• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غبطه خوردن در بهشت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: بهشتیان، غبطه، شهدا، بهشت، حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام).

پرسش: با این‌که در بهشت جای نگرانی نیست، چگونه در بهشت، سایر شهدا به مقام حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام) غبطه می‌خورند، آیا غبطه با داخل بودن در بهشت منافات ندارد؟

پاسخ: غبطه غیر از حسد است و از صفات ممدوح است. غبطه نسبت به حال دیگران که در مقامات بالاتری هستند، ناراحتی و نگرانی نیست. در جای خود ثابت شده، بهشت دارای درجات متفاوتی است و به تفاوت اعمال و به تناسب خلوص و میزان معرفت، مقام‌ها فرق می‌کند و حتی انبیا به مقام پیامبر اسلام غبطه می‌خورند و آرزوی آن مقام را می‌نمایند و این ملازم با غم و غصه نیست و ناراحتی و نگرانی وجود ندارد؛ بلکه خوشحال هم هستند که معصومین دارای رفعت مقام و علو مرتبه می‌باشند با وجود این دوست داشتند خودشان هم به این مقام برتر می‌رسیدند.
اساساً غبطه ملازم با رنج و ناراحتی و نگرانی نیست. افرادی که بهشت می‌روند، از وضع خود در هر مقامی که باشند، راضی هستند.



پاسخ اول: در جوامع روایی ما این‌گونه نقل شده: برای حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام) مقامی بس بلند و جایگاهی بسیار رفیع در پیشگاه خداوند هست که تمام شهدا در روز قیامت به آن غبطه می‌خورند.
در کتاب‌های متعدد روایی، روایت را به این صورت نقل نموده‌اند و در هیچ روایتی وجود ندارد. این جریان در بهشت و پس از رسیدگی به حساب افراد اتفاق می‌افتد، شاید قبل از دخول به بهشت و متنعم شدن به انواع نعمت‌ها اتفاق بیفتد و در عالم برزخ یا در صحنه محشر صورت گیرد.
چون در آیات و روایاتی که در این مقام وارد شده تصریح دارند در بهشت غم و غصه‌ای وجود ندارد و هرگز جای نگرانی نیست.

۱.۱ - کلام خداوند

در آیه ۴۳ سوره اعراف خداوند منان می‌فرماید: «کینه و حسد و دشمنی‌ها را از دل آنها برمی کنیم».

۱.۲ - حسد و کینه در دنیا

یکی از بزرگ‌ترین ناراحتی انسان‌ها در زندگی دنیا که سرچشمه پیکارهای وسیع اجتماعی می‌شود، علاوه بر خسارت‌های سنگین جانی و مالی و بر هم زدن آرامش روح، همین کینه‌توزی و حسد است.

۱.۳ - دوری بهشتیان از رذایل

بهشتیان به کلی از بدبختی‌های ناشی از این‌گونه صفات برکنارند. نه کینه‌توزی دارند و نه حسد و نه عواقب شوم این صفات زشت، آنها با هم در نهایت دوستی و محبت و صفا و صمیمیت و آرامش زندگی می‌کنند و همه از وضع خود راضی هستند، حتی آنها که در مقامات پایین‌تری قرار دارند و نسبت به وضع کسانی که در مقام بالاتری هستند رشک و حسد نمی‌برند.
و در آیه دیگر در حالات بهشتیان می‌فرماید: سپاس و ستایش خداوند را که‌ اندوه و ناراحتی را از ما برطرف نمود و عوامل ناامنی را از بین برد.

۱.۳.۱ - بیان یک روایت

و روایتی به این مضمون نقل شده: هنگامی که بهشتیان به سوی بهشت می‌روند، در بهشت درختی را مشاهده می‌نمایند که از ریشه آن، دو چشمه جاری است. از یکی از آن دو چشمه می‌نوشند، تمام کینه و حسد از قلب آنها شسته می‌شود و در چشمه دیگر خود را شست‌وشو می‌دهند، طراوت و زیبایی ‌اندام آنها آشکار می‌گردد؛ به نحوی که بعد از آن هرگز ژولیده و رنگ‌پریده و دگرگون نخواهند شد.


پاسخ دوم: به فرض که این جریان غبطه خوردن در صحنه قیامت و بهشت اخروی باشد، باز مشکلی پیش نمی‌آید؛ چراکه غبطه غیر از حسد است و از صفات ممدوح است. غبطه نسبت به حال دیگران که در مقامات بالاتری هستند، ناراحتی و نگرانی نیست. در جای خود ثابت شده، بهشت دارای درجات متفاوتی است و به تفاوت اعمال و به تناسب خلوص و میزان معرفت، مقام‌ها فرق می‌کند و حتی انبیا به مقام پیامبر اسلام غبطه می‌خورند و آرزوی آن مقام را می‌نمایند و این ملازم با غم و غصه نیست و ناراحتی و نگرانی وجود ندارد؛ بلکه خوشحال هم هستند که معصومین دارای رفعت مقام و علو مرتبه می‌باشند با این وجود دوست داشتند خودشان هم به این مقام برتر می‌رسیدند.


در قرآن مجید از بهشت‌های گوناگون نام برده است: ۱. جنة‌ المأوی؛ ۲. جنة النعیم؛ ۳. جنة الخلد؛ ۴. دارالسلام؛ ۵. جنات عدن؛ ۶. جنة الفردوس
[۴] کاشانی، ملافتح‌الله، تفسیر منهج الصادقین، ج۴، ص۲۹، سوره اعراف، ذیل آیه ۴۳.
و...


پس اساساً غبطه ملازم با رنج و ناراحتی و نگرانی نیست افرادی که بهشت می‌روند، از وضع خود در هر مقامی باشند راضی هستند.


۱. تفسیر موضوعی معاد در قرآن، آیت‌الله جوادی آملی، ج۵، ص۳۴۸ و بعد از آن اسراء.
۲. تفسیر نمونه، ج۶، ص۱۷۵ و ج۱۱، ص۷۷.
۳. مجموعه پرسش‌های دانش‌جویی، پرسش و پاسخ نهاد نمایندگی مؤلف گروه محققان، ص۱۷۷.


۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۶، ص۱۷۵، دارالکتب الاسلامیه.    
۲. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۴.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۶، ص۱۷۶، دارالکتب الاسلامیه.    
۴. کاشانی، ملافتح‌الله، تفسیر منهج الصادقین، ج۴، ص۲۹، سوره اعراف، ذیل آیه ۴۳.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «غبطه خوردن در بهشت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۳/۲۶.    







جعبه ابزار