غیبت حضرت مهدی در کلام پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غیبت امام زمان در کلام پیامبر
اسلام کلیدواژه: امام زمان، غیبت،
قیام حضرت مهدی پرسش: آیا
پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه مسأله غیبت و قیام حضرت مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف را بیان کرده‌اند؟
اصل وجود مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف در صدر
اسلام ، موضوع
مسلمی بوده، به طوری که
مسلمانان در اصل وجود آن حضرت
شک و تردیدی نداشتند.
پیغمبر اکرم صلوات‌الله‌علیه اصل وجود مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف و اجمالی از صفاتش و تشکیل دادن
حکومت توحید و دادگستری و ریشه کن نمودن
ظلم و ستم و غلبه
دین اسلام و بعضی از اصلاحاتی را که به دست آن جناب انجام می‌گیرد، برای عموم
مسلمین بیان فرمودند و آنان را به این گونه نویدهای مسرت بخش، دلگرم می‌نمود.
پیرامون وجود مقدس حضرت مهدی موعود عجلالله
تعالیفرجهالشریف و قیام و ظهورش، احادیث زیادی از پیغمبر صلوات‌الله‌علیه صادر شده که
سنی و
شیعه آن‌ها را نقل کرده‌اند، هر کس در آن‌ها دقت کند برایش روشن می‌شود که موضوع مهدی و
قائم عجلالله
تعالیفرجهالشریف، در زمان پیغمبر
اسلام صلوات‌الله‌علیه در میان مسلمانان، امر
مسلمی بوده است و به طوری عقیده به وجود مبارک آن حضرت در آینده‌ای مشخص در بین مردم رایج بوده که مردم تنها از فروعاتی درباره آن حضرت (مثل نسب، نام، کنیه، زمان نهضت،
علائم ظهور ، علت غیبت و...) سؤال می‌کردند و از پیغمبر اکرم صلوات‌الله‌علیه جواب می‌گرفتند. پیغمبر اکرم صلوات‌الله‌علیه هم گاه و بی گاه از آن وجود مقدس خبر داده و مطالبی درباره آن حضرت می‌فرمودند؛ مثل این‌که: "مهدی موعود عجلالله
تعالیفرجهالشریف از نسل من و از فرزندان
فاطمه سلامالله
علیها و
حسین علیه
السلام متولد خواهد شد".
گاهی نام و کنیه ایشان را بیان می‌داشتند و گاهی علائم و مشخصات دیگری را بیان می‌کردند.
این احادیث علاوه بر کتب شیعه، در کتب معتبر
اهل سنت مانند "
ینابیع المودة " به خوبی روشن و منعکس است.
اخبار و روایات فراوانی از پیامبر
اسلام صلوات‌الله‌علیه و هر یک از
امامان درباره تولد، غیبت،
ظهور و قیام جهانی و سایر ویژگی‌های حضرت مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف نقل شده است.
در واقع سال‌ها پیش از تولد آن حضرت، خصوصیات و ویژگی‌های ایشان از قبیل این که او از خاندان پیامبر صلوات‌الله‌علیه از فرزندان فاطمه
سلامالله
علیها و از نسل امام حسین علیه
السلام است و با قیام جهانی خونین، زمین را پر از
عدل و داد خواهد کرد
پیشگویی شده است. تعداد این روایات به حدی فراوان است که درباره کمتر موضوعی از موضوعات
اسلامی، این اندازه
حدیث وارد شده است.
به گونه‌ای که این مسأله از ضروریات
مذهب شیعه اثنی عشری است.
حضرت
آیت الله صافی گلپایگانی قسمتی از این احادیث را در کتاب ارزشمند "
منتخب الاثر " جمع آوری نموده‌اند.
ما در این جا به طور جداگانه به مطالبی که از پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه درباره حضرت مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف در منابع شیعه و منابع معتبر اهل سنت آمده است اشاره می‌کنیم.
موضوع غیبت و قیام حضرت مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف در
اسلام به قدری قطعی و
مسلم بوده که کتاب‌های متعددی درباره آن تألیف شده و تاریخ نگارش بعضی از آن‌ها سال‌ها پیش از تولد حضرت بوده است. مثلاً:
۱)
حسن بن محبوب زراد ، یکی از
محدثان و مصنفان موثق شیعه کتاب «
المشیخه » را یک صد سال قبل از
غیبت کبری نوشته و اخبار مربوط به غیبت
امام مهدی رادر آن نقل کرده است.
۲) همچنین
آیت الله امینی در کتاب "دادگستر جهان" به نقل از
رجال نجاشی ، ۷ نفر از بزرگان را نام می‌برد که قبل از تولد حضرت، در رابطه با غیبت، کتاب نوشته‌اند.
