علویان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدوژه: علویان.
پرسش: تاریخچه علویان چیست؟
پاسخ: علویان
شیعیان و پیروان علی ـ علیه‌السلام ـ محسوب می‌شوند.
علویان از زمان بعد از رحلت
پیامبر و
جریان سقیفه که
ابوبکر به خلافت رسید، شروع به فعالیت کرده، به طرفداری از حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ حاضر نشدند با ابوبکر
بیعت کنند و خلافت را حق علی ـ علیه‌السلام ـ دانستند.
شروع فعالیت علویان در عرصه سیاست هم از هنگام
شهادت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در
کربلا بوده است. اینها از این تاریخ هرجا فرصتی برای قیام می‌دیدند، از آن استفاده می‌کردند و چون اوضاع نامناسب می‌شد، موقتاً آرام می‌شدند. این آرامش موقتی بیشتر در دوران
امویان بود که به‌جز قیام زید بن علی و فرزندش یحیی در دوران هشام بن عبدالملک هیچ قیام مهم دیگری از طرف علویان صورت نپذیرفت.
زمانی که عباسیان استقرار یافتند، دشمنی علویان با آنها شروع شد؛ چراکه علویان و
عباسیان از خاندان
هاشم بودند که بر ضد امویان با همدیگر همکاری داشتند، اما زمانی که عباسیان به
قدرت رسیدند، دشمنی علویان با عباسیان آغاز شد؛ چراکه هریک خلافت را حق خویش می‌دانست.
نخستین کسی که از علویان بر علیه عباسیان قیامش را شروع کرد، محمد بن نفس زکیّه بود که در
مدینه قیامش را آغاز کرد؛ ولی شکست خورد و برادرش ابراهیم هم در بصره به قتل رسید.
از اینجا عباسیان در تعقیب و کشتار علویان همت گماشتند؛ ولی کوشش آنها چندان سودمند نبود؛ چراکه در زمان
هارون الرشید، ادریس بن عبدالله توانست در
آفریقا تشکیل حکومتی به نام
ادریسیان دهد و یحیی بن عبدالله در گرگان و
طبرستان به فعالیت تبلیغی بر علیه خلیفه پرداخت و اینها امنیت دولت عباسی را به خطر انداختند که به‌ناچار هارون راهی ایران شد.
به‌خاطر مظلومیتی که علویان در طول دوره اموی و عباسی داشتند، نفوذ آنها در میان مردم بیشتر شد، افزون بر آنکه آنها را اهل‌بیت پیامبر ـ علیهم‌السلام ـ می‌دانستند و لذا مردم که این همه ظلم و ستم را در
حق آنها می‌دیدند، نسبت به آنان متمایل می‌شدند.
سرزمین عراق و حجاز از آغاز به عنوان مرکز رشد و نمو علویان بوده است؛ ولی علویان بر اثر ظلم‌هایی که
خلفا در حقشان انجام می‌دادند، به‌ناچار به اطراف سرزمین‌های اسلامی
مهاجرت می‌کردند تا دست مأموران خلفا به آنها نرسد.
از زمان
منصور دوانیقی، با شدت تمام به سرکوب علویان پرداخته شد و از این زمان کشتن علویان آغاز شد و کمتر عامل و وزیری از بنی‌عباس بود که دستش به خون یکی از علویان آلوده نشده باشد.
به‌خاطر ظلم و ستم فراوانی که نسبت به علویان می‌شد، ما از قرن دوم شاهد ورود علویان به ایران هستیم و اینها در نقاط مختلف از ایران مردم را دعوت به
اسلام علوی می‌کردند و بر علیه خلفای اموی و عباسی تبلیغ می‌کردند و علویان توانستند در طی یک قرن مردم بعضی از شهرها و مناطق ایران را با علی ـ علیه‌السلام ـ و فرزندانش آشنا سازند و
مذهب علوی را پرورش دهند.
برای اولین‌بار علویان توانستند در سال ۲۵۰ هجری
دولت علویان را در طبرستان تشکیل بدهند؛ زیرا مردم طبرستان که از ظلم و ستم والی خلیفه عباسی به تنگ آمده بودند، از حسن بن زید که در ری بود
دعوت کردند که به طبرستان برود، با رفتن وی شماری از مردم نامسلمان آن نواحی به دست وی اسلام آوردند و تعهد کردند که از وی حمایت کنند و او توانست منطقه مازندران و گیلان را به دست آورد و تشکیل دولت علویان را بدهد و این اولین دولتی بود که در
شرق اسلامی بدون تأیید خلفای عباسی تشکیل شده بود و اگرچه این دولت تهدیدی برای خلفای عباسی بود، ولی به‌خاطر آشفتگی‌هایی که خلفای عباسی با آن درگیری داشتند، نمی‌توانستند هیچ تحرکی را برای براندازی این دولت جدید علومی بردارند؛ لذا تا مدت‌ها علویان توانستند در آرامش به سر ببرند.
در سال ۲۸۶ هجری ابوعبدالله السبقی به ممارست از امام اسماعیلی عبیدالله بن مهدی توانست در
آفریقا، مغرب، دور، مصر و شام تشکیل دولت دهد و در یمن نیز یحیی بن حسین در سال ۲۹۰ هجری قیام کرد و آن نقطه را تحت سلطه خود درآورد.
سایت اندیشه قم
