شیر دادن حضرت زهرا به امام حسن برخلاف توصیه پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، شیر،
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها)،
امام حسن (علیه‌السّلام)،
امام حسین (علیه‌السّلام)، تولد.
پرسش: بر اساس روایتی در کتاب
مناقب ابن شهر آشوب، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیهم) فرمود که قبل از حضور ایشان به امام حسن (علیه‌السّلام) شیر ندهد؛ اما آن‌حضرت مخالفت کرد. این روایت را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا مخالفت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیهم) با دستور پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ممکن است؟ آیا این عمل منافات با
عصمت ایشان ندارد؟
پاسخ: این گزارش را اولین بار از
ابن شهرآشوب بدون سند نقل شده که از این لحاظ، نمی‌توان این حدیث را
صحیح و یا
موثق دانست. اما جدا از اعتبار سندی، در ارزیابی محتوایی آن باید گفت این رفتار فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را نمی‌توان منافی عصمت ایشان دانست و در نهایت می‌تواند مانند مخالفت
حضرت موسی (علیه‌السّلام) با
حضرت خضر (علیه‌السّلام) باشد.
همان‌گونه که در پرسش آمده، برخی منابع روایی به نقل از «
بره بنت امیه خزاعی» گزارش کرده‌اند هنگامی که حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) به امام حسن (علیه‌السّلام) حامله بود، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دنبال کاری می‌رفت (و یا عازم سفری بود) و به فاطمه (سلام‌الله‌علیهما) فرمود: به زودی پسری به دنیا خواهی آورد که
جبرئیل (علیه‌السّلام) تولدش را به من شادباش گفته است. سپس از دخترشان خواست تا قبل از برگشت ایشان به فرزندش شیر ندهد.
هنگامی که امام حسن (علیه‌السّلام) به دنیا آمد، حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) تا سه روز به او شیر نداد. بره دختر امیه نزد فاطمه (سلام‌الله‌علیها) رفت و پیشنهاد داد تا امام حسن (علیه‌السّلام) را به وی داده تا او به آن کودک شیر دهد؛ اما فاطمه (سلام‌الله‌علیها) نپذیرفت، ولی کمی بعد محبت مادری فاطمه (سلام‌الله‌علیها) شدید شد و خود به نوزادش شیر داد.
هنگامی که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برگشت، از فاطمه (سلام‌الله‌علیها) توضیح خواست و پاسخ شنید که محبت مادری باعث شد که کودکم را شیر دادم. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: خدا اراده خود را عملی خواهد کرد.
بعدها هنگامی که فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به امام حسین (علیه‌السّلام) حامله شد، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به ایشان فرمود: به زودی پسری به دنیا خواهی آورد که جبرئیل (علیه‌السّلام) تولدش را به من تبریک گفت.ب ه وی شیر مده تا نزد تو باز گردم، اگرچه یک‌ماه طول بکشد!
...این‌گونه شد که فاطمه (سلام‌الله‌علیها) قبل از بازگشت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به حسین (علیه‌السّلام) شیر نداد. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بعد از برگشت به وی فرمود: چه کردی؟! زهرا (سلام‌الله‌علیها) پاسخ داد: حسینم را شیر نداده‌ام. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حسین (علیه‌السّلام) را در آغوش گرفت و زبانش را در دهان وی نهاد. حسین (علیه‌السّلام) به قدری زبان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را مکید که ایشان فرمود: ای حسین! بس است! بس است! خدا اراده خود یعنی
امامت را در باره تو و فرزندانت عملی خواهد نمود.
در ارتباط با سند این گزارش باید گفت؛ در میان منابعی که در اختیار ما است، برای اولین بار ابن شهرآشوب آن‌را بدون سند نقل کرده که از این لحاظ، نمی‌توان این حدیث را صحیح و یا موثق دانست.
علاوه بر آن، در این گزارش از شخصیتی به نام «بره بنت امیه خزاعی» یاد شده که جز در این روایت در هیچ گزارش دیگری از او یاد نشده است.
جدا از اعتبار سندی، در ارزیابی محتوایی آن (با فرض پذیرش) باید گفت:
این رفتار فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را نمی‌توان منافی عصمت حضرتشان دانست و در نهایت می‌تواند مانند مخالفت
حضرت موسی (علیه‌السّلام) با
حضرت خضر (علیه‌السّلام) باشد؛ یعنی مصلحت پروردگار در آن بود که خضر به اموری غیبی آگاه باشد؛ اما موسی (علیه‌السّلام) در آن مقطع از آن آگاه نشده و بر همین اساس رفتار خضر (علیه‌السّلام) برای او توجیه ناپذیر باشد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «شیر دادن حضرت زهرا به امام حسن برخلاف توصیه پیامبر»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۵/۲۲.
