خطبه عقد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: ازدواج یعنی رضایت دو طرف. پس خواندن خطبه عقد یعنی چی؟ چرا با گفتن چهار کلمه به هم محرم می شوند ولی بدون آن نمی توانند کاری کنند؟نمایه:
خطبه عقد،
ایجاب،
قبول،
صیغه ازدواجپاسخ:
در ابتدا لازم است اهمیت و
آثار ازدواج از منظر اسلام را یادآور شویم:
از نظر
اسلام ازدواج یک پیمان مقدس برای
تشکیل خانواده و بالطبع، جامعه است و داراى آثار و نتایج بسیاری از جمله:
ارضای غریزه جنسی، تولید و بقاى نسل، تکامل انسان،
آرامش و سکون،
پاک‌دامنی و
عفاف و حفظ دین انسان است.
قرآن مجید، درباره ازدواج می فرماید: "از نشانه هاى او این است که
همسرانی از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میان شما مودّت و رحمت قرارداد.
رسول گرامی اسلام (صلى الله علیه وآله ) نیز درباره ازدواج مى فرماید: در اسلام هیچ بنیادى پى ریزى نشده که مانند ازدواج ، محبوب خداى بزرگ باشد.
ازدواج بـه هر دو شـکـل آن (
دایم و موقت) نیازمند عقد است.
"عقد" از نظر لغت به معناى"
گره" و "گره زدن" است و در اصطلاح، رابطه‌اى است میان دو فرد یا دو گروه که ایجاد مى‌شود و براساس آن تعهداتی برای هر یک از طرفین در مقابل دیگری ایجاد می گردد.
قرآن کریم بـا جـمـله (یـا اَیهـَا الَّذیـنَ امـَنـُوا اَوْفـُوا بـِالْعـُقـُودِ...).
یعنی :"اى کسانى که ایمان آورده‌اید! به پیمانها (و قراردادها) وفا کنید..." عمل به پیمان هاى صحیح و انسانى را بر مؤمنان واجب کرده است.
راه ایجاد هر عقدی انشاء صیغه ی آن است که از الفاظ خاصی تشکیل شده است.
"عقد ازدواج" عبارت است از ایجاد پیوندى مشترک بین
زن و شوهر که در سایه آن، حقوق ، تعهدات و مسئولیت‌هاى دو جانبه پدید مى‌آید.
اما این که چه نیازی به عقد است باید گفت:
عقلا در کارهای بزرگی که نیازمند تعهد و مسئولیت است مثل انجام
معاملات بزرگ از
عقد استفاده می کنند و به رضایت دو طرف
معامله بسنده نمی کنند و صرف رضایت دو طرف را تامین کننده ی تعهد و مسئولیت مورد نیاز در این گونه امور مهم نمی دانند و معتقدند که تثبیت این تعهدات در قالب عقد، تحقق می یابد.
از این رو، چون
ازدواج امر مهمی است که تعهدآور است باید بر اساس مقررات، قوانین شرایط خاصى باشد. از جمله این شرایط،
انشاء خطبه عقد با الفاظ خاص تعیین شده از طرف
خداوند متعال به عنوان
شارع مقدس است (که در رساله های عملیه ذکر شده است).
رضایت طرفین نیز اگر چه از شروط لازم آن است اما به تنهایی کافی نیست بلکه باید به همراه دیگر شرایط باشد.
در اهمیت الفاظ خطبه عقد باید گفت: بعد از آنکه خداوند متعال انشاء خطبه عقد با الفاظ خاص (
ایجاب و قبول) را یکی از
شرایط ازدواج قرار داده است در حقیقت با این کار این کلمات را از حالت الفاظ خشک و بی روح خارج ساخته و اعتبار و ارزشی که به آنها بخشیده و آنها را به اسباب مقدسی برای ایجاد زوجیت بین دو انسان (
زن و مرد) اجنبی و نامحرم تبدیل کرده است. پس خواندن خطبه عقد با شرایط خاص آن (قصد و اراده ازدواج داشتن، و جدی بودن و...) و آن آثار و نتایج مبارکی که به دنبال آن می آید گفتن چهار کلمه معمولی نیست تا کسی بگوید این چهار کلمه چه اثری دارد. بلکه انشاء خطبه ایجاد قسمتی از اسباب
عقد نکاح است. و رضایت قلبى دو طـرف ، بـدون
صیغه یا ازدواج عملى بدون صیغه یا صیغه کتبى یا اشاره اى کافى نیست. مگر در مورد افرادی که کر یا لال هستند و امکان وکیل گرفتن برای انشاء خطبه عقد را ندارند که در این صورت انشاء با اشاره یا نوشتن صیغه جایگزین
انشاء با الفاظ می شود.
سایت اسلام کوئست
