عذاب ابدی یهود بر اساس آیه ۱۶۷ سوره اعراف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عذاب،
یهود،
مسلمان،
اسرائیل،
سوره اعراف.
پرسش: آیه ۱۶۷ سوره اعراف اعلام می‌کند که یهودیان تا
روز قیامت در ناامنی به سر می‌برند. اکنون بسیاری از یهودیان در امنیت کامل بوده و دارای بالاترین قدرت‌های اقتصادی و سیاسی
دنیا می‌باشند. این ناهمخوانی را چگونه توجیه می‌کنید؟
پاسخ اجمالی: همان‌طور که جامعه یهودیان در مفهوم کلّی و گسترده آن، از ابتدای
اسلام تا کنون نتوانستند دولت امن و مستقلی را برای خود تشکیل دهند، اسرائیل فعلی نیز تا کنون با چندین جنگ مواجه بوده و هنوز هم مردم آن احساس ناامنی کرده و علاوه بر وحشت از گروه‌های جهادی
فلسطین و
لبنان، همواره در این اضطراب روانی به سر می‌برند که نکند کشورهایی؛ مانند
ایران،
مصر،
عراق و... نبردی را بر علیه آنان آغاز کنند.
البته وجود امنیت نسبی در اندکی از سال‌ها و نیز امنیت دائمی برخی از پیروان دین یهود ضرری به مفهوم
آیه نمی‌رساند؛ چون حتی در زمان
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز برخی جوامع آنان در بخشی از زمان دارای امنیت نسبی بوده و بسیاری از شهروندان یهودی که در حکومت اسلامی زندگی می‌کردند، تا آخر عمرشان دچار ناامنی نشدند.
در آیه‌ای از
قرآن کریم درباره یکی از عذاب‌های یهود می‌خوانیم:
«وَ اِذْ تَاَذَّنَ رَبُّکَ لَیبْعَثَنَّ عَلَیهِمْ اِلی یوْمِ الْقِیامَةِ مَنْ یسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذابِ اِنَّ رَبَّکَ لَسَریعُ الْعِقابِ وَ اِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحیمٌ؛
و
[نیز به خاطر بیاور
] هنگامی را که پروردگارت اعلام کرد: تا دامنه قیامت، کسی را بر آنها (یهود) مسلّط خواهد ساخت که همواره آنها را در عذاب سختی قرار دهد؛ زیرا پروردگارت مجازاتش سریع،
[و در عین حال، نسبت به توبه‌کاران
] آمرزنده و مهربان است.»
این آیه شریفه در حقیقت اشاره به قسمتی از کیفرهای گروهی از یهود است که در برابر فرمان‌های الهی قد عَلَم کردند و
حق و
عدالت و درستی را به زیر پا گذاردند.
عموم مفسّران قرآن کریم گفته‌اند که بر اساس این آیه؛ گروه یهود سرکش و ستمگر تا روز قیامت، هرگز روی آرامش کامل نخواهند دید، هر چند برای خود حکومت و دولتی تاسیس کنند، باز تحت فشار و ناراحتی مداوم خواهند بود، و دولت امن و عزّتی نخواهند داشت،
مگر این‌که به‌راستی، روش خود را تغییر دهند، و دست از ظلم و فساد بکشند. چنان‌که جمله «اِنَّ رَبَّکَ لَسَرِیعُ الْعِقابِ وَ اِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ» نشان می‌دهد که خداوند راه بازگشت را به روی آنان باز گذارده، تا کسی گمان نبرد که سرنوشت اجباری توام با بدبختی و کیفر و مجازات برای آنها تعیین شده است.
درباره این‌که مقصود از «مَنْ یسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذابِ» چیست، احتمالاتی داده شده است:
۱. گرفتن
جزیه؛
۲. نبرد آنان با مسلمانان و کشته شدن آنها در این نبردها؛
۳. ذلیل کردن؛
چنان‌که قرآن در آیه دیگری می‌فرماید: «ضُرِبَتْ عَلَیهِمُ الذِّلَّةُ اَینَ ما ثُقِفُوا؛
هر جا یافت شوند، مهر ذلت بر آنان خورده است». گرچه در این آیه شریفه، تصریحی به نام یهود نشده اما با قرائنی که در آیه و آیات قبل از آن است و همچنین به قرینه آیه ۶۱
سوره بقره، («و
[نیز به خاطر بیاورید
] زمانی را که گفتید: "ای
موسی! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفاء کنیم! از خدای خود بخواه که از آنچه زمین می‌رویاند، از سبزیجات و خیار و سیر و عدس و پیاز، برای ما فراهم سازد." موسی گفت: "آیا غذای پست‌تر را به جای غذای بهتر انتخاب می‌کنید؟!
