• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عایشه و امام علی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: عایشه، حضرت علی علیه‌السلام.
پرسش: در منابع شیعه روایاتی را نقل کرده‌اند که در آنها آمده است: عایشه با علی بن ابی‌طالب ـ علیه‌السلام ـ دشمن بود؛ و به دشمنانش پول می‌داد؛ و حفصه و عایشه پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را مسموم کردند. آیا این روایات صحیح هستند؟
پاسخ:



با جست‌وجو در منابع روایی شیعه و اهل سنت چیزی در مورد پول دادن عایشه به دشمنان امام علی علیه‌السلام یافت نشد.


اما درباره خصومت و درگیری عایشه با امام علی علیه‌السلام، از زبان خود عایشه در منابع اهل سنت روایاتی نقل شده است و در کتاب‌های شیعیان هم اگر چیزی نقل شده، با استناد به منابع اهل سنت می‌باشد. دیدگاه شیعه درباره عایشه چندان مساعد نیست و این به دلیل رفتار و اعمالی است که در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و بعد از ایشان ـ به‌خصوص در زمان خلافت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام از او دیده شده است. از جمله مطالبی که عموم دانشمندان شیعه و اهل سنت از عایشه نقل کرده‌اند، این است که او همواره از امام علی ـ علیه‌السلام ـ بد می‌گفت و از او به نیکی یاد نمی‌کرد و دل‌خوشی نداشت، که در این‌جا برخی از این گفته‌ها آورده می‌شود:

۲.۱ - روایتی از عبیدالله بن عبدالله

عبیدالله بن عبدالله بن عتبة بن مسعود از عایشه نقل می‌کند: وقتی پیامبر در حال بیماری در خانه عایشه بود، در میان دو تن از کسان خویش که یکی‌شان فضل بن عباس بود و یک مرد دیگر برون آمد. عبیدالله بعداً این حدیث را برای ابن عباس نقل کرد و او گفت: آیا می‌دانی آن مرد دیگر که بود؟ و وقتی جواب منفی عبیدالله را شنید گفت: «آن مرد علی بن ابی‌طالب بود»؛ ولی عایشه نمی‌توانست درباره علی ـ علیه‌السلام ـ خیری به زبان آرد و از او به نیکی یاد کند.
[۴] ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ج ۲، ص ۱۵۶، دار المعرفة، بیروت، ۱۳۷۹ق.
[۵] شیبانی، أبو عبدالله أحمد بن محمد، مسند احمد، تحقیق: الأرنؤوط، شعیب، مرشد، عادل و دیگران، اشراف:ترکی، عبدالله بن عبدالمحسن، ج ۴۰، ص ۶۷، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
[۶] شیخ مفید، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، محقق و مصحح: میرشریفی، علی، ص ۱۵۸، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.


۲.۲ - شادی عایشه از خبر شهادت امام

هنگامی که خبر شهادت امام علی ـ علیه‌السلام ـ به مدینه رسید، همین که عایشه از آن آگاه شد، شادی کرد و به‌عنوان تمثیل اشعاری را می‌خواند؛
[۹] مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الأمم، تحقیق: امامی، ابو القاسم، سروش، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
درحالی‌که طبق نقل خود اهل سنت امام علی ـ علیه‌السلام ـ جزو «عشره مبشّره» بود و نباید عایشه این‌گونه اظهار نظر و رفتار می‌نمود.
و روایت‌های دیگری که در منابع اهل سنت نقل شده است و این نقل‌ها منحصر در منابع شیعه نیست تا اشکال شود که چرا شیعه این مطالب را درباره عایشه نقل می‌کند؟!


به علاوه اگر به این دسته از روایات توجه شود، سرچشمه اصلی نقل این مطالب خود عایشه است که در نتیجه این سخنان او نقل مجالس شده و خصومت و درگیری خود با امام علی ـ علیه‌السلام ـ را با این سخنان میان مردم پخش کرد.

۳.۱ - سخنی از شیخ مفید

همان‌طور که شیخ مفید در ذیل این دسته از روایات می‌گوید: «این خود تصریح عایشه است‌ که در مورد دشمنی و خشم خود نسبت به علی اظهار می‌کند و حال آن‌که بر فرض صحت این ادعاها، امام علی ـ علیه‌السلام ـ چیزی جز خیرخواهی برای خدا و رسول خدا و کوشش در راه اجرای فرمان رسول خدا و شتاب برای فرمان‌برداری انجام نمی‌داد».
[۱۰] شیخ مفید، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، محقق و مصحح: میرشریفی، علی، ص ۱۵۸، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.



۱. بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق:قلعجی، عبدالمعطی، ج ‌۷، ص ۱۹۱، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.    
۲. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‌، الطبقات الکبری‌، تحقیق:عطا، محمد عبدالقادر، ج ‌۲، ص ۱۶۹، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
۳. مقریزی، تقی الدین‌، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‌، تحقیق:نمیسی، محمد عبد الحمید، ج ‌۱۴، ص ۴۳۸، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.    
۴. ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ج ۲، ص ۱۵۶، دار المعرفة، بیروت، ۱۳۷۹ق.
۵. شیبانی، أبو عبدالله أحمد بن محمد، مسند احمد، تحقیق: الأرنؤوط، شعیب، مرشد، عادل و دیگران، اشراف:ترکی، عبدالله بن عبدالمحسن، ج ۴۰، ص ۶۷، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
۶. شیخ مفید، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، محقق و مصحح: میرشریفی، علی، ص ۱۵۸، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
۷. طبری، أبوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ طبری)، تحقیق:ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج ‌۵، ص ۱۵۰، دار التراث، بیروت، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.    
۸. ابوسعد آبی، منصور بن حسین، نثر الدر فی المحاضرات، محقق:محفوط، خالد عبد الغنی، ج ۴، ص ۱۷، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.    
۹. مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الأمم، تحقیق: امامی، ابو القاسم، سروش، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
۱۰. شیخ مفید، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، محقق و مصحح: میرشریفی، علی، ص ۱۵۸، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار