عوامل برکت در زندگی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: برکت زندگی،
مبارک،
مطلق، عوامل مادی عوامل معنوی.
پرسش: آموزه‌های دینی چه چیزهایی را موجب برکت در زندگی می‌دانند؟
پاسخ: برخی از عوامل خیر و برکت در زندگی فردی و جامعه عبارت‌اند از:
ایمان و
تقوا،
عدالت ورزی،
صله رحم،
اطعام به فقرا،
راست گویی در معامله،
قناعت و....
پیش از مراجعه به آیات و احادیث مرتبط؛ توجه به این نکات، سودمند است.
مبدا همه برکات جهان هستی، ذات مقدس حق تعالی است. او است که همه برکات را پدید و فرود آورده و رحمت و برکتش، همه چیز را فرا گرفته است؛ از این رو مبارک مطلق (بی قید و شرط)، خدا است و «مبارک»، یکی از صفات باری تعالی است.
و همه آفریده‌ها، چه بدانند و چه ندانند، چه بخواهند یا نخواهند، به اندازه ظرفیت و شایستگی خود، از برکات الهی، برخوردارند.
در متون اسلامی؛ عوامل معنوی برکت، در کنار اسباب مادی آن، قرار دارند. آنچه از هم جواری این دو دسته از عوامل بر می‌آید، این است که در جهان بینی اسلامی، اعتقاد به تاثیر معنویت در
خیر و
برکت و توسعه و شکوفایی مادی، به معنای نفی اسباب مادی یا کم رنگ کردن نقش آنها در برکت و توسعه اقتصادی نیست؛ بلکه بدین معنا است که اسلام، علاوه بر عوامل مادی شناخته شده برای برکت و توسعه، عوامل معنوی را هم مؤثر می‌داند و معتقد است که باورهای صحیح دینی، اخلاق شایسته و اعمال نیکو نیز در برکت و شکوفایی و توسعه اقتصادی زندگی فردی و اجتماعی، نقش دارند.
قرآن کریم، در این باره تصریح می‌کند: «و اگر اهل شهرها و آبادی‌ها، ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، به
یقین برکات
آسمان و
زمین را بر آنها می‌گشودیم، ولی آنها حق را تکذیب کردند؛ ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم».
خداوند، در آیه دیگری، از قول
نوح (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «و گفتم: از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است، تا باران‌های پربرکت آسمان را پی در پی بر شما فرو فرستد، و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ‌های سرسبز و نهرهای جاری در اختیارتان قرار دهد».
به علاوه؛ نه تنها ارزش‌های معنوی، در برکات مادی و تداوم آن تاثیر دارند، بلکه عکس آن نیز درست است؛ یعنی برکات مادی در چارچوب ره نمودهای اسلامی، موجب تقویت و شکوفایی ارزش‌ها و برکات معنوی می‌گردند.
از یک سو؛ قرآن تاکید دارد که اگر
ایمان و
تقوا در جامعه فراگیر شود، برکات الهی از آسمان و زمین، مردم را فرا خواهند گرفت و زندگی و جامعه بشری، شاهد برکات همه جانبه مادی و توسعه اقتصادی خواهد بود. از سوی دیگر؛ در
اسلام، کار سالم برای تامین زندگی آبرومندانه، از بزرگ‌ترین عبادت‌ها و ارزش‌های معنوی شمرده می‌شود. این فرمایش پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ، در بیان همین مطلب است: «
عبادت، هفتاد بخش است. برترین آنها،
کسب حلال است».
در پرتو این نگرش، اسلام، همه تلاش‌هایی را که در جهت پدید آوردن برکات مادی صورت می‌گیرند، چنانچه با انگیزه صحیح و در جهت سازندگی انسان باشند، عبادت می‌شمرد و مقدس می‌داند و معتقد است که برکات مادی و معنوی، تنها در کنار هم پدید می‌آیند.
برخی از عوامل خیر و برکت در زندگی فردی و اجتماعی عبارت است از:
در قرآن و حدیث به اثر عمیق ایمان و تقوا در زندگی مادی انسان‌ها، اشاره شده است:
«و اگر اهل شهرها و آبادی‌ها ایمان می‌آوردند و پرهیزکاری پیشه می‌کردند، یقینا(درهای) برکاتی از آسمان و زمین را بر آنان می‌گشودیم، ولی (آیات الهی و پیامبران را) تکذیب کردند، ما هم آنان را به کیفر اعمالی که همواره مرتکب می‌شدند (به عذابی سخت) گرفتیم».
امام علی (علیه‌السّلام) : «شما را به تقوای الهی، سفارش می‌کنم... ؛ زیرا هرکس تقوا پیشه کند، سختی‌ها، پس از آن که نزدیک شده‌اند، از او دور می‌شوند... و
رحمت، پس از آن که رمیده است، به او مهربان می‌گردد و (چشمه) نعمت‌ها، پس از آن که خشکیده، بر او جوشان می‌شود و (باران) برکت، پس از آن که نم نم گشته است، بر او سیل آسا می‌گردد».
امام صادق (علیه‌السّلام) درباره این سخن خدای متعال که: «من یتق الله یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لا یحتسب؛
هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند، و او را از جایی که گمان نمی‌کند، روزی می‌بخشد»؛
یعنی در آنچه به او داده، برکت قرار می‌دهد.
امام علی (علیه‌السّلام) : «به سبب عدالت، برکت‌ها افزونی می‌یابند».
امام صادق (علیه‌السّلام) : «اگر میان مردم دادگری شود، همه بی نیاز می‌شوند، آسمان روزی خود را فرو می‌ریزد، و زمین به اذن پروردگار متعال، برکت خویش را بیرون می‌آورد».
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) : «هر کس خوش دارد که عمرش طولانی و روزی‌اش فراوان شود، تقوای الهی پیشه کند و
صله رحم نماید».
امام علی (علیه‌السّلام) : «برترین چیزی که وسیله جویان به آن متوسل می‌شوند، ایمان به خدا و پیامبرش... و صله رحم است، که مایه فزونی
ثروت و تاخیر افتادن
اجل است».
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) : «برکت، به خانه‌ای که از آن به مردم نیکی برسد، سریع‌تر می‌رسد تا فرو رفتن تیغ در کوهان
شتر یا رسیدن سیل به پایان (مسیر) خود».
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) : «هر گاه یکی از شما به خانه خود وارد می‌شود،
سلام کند؛ چرا که برکت می‌آورد و فرشتگان با آن، مانوس می‌شوند».
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) : «هرگاه دو معامله گر راست بگویند، به هر دوی آنها، برکت داده می‌شود. و هر گاه
دروغ بگویند و
خیانت کنند، به هیچ کدامشان برکت داده نخواهد شد».
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) : «
قناعت، برکت است».
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) : «هر کسی روزی‌ای دارد که ناچار به او خواهد رسید. پس هر کس به آن راضی شود، برایش پربرکت خواهد شد و او را بس خواهد بود و هر کس به آن راضی نباشد، نه برکت خواهد یافت و نه او را بس خواهد بود. روزی، در پی
انسان است، آن گونه که اجلش در پی او است».
موارد دیگری نیز برای کسب برکت وجود دارد که در این نوشتار به همین مقدار بسنده می‌شود.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «عوامل مادی و معنوی برکت در زندگی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۴/۰۷/۲۵.
