱۷.

در این حدیث پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه، علاوه بر بیان و تفسیر اهل البیت، به نقش هدایتی آنان که به اندازه نقش هدایتی قرآن مجید است تصریح شده است.
همچنین رسول خدا صلوات‌الله‌علیه در احادیث دیگری در ضمن تمثیل‌های زیبایی نقش والا و وظایف خطیر اهل بیت را بیان فرموده‌اند.

۴.۲ - حفظ و احیای دین اسلام

در حدیث سفینه فرموده‌اند: «همانا مثل اهل بیتم در میان شما، مانند کشتی نوح است که هر کس سوارش شود نجات یابد و هر کس از آن تخلف کند غرق می‌گردد».
[۷] مستدرک الصحیحین، حاکم، ج ۲، ص ۴۳۲.
[۸] فضائل الخمسة، فیروزآبادی، ج ۲، ص ۶۵.
در این حدیث پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه یکی از وظایف خطیر ائمه اهل بیت را هدایت انسان‌ها به سوی نیکی، احسان ، سعادت و نجات آنان از گمراهی‌ها و هلاکت‌ها بیان می‌کند.

۴.۳ - ستارگان هدایت‌گر امت

در حدیث دیگری فرموده‌اند: «همانا مثل اهل بیتم در میان این امت، مانند ستارگان آسمان است که هرگاه ستاره‌ای غروب کند ستاره دیگری طلوع می‌کند....» در این حدیث، پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه به نقش هدایت گری و امنیت بخشی اهل بیت اشاره فرموده‌اند.
[۱۰] جامع‌الأخبار، ص ۱۷.


۴.۴ - باب آمرزش و نجات مردم

همچنین آن حضرت در حدیث دیگری به نقش و ماموریت نجات و امان بخشی اهل بیت اشاره و فرموده‌اند: «همانا مثل اهل بیتم، مانند باب آمرزش ( باب حطة ) در بین بنی اسرائیل است.
[۱۱] بحارالأنوار، ج ۲۴، ص ۲۲.
[۱۲] متشابه‌القرآن، ج ۲، ص ۵.
(اشاره به آیه که خداوند به بنی اسرائیل فرمود: و بگویید: «خداوندا! گناهان ما را بریز!» تا خطاهای شما را ببخشیم و به نیکوکاران پاداش بیشتری خواهیم داد.»

۴.۵ - اطعام معنوی و مادی مردم

یا در حدیث دیگری فرموده‌اند: «مثل اهل بیت من همانند باغستانی هستند که گروهی در آن به مدت یک سال اطعام می‌شوند، سپس گروه دیگری در سال دیگر (سال بعد از آن ) در آن اطعام می‌شوند... .» در این حدیث به نقش هدایت گری و منافع با ارزشی که از طریق اهل بیت به همه انسان‌ها می‌رسد اشاره شده است.


بنابر این نقش اهل بیت علیهم‌السلام در حفظ دین، تفسیر و تبیین احکام و دستورات دین، دلسوزی و سرپرستی مردم و هدایت جامعه آن چنان خطیر و مهم است که جدایی از آنان و ترک دستورات آنان موجب غرق شدن در دریای تباهی و نابودی و هلاکت انسان است و آنان هدفی جز دعوت به سوی خداوند ندارند.



۱. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
۲. ترجمه المیزان، ج ‌۱۶، ص ۴۶۷.    
۳. انسان/سوره۷۶، آیه۸-۹.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۱-۲.    
۵. صحیح ترمذی، ج ۲، ص ۳۸۰.
۶. مسند، احمد بن حنبل، ج ۳، ص ۱۷.
۷. مستدرک الصحیحین، حاکم، ج ۲، ص ۴۳۲.
۸. فضائل الخمسة، فیروزآبادی، ج ۲، ص ۶۵.
۹. بحارالأنوار، ج ۲۳، ص ۴۴.    
۱۰. جامع‌الأخبار، ص ۱۷.
۱۱. بحارالأنوار، ج ۲۴، ص ۲۲.
۱۲. متشابه‌القرآن، ج ۲، ص ۵.
۱۳. بقره/سوره۲، آیه۵۸.    
۱۴. بحارالأنوار، ج ۳۶، ص ۳۸۴.    



سایت اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : امام شناسی | شئون امام | کلام




جعبه ابزار