حدیث غدیر از دیدگاه علمای اهل سنت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: علمای اهل سنت، حدیث غدیر.
پرسش: آيا كسي از علمای اهل سنت نسبت به صحت حديث غدير اعتراف كرده است؟
پاسخ: شاید در بین مردم این شبهه پیش بیاید که آیا از
علمای اهل سنت هم کسی نسبت به صحت
حدیث غدیر اعتراف کرده است یا خیر؛ در جواب این شبهه در ادامه دیدگاه چند تن از بزرگان
اهل سنت را برای نمونه بیان می‌کنیم. هم‌چنین دیگر بزرگان و استوانه‌های علمی اهل سنت نیز هستند که یا شهادت به صحت حدیث غدیر داده‌اند و یا بر
تواتر حدیث غدیر اذعان کرده‌اند.
در این باره به بیان چند دیدگاه می‌پردازیم:
ترمذی متوفای ۲۷۹. وی که صاحب یکی از
صحاح سته اهل سنت است، پس از این‌که
روایت را نقل می‌کند، می‌گوید:
«هذا حَدِیثٌ حَسَنٌ صحیح؛
ابن تیمیه خیانت کرده و می‌گوید:
حسنه الترمذی».
ابوجعفر طحاوی که از ایشان به
امام تعبیر می‌کنند و
کتاب ایشان از کتب درسی تمام فرق و مذاهب اسلامی حتی
وهابیت است، ایشان پس از این‌که
روایت را نقل می‌کند، می‌گوید: این
حدیث صحیح‌الاسناد است و هیچ اشکالی در روایت حدیث غدیر نیست.
ابن‌عبدالبر قرطبی متوفای ۴۶۳. وی بعد از نقل روایت غدیر می‌گوید: «وهذه کلها آثار ثابتة؛
تمام این آثار
غدیر و
احادیث غدیر ثابت است».
حاکم نیشابوری طرق متعددی را ذکر می‌کند و می‌گوید:
روایت صحیح است.
ــ
ابن‌کثیر می‌گوید: «قال شیخنا ابوعبدالله الذهبی و هذا حدیث صحیح؛
استاد ما
ابوعبدالله ذهبی گفته است: این حدیث صحیح است».
ــ در ادامه ابن‌کثیر می‌گوید:
«قال شیخنا ابوعبدالله الذهبی الحدیث متواتر اتیقن ان رسول الله قاله؛
استاد ما ابوعبدالله ذهبی گفته است که
حدیث متواتر است و
یقین دارم که
پیغمبر این را فرموده است».
ابن‌حجر عسقلانی می‌گوید: «کثیر من اسانیدها صحاح و حسان؛
بسیاری از سندهای آن صحیح و حسن‌اند».
شوکانی در مورد
ضیاءالدین مقبلی (متوفای ۱۱۰۸) می‌گوید: «وهو ممن برع فی جمیع علوم الکتاب و السنة ... وفاق فی جمیع ذلک وله مؤلفات مقبوله کلها عند العلماء؛
آقای ضیاءالدین مقبلی کسی است که در
علوم قرآنی و علوم سنت، جزء پیشروان است و بالای قله
کمال رسیده است و تمام مؤلفات ایشان در نزد
علما مقبول است».
وی از علمای بزرگ اهل سنت است و خیلی برایش
احترام قائل هستند و مدح و ثناء زیاد برایش گفته‌اند، ایشان می‌گوید: «فان لم یکن هذا معلوما فما فی الدین معلوم؛
اگر
حدیث غدیر قطعی و معلوم نباشد، ما در
دین حرف قطعی نخواهیم داشت».
یک روایتی که ۱۳۰ نفر از
صحابه نقل کرده‌اند، آن هم با طرق متعدد و بعضی‌ها برای آن ۲۵۰ سند ذکر کرده‌اند، بخواهد زیر سؤال برود، ما هیچ روایتی در
اسلام نخواهیم داشت که قطعی باشد تا انسان روی آن مانور دهد.
میرزا محمد بدخشی می‌گوید: «وهذا حدیث صحیح مشهور، ولم یتکلم فی صحته الا متعصب جاحد؛
در صحت حدیث غدیر کسی حرف نمی‌زند، مگر این‌که متعصب باشد و این پرده
تعصب جلوی چشمانش را گرفته باشد و جاحد باشد»؛ یعنی با این‌که یقین دارد بر صحت آن، ولی
انکار می‌کند. بعد می‌گوید: «لا اعتبار بقوله؛ هم‌چنین فردی، گفتارش ارزش ندارد».
آلوسی می‌گوید: «نعم ثبت عندنا انه (صلی الله تعالی علیه وسلم) قال فی حق الامیر کرم الله تعالی وجهه هناک: من کنت مولاه فعلی مولاه؛
بله نزد ما ثابت است که
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در حق
حضرت علی (علیه‌السّلام) در آنجا گفته است: هرکه من مولای اویم علی مولای اوست».
ابوحامد غزالی که از وی به امام غزالی تعبیر می‌کنند او می‌گوید:
«واجمع الجماهیر علی متن الحدیث من خطبته فی یوم غدیر خم باتفاق الجمیع؛
جمهور اهل سنت اتفاق نظر دارند بر متن حدیث غدیر».
ابوالمکارم علاءالدین سمنانی می‌گوید: «هذا حدیث متفق علی صحته.
جزری متوفای ۸۳۳ می‌گوید: این روایت
متواتر است و از افراد انبوهی نقل شده است و افرادی که دنبال تضعیف آن هستند: «ممن لا اطلاع له فی هذا العلم؛
این‌ها سواد ندارند و
علم حدیث نخوانده‌اند».
سیوطی می‌گوید:
مناوی نقل می‌کند که حدیث
متواتر است.
ملا علی قاری نیز می‌گوید: این حدیث متواتر است و شکی در رابطه با آن نیست و ۳۰ نفر از صحابه آن زمانی که در
خلافت علی بعضی‌ها نزاع داشتند، شهادت دادند.
عجلونی متوفای ۹۶۲ می‌گوید: «فالحدیث متواتر او مشهور؛
حدیث یا متواتر و یا مشهور است».
البانی از وی به
بخاری دوران تعبیر می‌شود: ح«دیث الترجمة حدیث صحیح بشطریه، بل الاول منه متواتر عنه (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) کما ظهر لمن تتبع اسانیده و طرقه؛
حدیث غدیر که حدیث مورد ترجمه است، هم «من کنت مولاه فعلی مولاه» آن صحیح است و هم «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» آن صحیح است؛ بلکه بخش اول آن متواتر است و کسانی که سند و طرق حدیث را تتبع کنند، به‌این نتیجه می‌رسند».
آقای شعیب ارنوط که از محققین به نام
اهل سنت است می‌گوید:
حدیث غدیر شواهد زیادی دارد که به حد
تواتر می‌رسد.
مرحوم
علامه امینی و حضرت
آیت‌الله میلانی در
نفحات الازهار، ۶۰ و ۶۳ نفر از بزرگان و استوانه‌های علمی اهل سنت را آورده‌اند که یا شهادت به صحت حدیث غدیر داده‌اند و یا بر تواتر حدیث غدیر اذعان کرده‌اند.
مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، برگرفته از مقاله «آیا کسی از علمای اهل سنت نسبت به صحت حدیث غدیر اعتراف کرده است؟».
