رعایت حجاب برای اقلیت‌های دینی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اقلیت‌های دینی، حجاب، جمهوری اسلامی ایران.
پرسش: چرا اقلیت‌های دینی که حجاب برای آنها واجب نیست، باید در جمهوری اسلامی ایران حجاب را رعایت کنند؟
پاسخ: اقلیت‌ها باید در احترام به هنجارهای جامعه اسلامی وفادار باشند و آنها را عملاً نقض نکنند و در عمل به ظواهر اسلامی ملتزم باشند و تظاهر و تجاهر به منکر در کشور اسلامی نداشته باشند.
فلسفه و علت این امر آن است که در جامعه اسلامی اگر اقلیت به ظواهر
دین اسلام تن ندهند، رفته‌رفته قبح این هنجار‌شکنی ـ حتی برای مسلمانان ـ خواهد شکست و کار به جایی خواهد کشید که دیگر احکام اسلامی حتی در میان مسلمانان نیز رعایت نخواهد شد.
علاوه بر این در جوامع گسترده امروزی که امکان تفکیک میان شهروندان و شناسایی آنها از حیث
مذهب و
دین آنها کمتر است، پذیرفته نخواهد بود. تکالیف اجتماعی و تظاهرات الزامی در مورد شهروندان به گونه‌ای متفاوت اعمال شود.چه آنکه چنین تفکیکی امکان‌پذیر نیست و لازمه آن چنین است که هرکس در معابر و مجامع عمومی سند شناسایی دین خود را باید همراه داشته باشد که تخلف او از
قانون اسلامی را موجه سازد.
بنابراین باید همه شهروندان ـ اعم از
مسلمان و غیر مسلمان ـ به هنجارهای اسلامی از باب حقوق عمومی که اکثریت جامعه آن را پذیرفته‌اند، ملتزم باشند و این امری است که کم و بیش در سایر کشورها نیز مشاهده می‌شود و اتباع و شهروندان باید حداقلی از ظواهر را که عرف جامعه آن را پذیرفته محترم شمارند.
به طور کلی باید گفت
اسلام تحمیل دین بر دیگران را رد می‌کند: «
لاَ اِکراه فِی الدّینِ قَد تَبَیَّنَ الرُشدُ مِنَ الغَیِّ»؛
یعنی در
دین اکراه نیست. راه
حق و
رشد از راه
باطل و
گمراهی جدا شده است. بنابراین در جامعه اسلامی، اصل اساسی همانا آزادی دینی است.
چنان‌که
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: هر گروهی که به دینی معتقدند احکام آن دین بر آنان ثابت خواهد شد.
برای مثال در اسلام آزادی اقلیت‌های دینی در مسائل
ازدواج،
ارث،
وصیت، ملکیت و سایر احکام دینی به رسمیت شناخته شده است.
آنان می‌توانند آنچه را که
مسلمان مالک نمی‌شود، مالک شوند و هیچ‌کس حق ندارد آنان را از تملک این اشیا باز دارد؛ گرچه در اسلام، ملکیت آن اشیا پذیرفته شده، نباشد
و
امنیت و حمایت از غیر مسلمانان که در
تابعیت حکومت اسلامی‌اند و در محدوده
حکومت اسلامی سکونت دارند، از وظایف دولت اسلامی است.
بنابراین امنیت دین‌داری برای آنان یک اصل اجتناب‌ناپذیر است.
قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز در اصل سیزدهم،
ادیان دیگر را به رسمیت شناخته و آنان را در انجام مراسم دینی خود آزاد می‌داند و مقرر می‌دارد:
«ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی تنها اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود
عمل می‌کنند».
و در اصل چهاردهم
قانون اساسی آمده است: به حکم
آیه شریفه «
لا یَنْهَاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیَارِکُمْ اَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا اِلَیْهِمْ اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ».
دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظف‌اند نسبت به افراد غیر
مسلمان با
اخلاق حسنه و قسط و
عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند. این اصل در حق کسانی اعتبار دارد که ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نکنند».
لذا در فقه
شیعه این آزادی استثنا خورده است به اینکه اقدامات خلاف اسلام آنها نباید جنبه عمومی پیدا کند و به آن عمل حرام تجاهر و تظاهر کنند
که این امر از آنان غیر قابل قبول و ممنوع است.
نیز
امام خمینی (قدس‌سره) در
تحریرالوسیله می‌فرمایند: غیر مسلمانان امنیت جانی و مالی دارند، اگر به شرایط ذمّه پایبند باشند و شرایط ذمه از این قبیل است:
۱. کاری که ضد
امنیت است، مرتکب نشود؛ همانند تصمیم به
جنگ با مسلمانان داشتن و
مشرکان را یاری کردن.