۳)
علامه مظفر رحمة‌الله‌علیه در
عقائد الامامیة می‌نویسد: اگر تفکر
مهدویت از سوی حضرت رسول صلوات‌الله‌علیه برای مسلمانان ثابت و مطرح نشده بود مدعیان دروغین قرن اول مانند
کیسانیه و
عباسیان و... ادعای مهدی موعود عجلالله
تعالیفرجهالشریف بودن را مطرح نمی‌کردند.
۴) همچنین
شیخ صدوق رحمة‌الله‌علیه در کتاب شریف «
کمال الدین و تمام النعمة » تنها از
رسول اکرم صلوات‌الله‌علیه (و نه از سایر
ائمه ) مجموعاً ۴۵ روایت را مطرح می‌فرماید که این روایات علاوه بر اصل وجود حضرت مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف، به ویژگی‌های ایشان نیز اشاره فرموده‌اند.
۵) از جمله: "
عبدالله بن عباس از رسول خدا روایت می‌کند که فرمود: خدای
تعالی بر زمین نگاهی افکند و مرا از آن میان برگزید و پیامبر گردانید، سپس بار دوم نظری افکند و
علی علیه
السلام را برگزید و او را امام گردانید، پس به من فرمان داد که او را برادر و
ولی و
وصی و خلیفه و وزیر خود سازم، پس
علی از من است و من از
علی و او شوهر دخترم فاطمه و پدر دو سبطم
حسن علیه
السلام و حسین علیه
السلام است. بدانید که خدای
تعالی مرا و ایشان را حجت‌های بر بندگانش قرار داده است و از فرزندان حسین علیه
السلام امامانی را قرار داده است که به امر من قیام کنند (دین مرا اقامه کنند و
وصیت من را نگه دارند و نهمین آن‌ها قائم
اهل بیتم ، مهدی امتم است که در شمایل و اقوال و افعال شبیه‌ترین مردم به من است او پس از غیبتی طولانی و حیرتی گمراه کننده ظهور کند و دین خدای
تعالی را چیره گرداند و به یاری خدا و نصرت ملائکه خدا مؤید باشد، زمین را از عدل و داد آکنده سازد همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد.".
۶)
ابن عباس نیز از رسول خدا صلوات‌الله‌علیه نقل کرده که حضرت فرمودند: "جانشینان و اوصیا و حجت‌های خداوند بر خلق، بعد از من دوازده نفرند. اول ایشان برادرم و آخر ایشان فرزندم می‌باشد. از حضرت پرسیده شد برادرت کیست؟ حضرت پاسخ دادند:
علی بن ابی طالب علیه
السلام. پرسیده شد فرزندت کیست؟ فرمودند: مهدی (که) زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد همان گونه که از ظلم و وجور پر شد است.
قسم به آن کس که مرا به حق به
نبوت برانگیخت، اگر از
دنیا تنها یک روز باقی بماند
خداوند آن روز را آن قدر طولانی می‌کند تا این که فرزندم مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف خروج نماید. آن گاه
عیسی بن مریم نازل می‌شود و
نماز را به ایشان اقتدا می‌کند.... و فرمانروایی او به مغرب و مشرق برسد"..
لازم به ذکر است، در سایر منابع شیعه نیز روایات فراوانی در این خصوص وارد شده است.
مهدویت و
اعتقاد به وجود مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف و ظهور آن حضرت، اختصاصی به مذهب تشیع ندارد، بلکه محدثان بزرگ اهل سنت نیز احادیث مربوط به آن حضرت را از طریق گروه بسیاری از
صحابه و
تابعین در کتاب‌های خود نقل کرده‌اند، به طوری که گذشته از کتب شیعه، کتب و آثار دیگر مذاهب
اسلامی (
حنفی ،
شافعی ،
مالکی و
حنبلی ) نیز از روایات نبوی که درباره مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف و ظهور او رسیده سرشار است.
بر اساس پژوهش برخی محققان بزرگ، محدثان اهل سنت احادیث مربوط به حضرت مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف را از ۳۳ نفر از صحابه پیامبر
اسلام صلوات‌الله‌علیه در کتب خود نقل کرده‌اند، تعداد ۱۰۶نفر از مشاهیر علمای بزرگ اهل سنت اخبار ظهور امام غایب را در کتاب‌های خود آورده‌اند و ۳۲ نفر از آنان مستقلاً درباره حضرت مهدی کتاب نوشته‌اند.
