دروغ بودن اخبار شیاطین و کاهنان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شیطان،
دروغ، شیاطین، اخبار،
کاهن،
سوره شعراء.
پرسش: آیه‌ای در مورد شیاطین می‌گوید: «یُلْقُونَ السَّمْعَ وَ اَکْثَرُهُمْ کاذِبُونَ»، بر اساس این آیه، با آن‌که بیشتر آنان دروغ‌گویند؛ اما آیا اندکی از شیطان‌ها راست‌گو هستند؟!
پاسخ اجمالی: برخی
مفسران معتقدند ضمیر در «اکثرهم» به شیاطین برمی‌گردد و برخی می‌گویند به کاهنان. بر اساس نظر اول، اکثر شیاطین دروغ‌گویانند؛ یعنی شیطان‌ها آنچه را شنیده‌اند با بسیاری از دروغ‌ها درمی‌آمیزند و به کاهنان و دروغ‌گویان وحی می‌کنند؛ همچنین اکثرشان دروغ گویند به این معناست که اکثر سخنان شیاطین دروغ است.
همان‌گونه که در پرسش آمده، آیه‌ای در
قرآن وجود دارد که در مورد شیاطین می‌گوید: «یُلْقُونَ السَّمْعَ وَ اَکْثَرُهُمْ کاذِبُونَ؛
شنیده‌های خود (از آسمان‌ها) را (بر کاهنان) القا می‌کنند و بیشترشان دروغ‌گویانند.»
این آیه در تکمیل دو آیه قبلی بوده و در بیان تکذیب خبرهایی است که شیطان‌ها آنها را گزارش می‌کنند.
مفسران در این زمینه گفته‌اند که شیاطین پیش از
نزول قرآن به سمت آسمان‌ها رفته و
استراق سمع کرده و بعضی از آنچه که از
فرشتگان شنیده بودند را با دروغ آمیخته و به اهل کهانت که از دوستان خودشان بودند می‌آموختند؛ اما بعد از
بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به تیر شهاب، راه شیاطین به سوی آسمان‌ها بسته شد.
در این‌که ضمیر موجود در «اکثرهم» به چه گروهی برمی‌گردد، مفسران نظرات متفاوتی را ابراز کرده‌اند.
برخی معتقدند ضمیر «هم» به شیاطین برمی‌گردد،
و برخی می‌گویند به کاهنان.
بر اساس نظر اول، اکثر شیاطین دروغ‌گویانند؛ یعنی شیطان‌ها آنچه را شنیده‌اند به کاهنان و دروغ‌گویان القا می‌کنند و بسیاری از دروغ‌ها را با شنیده‌های خود می‌آمیزند و به آنها وحی می‌کنند؛ اما بر اساس نظر دوم، بیشتر کاهنان دروغ‌گویانند.
گفتنی است؛ این‌که بیشترین شیاطین دروغ‌گویانند؛ یعنی بیشتر سخنان ایشان دروغ است؛ زیرا که بعضی اقوال آنها موافق وحی بوده است. بدین معنا که قبل از بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آنها توانایی دریافت برخی اخبار از فرشتگان را داشتند؛ اما بعد از بعثت آن حضرت، شیاطین از استراق سمع منع شده و پس این زمان همه شیاطین دروغ‌گویانند و تمام سخنان ایشان دروغ است.
برخی هم «اکثر» را به معنای «جمیع» گرفته و معتقدند معنای آیه آن است که تمام شیاطین (و نه بیشتر آنان) دروغ‌گو هستند.
این معنا البته در میان مفسران سابقه دارد، آن‌جا که در آیه «...وَ فَضَّلْناهُمْ عَلی کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلا»،
کثیر را به معنای جمیع گرفته و برتری انسان را بر تمام مخلوقات اثبات کرده‌اند.
خلاصه این‌که این آیه خبر می‌دهد که آیات و اخبار قرآن؛ مانند خبرهایی که کاهنان و ساحران می‌دهند نیست؛ به دو دلیل:
• چون ساحران و کاهنان اساساً مردمی دروغ‌گو بوده و بیشتر اخبارشان آمیخته به دروغ و خلاف واقع است و شیاطین بر کسانی که مثل خودشان باشند فرود می‌آیند تا بین آنها دوستی پدید آید و این دوستی بین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و شیاطین وجود ندارد؛ لذا اخبار قرآن تماماً
صدق و حقیقت و مطابق باقی کتب آسمانی است و از معدن صدق فرود آمده است.
• تجربه شده است که ساحران و کاهنان غالبا مردمان ناقص العقل بوده و قوای فکری آنها در اثر
ریاضت ضعیف گردیده و از همان نقطه ضعف آنها است که با شیاطین مراوده پیدا می‌کنند و به تخیّلات قوّه واهمه به القای شیاطین اموری را
تخیّل می‌کنند که اکثر آنها مطابق واقع نیست، اگرچه ممکن است بعضی از آنچه را که با امارات و ظنون خود یافته‌اند مطابق واقع باشد، لکن اکثر آنها دروغ‌گو هستند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «دروغ بودن اخبار شیاطین و کاهنان»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۷/۱۴.
