حسن تبعّل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حسن تبعّل، جهاد زن، شوهرداری، حیا، عفت، اذن شوهر.
پرسش: منظور از «حسن تبعّل» که از آن به جهاد زن تعبیر شده چیست؟
پاسخ: «حسن تبعل» که از آن به جهاد زن تعبیر شده، یعنی خوب شوهرداری کردن که خود موارد و مصادیق فراوانی دارد.
نخست روایتی زیبا را درباره جهاد زنان اشاره می‌کنیم:
در
تاریخ آمده است بعد از
بعثت پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) زنی به نام
اسماء دختر
یزید از گروه
انصار به نمایندگی از جانب
زنان مدینه، به محضر
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شرف‌یاب می‌شود، درحالیکه حضرت در میان یاران خود نشسته بود، عرض می‌کند:
پدر و مادرم فدایت باد! من به عنوان نماینده زنان مدینه پیامی آورده‌ام و
یقین دارم همه زنان
دنیا در این پیام با من هماهنگ می‌باشند و آن این‌که:
خداوند تو را برای همه
مردان و زنان دنیا به
حق مبعوث کرده است و ما هم به تو و به پروردگارت که تو را فرستاده،
ایمان آورده‌ایم.
ای پیامبر! طایفه زنان در خانه‌های شما مردان
زندگی کرده،
آزادی خود را از دست داده‌ایم و در
اطاعت و فرمان شما هستیم، فرزندان شما را حضانت می‌کنیم و... و در مقابل، شما گروه مردان در بخشی از برنامه
اسلام بر ما برتری دارید؛ از آن جمله مسئله
جنگ و
جهاد که
فضیلت زیادی دارد و ما از آن بی‌نصیب و محروم هستیم، شما به میدان جهاد و
دفاع از حریم اسلام می‌روید و
پاداش جهادگران را به دست می‌آورید؛ ولی طایفه زنان از آن محروم می‌باشند؛ درحالیکه امور زندگی خانه را ما تأمین می‌کنیم،
اموال شما را پاسداری و حفظ می‌نماییم و
لباس و پوشاک شما را ما تهیه می‌کنیم و ... .
در این هنگام پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رو به یاران خود کرد و فرمود: آیا سخنی بهتر از سخنان این
زن درباره امور مربوط به
دین تا به حال شنیده‌اید؟ یاران آن حضرت پاسخ دادند: یا
رسول الله ما
گمان نمی‌کردیم که زنی مانند او، این‌چنین مطالب شگفت و حقایق والا و بلند را بر زبان جاری نماید!!
آن‌گاه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن زن را مخاطب قرار داد و فرمود: ای زن برگرد و به همه زنان اعلام کن:
«انّ حسن تبعّل احداکنّ لزوجها، و طلبها مرضاته، و اتّباعها موافقته یَعْدل ذلک کلّه؛
خوب شوهرداری کردن هر فردفرد شما از شوهرتان و به دست آوردن خشنودی آن‌ها و
تبعیت از آنان، معادل و مساوی همه آن ویژگی‌ها و برتری‌هایی است که برای
مردان بیان کردید».
سپس آن زن با یک
دنیا خوشحالی، درحالیکه
تهلیل (
لا اله الاّ اللّه) و
تکبیر می‌گفت، بازگشت.
«حسن تبعل» یعنی خوب شوهرداری کردن که خود موارد و مصادیق فراوانی دارد که به برخی از آن‌ها که در
روایات هم به آن‌ها اشاره شده، می‌پردازیم:
حفظ
حیا،
عفت و
حجاب در برابر مردان بیگانه و به سر و وضع خود رسیدن و آراستن و آرایش خود برای همسرش.
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: هیچ کس فایده‌ای به دست نیاورده است که بهتر باشد از همسر شایسته‌ای که چون به او بنگرد، شاد گردد و چون از نزد او غایب شود، عفت خویش و مال او را نگه دارد.
زن بدون
اذن شوهرش از خانه خارج نشود.
همیشه و همواره در تمام مراحل زندگی همراه و هم‌راز و
مشاور دلسوزی برای شوهرش باشد و به او احترام کند و از دستورات شوهر تا حد ممکن پیروی کند و هیچ‌گاه با
زبان و کردار خویش شوهرش را نیازارد و اگر چنین اتفاقی افتاد، زود مرد خویش را راضی سازد.
پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) می‌فرماید: بهترین زنان، زنی است که وقتی خشمگین شود یا شوهرش بر او
خشم گیرد، به شوهرش بگوید: دستم را در دست تو می‌گذارم و
خواب را به
چشم راه نمی‌دهم تا وقتی که از من راضی شوی.
هم‌چنین ایشان می‌فرمایند: «هر زنی که شوهرش را با زبانش بیازارد، خداوند هیچ
توبه و کفاره‌ای را از او نمی‌پذیرد و هیچ کار نیکش را قبول نمی‌کند تا وقتی که شوهرش را راضی کند ... .
آن‌چه بیان شد، مقداری ناچیز از وظایف همسر شایسته و مناسب است؛ ولکن اهم آن‌ها به‌طور‌کلی همان موارد فوق است؛ البته این به معنای چشم‌پوشی از وظایف متقابل مرد در برابر زن نیست، شوهر خوب و ایدال هم صفات و شرایطی دارد که باید به آن‌ها متعهد باشد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حسن تبعّل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۸/۰۵.