۱)
مسند احمد بن حنبل (متوفای ۲۴۱) و
صحیح بخاری (متوفای ۲۵۶) از جمله کتب مشهور اهل سنت است که قبل از تولد امام قائم نوشته شده و احادیث مربوط به آن حضرت در آن‌ها نقل شده است. از جمله احادیثی که
احمد بن حنبل نقل کرده این حدیث است: پیامبر
اسلام صلوات‌الله‌علیه فرمود: "اگر از عمر جهان جز یک روز باقی نماند خداوند حتماً در آن روز شخصی از ما خاندان را بر می‌انگیزد و او جهان را پر از عدل و داد می‌کند. همچنان که پر از ظلم شده باشد".
۲)
ابن ابی الحدید یکی از متتبع‌ترین علمای اهل سنت دراین زمینه می‌نویسد: تمامی
فرق اسلامی اتفاق نظر دارند که عمر دنیا و
تکلیف پایان نمی‌پذیرد مگر پس از ظهور مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف.
۳)
شیخ سلیمان قندوزی عالم معروف اهل سنت، در کتاب ینابیع المودة چنین نقل می کند: «مردی
یهودی به نام نعثل خدمت پیامبر صلوات‌الله‌علیه رسید و در ضمن سؤالاتش، از اوصیا و جانشینان بعد از او سراغ گرفت. پیامبر صلوات‌الله‌علیه آن‌ها را چنین معرفی فرمود: «وصی من
علی بن ابی طالب است و بعد از او دو سبطم حسن و حسین‌اند و بعد از حسین، نه امام از نسل او خواهد بود. مرد یهودی گفت نامشان را ببر. پیامبر فرمودند: هنگامی که حسین از دنیا برود فرزندش
علی است و هنگامی که فرزندش
علی از جهان چشم بر بنند. فرزندش..... و هنگامی که حسن از جهان برود و فرزندش
حجت محمد المهدی است. این‌ها امامان دوازده گانه‌اند.»
خوب است بدانیم که تندروترین گروه‌ها در ضدیت با شیعه؛ یعنی
وهابیان نیز این موضوع (مهدویت) را پذیرفته‌اند. به گونه‌ای که یکی از مراکز مهم دینی
عربستان به نام مرکز رابطة العالم الاسلامی، بیانیه‌ای را در این خصوص منتشر کرده است که در آن آمده است: «او آخرین خلفای راشد دوازده گانه است که پیامبر صلوات‌الله‌علیه در احادیث صحاح از آن‌ها خبر داده است و احادیث مهدی عجلالله
تعالیفرجهالشریف از بسیاری از صحابه از پیامبر گرامی
اسلام صلوات‌الله‌علیه نقل شده است... جمعی از حفاظ و محدثین، صریحاً گفته‌اند که احادیث مهدی هم از نوع حدیث صحیح است و هم از نوع حدیث حسن و مجموع آن قطعاً متواتر است و اعتقاد به قیام مهدی
واجب می‌باشد و این از عقاید
مسلم اهل سنت و جماعت است و هیچ کس جز افراد جاهل و
بدعت گذار آن را انکار نمی‌کند.
»
نهایت این که بعضی از پژوهندگان مسائل
اسلامی، تعداد راویاتی را که از طرق اهل تسنن در این زمینه وارد شده به ۲۰۰ حدیث تخمین زده‌اند، در حالی که روایات وارده از طریق شیعه در این موضوع شاید بالغ بر یک هزار حدیث می‌شود.
لازم به ذکر است که یکی از علت‌های کمتر بودن احادیث اهل تسنن در این خصوص این است که شیعه بر خلاف اهل تسنن روایات
ائمه اطهار علیهم
السلام را مانند سخن حضرت رسول صلوات‌الله‌علیه حجت می‌داند، لکن اهل سنت فقط روایات حضرت رسول صلوات‌الله‌علیه را معتبر می دانند و همه روایات اهل سنت در این خصوص از پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه می‌باشد.
از مجموع نوشتار فوق به دست می‌آید که حضرت رسول صلوات‌الله‌علیه مسئله مهدویت را مانند مسئله
ولایت امیر المؤمنین علیه
السلام در غدیر خم، به خوبی برای امت خویش تشریح فرموده‌اند. اما اهل سنت همان گونه که در مسئله اولین خلیفه رسول الله با شیعه اختلاف دارند، در این خصوص نیز اختلاف داشته و مصداق دیگری را معرفی می‌کنند. بنابراین، موضوع حضرت مهدی به طور واضح توسط پیامبر بیان شده است و این به دلیل اهمیت فوق العاده این مسئله است.
پایگاه اسلام کوئست