[اکنون که چنین است، بکوشید از این بیابان
] در شهری فرود آیید زیرا هر چه خواستید، در آنجا برای شما هست." و
[مهر
] ذلت و نیاز، بر پیشانی آنها زده شد و باز گرفتار خشم خدایی شدند چرا که آنان نسبت به
آیات الهی،
کفر می‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند. اینها به خاطر آن بود که گناهکار و متجاوز بودند».) استفاده می‌شود که این جمله در این‌جا نیز درباره یهود است.
همان‌طور که گفته شد؛ بیشتر مفسران می‌گویند مراد این است که در دنیا دولتی امن و عزتمند برای یهود نیست و باید جزیه دهند، ولی تحلیل و تفسیر آیه نیاز به بررسی بیشتری دارد:
۱.
طبرسی در
مجمع البیان حدیثی را درباره مقصود از عذاب بر یهود، از «ابی‌جعفر» بدون ذکر سند آورده است که منظور، جزیه گرفتن امت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از آنها است: «المعنی به امة محمد عند جمیع المفسرین و هو المروی عن ابی جعفر».
اما معلوم نیست ماخذ این روایت کدامیک از منابع حدیثی یا تفسیری قبل از ایشان است. هرچند چنین مطلبی در
تفسیر قمی آمده است«و اما قوله وَ اِذْ تَاَذَّنَ رَبُّکَ لَیبْعَثَنَّ عَلَیهِمْ اِلی یوْمِ الْقِیامَةِ مَنْ یسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذابِ فهم فی امة محمد یسومون اهل الکتاب سوء العذاب یاخذون منهم الجزیة».
ولی به
امام معصوم (علیه‌السّلام) نسبت داده نشده است.
۲. به‌علاوه؛ این تفسیر خلاف ظاهر آیه است؛ زیرا مجرّد نداشتن دولت و پرداختن جزیه، «سوء العذاب» نیست و چنین برداشتی موجب طعن یهود به قرآن مجید می‌شود؛ چرا که الآن دولت اسرائیل دست برتر را در مقابل کشورهای اسلامی داشته و ثروت‌مندترین اهل دنیا، یهودیان هستند!
۳. از‌این‌رو، در تفسیر «سوء العذاب»، چند مطلب را می‌توان بیان کرد:
الف) اگر مراد همین زندگی دنیا باشد، با مراجعه به
عهد قدیم که مورد پذیرش یهود است، مشاهده می‌کنیم که پادشاهان مختلف چندین مرتبه به آنان حمله کرده، گروهی از آنان را کشته و آواره کرده و اموالشان را به غارت بردند. بعد از
یوشع بن نون (وصیّ حضرت موسی) تا زمان
یوشیا که پادشاه مؤمن آنها بود، پادشاهان کافر و
بت‌پرست،
بیت المقدس را خراب کردند و تمام موقوفات و اموال آن‌را بردند، حتی
تورات و
تابوت عهد که تورات در آن بود در جنگ با فلسطینیان به‌دست آنها آمد و دیگر اسمی از
خدا و موسی و تورات، در میان آنها نبود. پس از این‌که سلطنت به یوشیا رسید، او پس از هشت سال از سلطنت خود مشغول تعمیر بیت المقدس شد. بعد از سلطنت یوشیا،
بخت النصر بر یهود غالب شد و چشم‌های پادشاه آنها را درآورد، پسران او را در مقابلش کشت و تمام خانه‌های
اورشلیم و بیت المقدس و خانه پادشاه را سوزانید و یهود را به اسیری به
بابِل بردند تا زمان
عزرای کاهن که از اسیری برگشتند و پس از عزرای کاهن در تاریخ
یوسیفس یهودی و سایر کتاب‌های تاریخی آنها آمده است که
انیطوکس انیراتور فرنگ در تاریخ ۱۶۰ سال قبل از میلاد مسیح بر آنها مسلط شد و تمام کتاب‌ها و نسخه‌های تورات را سوزانید، و اگر نسخه‌ای به‌دست می‌آوردند می‌سوزانیدند. پس از میلاد مسیح، سی و هفت سال پس از عروج مسیح،
طیطوس رومی بر یهود غالب شد و تعداد زیادی از آنها را کشت و اسیر کرد و هر آنچه بود سوزانید.
