• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سؤال در قبر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: سؤال در قبر، عالم برزخ، قبر، عذاب، نکیر و منکر،

پرسش: سؤال در قبر برای مسلمانان و غیر مسلمانان چه‌گونه است؟

پاسخ: برزخ، در لغت به معنای پرده و حائل است که بین دو چیز واقع می‌شود؛ اما در اصطلاح، برزخ عالمی است که خدای متعال بین دنیا و آخرت قرار داده است و اولین منزل انسان پس از مرگ است. مراد از عالم برزخ، همان عالم قبر است؛ عالمی که انسان در آن یک نوع زندگی خاصی تا قیامت دارد.

منظور از قبر در این‌جا همان مکانی نیست که میت را داخل آن می‌گذارند؛ بلکه از آیات و روایات استفاده می‌شود که قبر عالمی است که انسان در آن زندگی می‌کند و منعم می‌شود و یا عذاب می‌گردد و به‌طور کنایه از آن به قبر تعبیر شده است؛ یعنی از باب این‌که انسان در مرگ دنیوی اولین جایی که او را می‌گذارند، داخل قبر است.

در قبر کلیاتی از عقاید و اعمال پرسیده می‌شود؛ مثلاً به میت گفته می‌شود: خدایت که بود، پیغمبرت که بود، چه دینی داشتی؟ این را از هر فردی خواه مؤمن و خواه کافر و غیر مسلمان می‌پرسند.



برزخ، در لغت به معنای پرده و حائل است که بین دو چیز واقع می‌شود و نمی‌گذارد این دو به هم برسند؛ اما به حسب اصطلاح، برزخ عالمی است که خدای متعال بین دنیا و آخرت قرار داده است. برزخ را عالم مثالی هم می‌گویند؛ چون مثل این عالم است. البته از لحاظ صورت و شکل ولی از لحاظ ماده و خواص و خصوصیات فرق می‌کند. از ساعت مرگ تا هنگامی که اموات سر از قبر درمی‌آورند، در عالم برزخ بسر می‌برند.
[۱] دستغیب، سید عبدالحسین، ۱۰۰۰ سؤال، تنظیم و تصحیح، دستغیب، سید محمدهاشم، ص ۳۶ و ۳۷، انتشارات ناس، چاپخانه پیام، ۱۳۷۱ شمسی.


۱.۱ - سخن خداوند متعال

خدای تعالی در قرآن مجید می‌فرماید: «و پشت سر آنان‌ برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند (روز قیامت)».


برزخ، اولین منزل انسان پس از مرگ است. پس مراد از عالم برزخ، همان عالم قبر است؛ عالمی که انسان در آن یک نوع زندگی خاصی تا قیامت دارد.
[۳] قرائتی، محسن، تلخیص اصول عقاید، ص ۱۷۱، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۶.
[۴] سبحانی، جعفر، محاضرات فی الإلهیات، با استفاده از ص ۴۳۱ و ۴۳۲.

زندگی در برزخ، برای مؤمنان و نیکوکاران رهایی از قفس بدن است و برای گناهکاران وحشت‌زا و دلهره‌آور.


منظور از قبر در این‌جا مکانی نیست که میت را داخل آن می‌گذارند؛ بلکه از آیات و روایات استفاده می‌شود که قبر عالمی است که انسان بعد از مرگ در آن زندگی می‌کند و منعم می‌شود یا عذاب می‌گردد و به‌طور کنایه از آن به قبر تعبیر شده است؛ یعنی از باب این‌که انسان در مرگ دنیوی اولین جایی که او را می‌گذارند، داخل قبر است.
[۵] سبحانی، جعفر، محاضرات فی الإلهیات، ص ۴۳۴ ـ ۴۳۶.



با توجه به این‌که انسان‌ها در عالم برزخ دارای حیات هستند، و زنده نیز در عالم برزخ مسئول کارهای خودش است یا متنعم است و یا معذب.

۴.۱ - روایتی از امام صادق

مسأله حیات در عالم برزخ، در اخبار معصومان نیز آمده است: حضرت امام صادق علیه‌السلام فرمود: « ارواح مؤمنین در اتاق‌های بهشت برزخی هستند و آنجا زندگی می‌کنند و می‌خورند و می‌نوشند؛ ولی ارواح کفار در آتش برزخی گرفتار عذاب هستند».


در قبر از عقاید و اعمال کلی پرسیده می‌شود. به میت می‌گویند: خدایت که بود، پیغمبرت که بود، چه دینی داشتی؟ این را از هر فردی خواه مؤمن و خواه کافر و غیر مسلمان می‌پرسند، مگر از بچه‌های نابالغ، دیوانه و کم عقل؛
[۷] دستغیب، سید عبدالحسین، ۱۰۰۰ سؤال، تنظیم و تصحیح، دستغیب، سید محمد هاشم، ص ۳۳ و ۳۴، انتشارات ناس، چاپخانه پیام، ۱۳۷۱ شمسی.
[۸] قرائتی، محسن، تلخیص اصول عقاید، ص ۱۷۴، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۶.


۵.۱ - روایتی از امام سجاد

دو ملک به نام «نکیر» و «منکر»، از انسان مواردی را سؤال می‌کنند که حضرت امام سجاد علیه‌السلام در این باره می‌فرماید: اولین سؤال آن دو فرشته این است که آیا خدا را پرستش می کردی یا مشرک بودی؟ دوم این‌که از پیامبر و مکتب و دین و کتاب (قرآن) سؤال می‌شود؛ سوم این که از رهبری و ولایت می‌پرسند که کدام رهبر (حق یا باطل) را تقویت و یا تضعیف می‌کردی؟ چهارم این‌که از عمر می‌پرسند که در چه راهی مصرف کردی؟ پنجم این‌که از مال و درآمدها می‌پرسند که از چه راهی به دست آوردی و در چه راهی مصرف نمودی؟ بعد در ادامه می‌فرمایند: خودتان را برای پاسخ‌گویی به سؤالات شب اول قبر آماده نمایید.


۱. دستغیب، سید عبدالحسین، ۱۰۰۰ سؤال، تنظیم و تصحیح، دستغیب، سید محمدهاشم، ص ۳۶ و ۳۷، انتشارات ناس، چاپخانه پیام، ۱۳۷۱ شمسی.
۲. مؤمنون (۲۳)، آیه ۱۰۰.    
۳. قرائتی، محسن، تلخیص اصول عقاید، ص ۱۷۱، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۶.
۴. سبحانی، جعفر، محاضرات فی الإلهیات، با استفاده از ص ۴۳۱ و ۴۳۲.
۵. سبحانی، جعفر، محاضرات فی الإلهیات، ص ۴۳۴ ـ ۴۳۶.
۶. مجلسی، بحار الأنوار، ج ۶، ص ۱۶۹، مؤسسه الوفاء، بیروت، لبنان.    
۷. دستغیب، سید عبدالحسین، ۱۰۰۰ سؤال، تنظیم و تصحیح، دستغیب، سید محمد هاشم، ص ۳۳ و ۳۴، انتشارات ناس، چاپخانه پیام، ۱۳۷۱ شمسی.
۸. قرائتی، محسن، تلخیص اصول عقاید، ص ۱۷۴، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۶.
۹. مجلسی، بحار الأنوار، ج ۶، ص ۲۲۳، مؤسسه الوفاء، بیروت، لبنان.    



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار