راه درمان ریا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ریا.
پرسش: راه درمان ریا چیست؟
پاسخ: ریا عبارت است از این‌که انسان بخواهد با نشان دادن اعمال و کارهای نیک خود به دیگران در اجتماع اعتبار و منزلت کسب کند. ریا نقطه مقابل اخلاص است. بعضی از راه‌های درمان ریا عبارت‌اند از: توجه به خشم و غضب الاهی از عمل ریا، توجه به بی‌ارزشی پاداش و تشویق مردم، توجه به خلف وعده‌ها، ناسپاسیها و فراموش‌کاری‌ها و ناتوانی‌های مردم در قدردانی، توجه به قدرت خداوند در تسخیر دل‌ها و قلب‌ها، توجه به قدرت
خداوند در افشای ریاکاری‌ها، توجه به این‌که ریا نابود‌کننده اجر و پاداش اخروی
اعمال انسان است و عادت دادن خود به این‌که اعمال و کارهای نیک خود را در پنهانی انجام دهد.
ریا عبارت است از این‌که
انسان بخواهد با نشان دادن اعمال و کارهای نیک خود به دیگران در پیش آنان اعتبار و منزلت کسب کند.
و اگر عبادتی انجام می‌دهد یا اقدام به کار خیری و
عمل صالحی می‌کند، هدفش این است که مردم را از کار خود آگاه کند و مردم او را تمجید و ستایش کرده، انسان خوبی بدانند.
در مقابل ریا،
اخلاص قرار دارد که عبارت است از: خالص کردن قصد و
نیت برای خداوند متعال و خالی کردن نیت از غیر خدا و این‌که همه کارها فقط و فقط برای اطاعت امر پروردگار و کسب رضای الاهی انجام شود.
بعضی راه‌های درمان ریا، عبارت‌اند از:
ریا کردن در انجام عبادات و اوامر الاهی در حقیقت نوعی استهزا و مسخره کردن دستورات پروردگار است و موجب غضب او خواهد شد.
توجه به بی‌ارزشی
پاداش و تشویق مردم در مقابل پاداش پروردگار قادر متعال از راه‌های دیگر ریاست؛ اگر کسی پاداش‌ها و تشویق‌های زود‌گذر مردم را با اجر و پاداش‌های ماندگار الاهی مقایسه کند هرگز عملی را به خاطر تشویق مردم انجام نخواهد داد.
راه دیگر، توجه به خلف وعده‌ها، ناسپاسیها و فراموش‌کاری‌های مردم است. اگر انسان توجه کند بسیاری از مردم در مقابل خدمتی که به آنها می‌شوند ناسپاس‌اند و اصلاً خدمات و نیکی‌هایی را که در حقشان می‌شود به حساب نمی‌آورند تا به فکر
قدردانی و جبران آن باشند و گروه زیادی از آنان که خدمات و نیکی‌ها را به حساب می‌آورند خیلی زود آنها را فراموش می‌کنند؛ و برخی از کسانی که قصد جبران کردن دارند قدرت و امکانات این کار را ندارند؛ و کسانی هم که بتوانند سپاس و تشکری به‌جا آورند، تشکرشان ارزش چندانی ندارد؛ در‌حالی‌که خداوند هیچ عمل خیری را که خالصانه انجام شده باشد، بی‌پاداش نمی‌گذارد و هیچ عملی را فراموش نمی‌کند؛ زیرا بر همه چیز آگاه است و بر انجام هر کاری و دادن هر پاداشی تواناست.
راه دیگر توجه به قدرت خداوند در تسخیر دل‌ها و قلب‌هاست. انسان طبیعتاً دوست دارد مورد تشویق و
محبت مردم باشد و همه از او به نیکی یاد کنند، اما باید توجه داشته باشد که قلوب مردم و جلب
محبت آنان به‌سوی افرادی که خالصانه اعمال نیک را انجام می‌دهند به دست اوست، پس اگر اعمال خود را خالص کنند، قطعا مدح و ستایش و قدردانی مردم را نیز خواهند داشت.
توجه به قدرت خداوند در افشا کردن ریاکاری‌ها در نزد مردم و رسوایی آن، راه دیگر است. کسی که بداند اگر مردم متوجه شوند این انسانی که این‌طور با سوز
نماز می‌خواند یا مخارج کار خیری را بر عهده دارد در نیت خود خالص نیست، قطعاً هیچ تشکری از او نخواهند کرد، هیچ‌گاه حاضر نخواهد شد زحمات خود را با ریاکاری از دست بدهد.
راه دیگر، توجه به این‌که ریا نابود‌کننده اجر و پاداش اخروی اعمال انسان است. کسی که توجه داشته باشد که عملی که ذره‌ای ریا و نا‌خالصی در آن وجود داشته باشد در پیشگاه خداوند متعال فاقد هر‌گونه
ارزش و پاداش است و خداوند هیچ اجری به آن نخواهد داد، متوجه می‌شود که عمل ریایی بالا‌ترین
خسران و ضرر است.
عادت دادن خود به این‌که اعمال و کارهای نیک خود را در پنهانی انجام دهد.
این یک راه عملی برای نجات از آفت ریاست.
البته باید توجه داشت در برخی موارد اظهار و
آشکار کردن عمل نیک نه‌تنها
ریا و مبغوض نیست، بلکه بسیار پسندیده است:
۱. انجام آشکار اعمال نیک و صالح به قصد تشویق دیگران؛
۲. انجام
آشکار عبادات و اعمال به قصد
تبلیغ دین؛ زیرا بسیار واضح است که تبلیغ مخفیانه معنا ندارد.
نکته مهم این‌که در بسیاری از موارد واقعاً انجام کاری به‌صورت آشکار ریا نیست؛ بلکه انجام وظیفه است؛ ولی
شیطان وسوسه می‌کند تا انسان را از فیض شرکت در انجام کارهای
خیر و عبادات دسته‌جمعی باز دارد، باید این موارد را
شناخت و برای مبارزه با شیطان شائبه ریا را نادیده گرفت و آنها را آشکارا انجام داد؛ زیرا امروزه بسیاری از کارها مثل شرکت در
نماز جمعه و جماعات و نماز خواندن در
مسجد و... یک امر عادی است و جنبه ریایی ندارد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «راه درمان ریا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۸/۷.