این حال یهود قبل از اسلام است. اما بعد از اسلام نیز آنان هیچ‌گاه نتوانستند جامعه کاملاً امن و مستقلّی را برای خود به وجود آورند.
ب) مقصود عذاب در
عالم برزخ است که ملائکه عذاب تا روز قیامت، آنان را به سختی عذاب می‌دهند و مراد از جمله «اِنَّ رَبَّکَ لَسَرِیعُ الْعِقابِ» روز قیامت است که زود به آنها می‌رسد؛
چنان‌که در جای دیگر می‌خوانیم: «اِنَّهُمْ یرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً»؛
«زیرا آنها (کافران) آن روز را دور می‌بینند، و ما آن‌را نزدیک می‌بینیم».
ج) اگر بپذیریم که عزّتی دارند، چنین عزّتی از موارد استثنایی است که در آیه شریفه آمده است؛ «ضُرِبَتْ عَلَیهِمُ الذِّلَّةُ اَینَ ما ثُقِفُوا الاّ بِحَبْلٍ مِنَ اللهِ وَ حَبْلٍ مِنَ النَّاسِ؛
هر جا یافت شوند، مهر ذلّت بر آنان خورده است مگر با ارتباط به خدا،
[و تجدید نظر در روش ناپسند خود،
] و
[یا
] با ارتباط به مردم
[و وابستگی به این و آن
]».
شکّی نیست که یهود امروز اگر از ذلّت و مسکنت نجات یافته باشد، از قبیل قسم دوم از مستثنا در این آیه، یعنی از قبیل «حبل من الناس»؛ یعنی وابستگی به ستمگران و مستکبرانی همچون صهیونیست‌ها و
آمریکا است و بدون تردید چنین عزّتی ناپایدار و متزلزل و زودگذر بوده، وابسته به تامین منافع دستگاه حاکم و استکبار جهانی است. به عبارتی همین اکنون اگر آن پشتیبانی‌ها از آنان برداشته شود، خود یهودیان به تنهایی حرفی برای گفتن نداشته و همین دولت کوچکشان نیز به سرعت نابود خواهد شد.
عزّت واقعی زمانی نصیب آنان می‌شود که چنان‌که در مستثنای اوّل (الاّ بحبل من الله) آمده، به ریسمان محکم الهی چنگ بزنند و از شرارت‌ها و لجاجت‌ها و روحیه شیطانی و پلید خود دست بردارند.
خلاصه آن‌که: آنچه درباره برخی از اُمّت‌ها و ملّت‌ها مانند صهیونیست‌ها نقل می‌شود، مطلب محسوس و بدیهی نیست تا نیاز به نظریه‌پردازی نداشته باشد؛ زیرا اسرار پشت پرده در این‌گونه مسائل سیاسی به قدری پنهان است که آگاهی از آن بسیار دشوار است. از‌این‌رو، نمی‌توان صرف شکوه ظاهری یک گروه تبهکار و مفسد را ناقض کلام الهی تلقی کرد.
بنابراین، همان‌طور که یهود از ابتدای
اسلام تا کنون نتوانسته‌اند دولت امن و مستقلی را برای خود تشکیل دهند، اسرائیل فعلی نیز تا کنون با چندین جنگ مواجه بوده و مردم آن نیز همواره احساس ناامنی کرده و علاوه بر گروه‌های جهادی فلسطین و لبنان، همواره در این اضطراب روانی به سر می‌برند که نکند ایران، مصر، عراق و...نبردی را بر علیه آنان آغاز کنند.
البته وجود امنیت نسبی ضرری به مفهوم آیه نمی‌رساند؛ چون حتی در زمان پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز برخی جوامع آنان در پاره‌ای از زمان‌ها در همسایگی حکومت اسلامی در امنیت نسبی به سر برده و برخی شهروندان یهود نیز در داخل حکومت اسلامی تا آخر عمر از امنیت کامل برخوردار بودند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «عذاب ابدی یهود بر اساس آیه ۱۶۷ سوره اعراف» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۲/۷.