۲. تظاهر و تجاهر به منکر در کشور اسلامی نداشته باشند.
۳. به اجرای احکام
مسلمانان در
حق خود تن دهند، حق دیگران را بدهند، حرام را ترک کنند،
حدود الهی و احتیاط آن است که این موارد با آنان شرط شود.
۴. با
زنا کردن با زنان مسلمان و دزدی کردن و پناه دادن به جاسوس مشرکان و جاسوسی کردن، مسلمانان را آزار ندهند.
بنابراین از دیدگاه حضرت
امام (رحمة‌الله‌علیه) که مطابق
فقه اسلامی است، اقلیت‌ها باید در احترام به هنجارهای جامعه اسلامی وفادار باشند و آنها را عملاً نقض نکنند و در عمل به ظواهر اسلامی ملتزم باشند و تظاهر و تجاهر به منکر در کشور اسلامی نداشته باشند.
فلسفه و علت این امر آن است که در جامعه اسلامی اگر اقلیت به ظواهر
دین اسلام تن ندهند، رفته‌رفته قبح این هنجار‌شکنی ـ حتی برای مسلمانان ـ خواهد شکست و کار به جایی خواهد کشید که دیگر احکام اسلامی حتی در میان مسلمانان نیز رعایت نخواهد شد.
علاوه بر این در جوامع گسترده امروزی که امکان تفکیک میان شهروندان و شناسایی آنها از حیث
مذهب و دین آنها کمتر است، پذیرفته نخواهد بود. تکالیف اجتماعی و تظاهرات الزامی در مورد شهروندان به گونه‌ای متفاوت اعمال شود.چه آنکه چنین تفکیکی امکان‌پذیر نیست و لازمه آن چنین است که هرکس در معابر و مجامع عمومی سند شناسایی دین خود را باید همراه داشته باشد که تخلف او از
قانون اسلامی را موجه سازد.
بنابراین باید همه شهروندان ـ اعم از مسلمان و غیر مسلمان ـ به هنجارهای اسلامی از باب حقوق عمومی که اکثریت جامعه آن را پذیرفته‌اند، ملتزم باشند و این امری است که کم و بیش در سایر کشورها نیز مشاهده می‌شود و اتباع و شهروندان باید حداقلی از ظواهر را که عرف جامعه آن را پذیرفته محترم شمارند.
گذشته از آنکه یکی از وظایف دولت اسلامی، ایجاد فضای مناسبی برای رشد
فضایل و کمالات اخلاقی جامعه است و بدیهی است که اگر عده‌ای در جامعه آزاد باشند که بی‌حجاب ظاهر شوند، به این بهانه که تکلیف شخصی و خصوصی آنها نیست که
حجاب داشته باشند، این آزادی، محیط جامعه را به سوی ابتذال و
تبرج سوق خواهد داد.
بنابراین برای پیش‌گیری از
فساد اخلاقی و فروپاشی ارزش‌ها، باید به سالم‌سازی محیط اجتماع توجه شود و پهنه جامعه به گونه‌ای باشد که مردم را به سوی ارزش‌ها حرکت دهد.
لذا به علت اینکه بی‌حجابی اقلیت دینی با اخلاق عمومی جامعه ارتباط دارد، در این نهفته که بی‌حجابی منکری است که آسیب آن نه‌تنها به بی‌حجاب، بلکه به کل جامعه می‌رسد.
افزون بر مطالب فوق باید خاطرنشان کرد که آیین ادیان
مسیح و
یهود تحریف شده‌اند و الا مسلماً در مورد
پوشش زنان و [[|مردان]] دستورات و سفارشاتی وجود داشته است که بر اثر مرور زمان و انحرافات بعدی به سنن آنها پشت شد والا آنچه مسلم است حتی در تصاویر ابتدایی که از حضرت مریم وجود داشته، او را به صورت زنی محجوب می‌کشیده‌اند و پوشش مردم ـ به خصوص زنان ـ این‌قدر لاقید و نامناسب به شکل امروزی نبوده است.
پس هم به
حکم و مذهب و هم به حکم عقل، ضرورت رعایت مجاب برای غیر مسلمانان در جامعه امری ضروری است و بی‌اعتنایی به آن امری فکر و موجب ترویج فساد و فحشا میان جوانان مسلمان خواهد بود و این یکی از همان روش‌هایی بوده است که در
آندلس صلیبی‌ها برای شکست مسلمانان توطئه‌چینی کردند که ضرورت هشیاری مسلمانان را بیش از پیش نسبت به این مسئله حساس روشن می‌سازد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «رعایت حجاب برای اقلیت‌های دینی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۳/۱۷.
