جواز ازدواج با زن اسیر شوهردار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ازدواج،
اسیر، زن شوهردار،
کنیز،
سوره نساء.
پرسش: چرا قرآن، در
آیه ۲۴ سوره نساء ارتباط با زنان شوهرداری که اسیر شده‌اند را مجاز می‌داند؟!
پاسخ اجمالی: زنان غیر مسلمانی که در جنگ‌ها به اسارت
مسلمانان درمی‌آیند،
اسلام اسارت آنها را به منزله «
طلاق» از شوهران سابق تلقی کرده و اجازه می‌دهد بعد از تمام شدن
عده آنها، با آنان ازدواج کنند و یا مانند یک کنیز با آنان رفتار شود.
در آیه ۲۴ سوره نساء آمده است: «و زنان شوهردار (بر شما
حرام است) مگر آنها را که (از راه اسارت) مالک شده‌اید (زیرا اسارت آنها در حکم طلاق است)، اینها احکامی است که
خداوند بر شما مقرّر داشته است. اما زنان دیگر غیر از اینها (که گفته شد)، برای شما
حلال است که با اموال خود، آنان را اختیار کنید، در حالی‌که پاک‌دامن باشید و از
زنا، خودداری نمایید و زنانی را که
متعه [ازدواج موقت
] می‌کنید،
واجب است
مهر آنها را بپردازید و گناهی بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کرده‌اید. (بعداً می‌توانید با توافق، آن‌را کم یا زیاد کنید). خداوند،
دانا و
حکیم است».
شاید مقصود پرسش‌گر و وجود شبهه در قسمت اول آیه باشد؛ از‌این‌رو به تفسیر این بخش از آیه می‌پردازیم: «وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ النِّساءِ اِلاَّ ما مَلَکَتْ اَیْمانُکُمْ».
آیه پیشین موضوع (زنانی که ازدواج با آنها حرام است) را دنبال می‌کند و در این آیه اضافه می‌نماید: «ازدواج و رابطه جنسی با زنان شوهردار نیز حرام است». تنها استثنایی که به این حکم خورده، زنان غیر مسلمانی است که در جنگ‌ها به اسارت مسلمانان درمی‌آیند، اسلام اسارت آنها را به منزله «طلاق» از شوهران سابق تلقی کرده و اجازه می‌دهد بعد از تمام شدن عده آنها، (مقدار عده آنها، یک‌بار قاعدگی و یا اگر باردار باشند، وضع حمل نمودن است.) با آنان ازدواج کنند و یا مانند یک کنیز با آنان رفتار شود.
ولی این
استثنا، به اصطلاح، «استثنای منقطع» است؛ یعنی چنین زنان شوهرداری که در اسارت مسلمانان قرار می‌گیرند رابطه آنها به مجرد اسارت با شوهرانشان قطع خواهد شد، درست مانند زن غیر مسلمانی که با اسلام آوردن رابطه او با شوهر سابقش (در صورت ادامه
کفر) قطع می‌گردد و زنان اسیر در ردیف زنان بدون شوهر قرار خواهند گرفت.
از این‌جا روشن می‌شود که اسلام به هیچ‌وجه اجازه نداده است که مسلمانان با زنان شوهردار حتی از ملل و مذاهب دیگر ازدواج کنند و به همین جهت، عده برای آنها مقرر ساخته و در دوران عده از ارتباط زناشویی با آنها جلوگیری نموده است. برای واضح‌تر شدن مطلب باید گفت که هیچ مسلمانی حق ندارد به کشور غیر مسلمانی مسافرت کرده و با زن غیر مسلمان شوهرداری ارتباط برقرار کند.
در مورد فلسفه این حکم ازدواج با زنان اسیر می‌توان گفت: این‌گونه زنان یا باید به محیط
کفر بازگشت داده شوند و یا بدون شوهر هم‌چنان در میان مسلمانان بمانند و یا رابطه آنها با شوهران سابق قطع شود و بتوانند به صورت مشروع با فرد دیگری ارتباط برقرار نمایند! صورت اول را شاید نوعی امتیاز دادن به دشمن ارزیابی کرد که آنان را در ادامه نبرد مصمم خواهد ساخت زیرا مطمئنند اگر زنانشان اسیر شدند می‌توانند آنان را برگردانند و صورت دوم به ایجاد نوعی محدودیت جنسی برای این زنان اسیر خواهد انجامید که هم برای آنان و هم برای جامعه اسلامی که این زنان اکنون به ناچار در میان‌شان زندگی می‌کنند، فسادآور است، بنابر این راه سوم، راه میانه‌ای است که بدون آنکه به محرومیت کامل و یا بی‌بند و باری مطلق جنسی بیانجامد، برخی ارتباطات را مجاز اعلام می‌کند.
از پاره‌ای روایات که سند آن به
ابوسعید خدری صحابی معروف می‌رسد برمی‌آید که آیه فوق در‌باره اسرای غزوه اوطاس (
اوطاس نام محلی است که یکی از نبرد‌های اسلامی در آن‌جا واقع شده است.) نازل شد و
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بعد از اطمینان به این‌که زنان اسیر باردار نیستند، به آنها اجازه داد که با مسلمانان ازدواج کنند و یا مانند یک کنیز در اختیار آنها قرار گیرند. این حدیث
تفسیر بالا را نیز تایید می‌کند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «جواز استفاده جنسی از کنیز در آیه ۲۴ سوره نساء»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۳/۱۸.
