• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفاوت دولت امام زمان با دولت‌های دیگر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: حکومت امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، حکومت اسلامی، حکومت‌های دنیا، ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف).

پرسش: دولت امام زمان بعد از ظهور چه فرق‌هایی با دولت و زندگی کنونی دارد؟

پاسخ: تفاوت‌های اساسیِ ماهیتی و وجودی میان حکومت جهانی امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) با حکومت‌های چهارگانه دنیا (حکومت استبدادی (در چهره اصلی‌اش)، حکومت استبدادی (در لباس دموکراسی)، حکومت استبدادی گروهی (دیکتاتوری پرولتاریا) و حکومت دموکراسی (در چهره اصلی‌اش)) وجود دارد. ویژگی حکومت‌های چهارگانه، عبارت ‌است از: حکومت‌های موجود چهارگانه، نه الهی است و نه در حقیقت مردم‌سالار و دموکرات. حتی دموکرات‌ترین و مردمی‌ترین دولت‌های موجود در دنیا، و به همین جهت در گسترش و توسعه عدالت که اساس کار حکومت‌هاست، هیچ دست‌آورد قابل توجه در سطح عمومی ندارند.
اما حکومت مهدوی سه ویژگی مهم را به بهترین شکل دارد: ۱. الهی است و نظام حکومتی و تشریعی و تقنینی آن مطابق با وجود تکوینی عالم است؛ ۲. مردمی است و دموکرات‌ترین دولتی است که جهان در خود دیده است؛ ۳. ویژگی سومی که لازمه دو ویژگی قبل است، عدالت‌گستری و تحکیم پایه‌های عدالت اجتماعی در همه جوانب آن در دولت مهدوی است، آن‌قدر که در روایات بر ویژگی عدالت‌گستری آن بزرگوار تأکید شده، بر سایر مسائل نشده است و این نشان از برجستگی این مهم در دوران حکومت مهدوی دارد.




اگر مقصود از سؤال مورد نظر مقایسه میان جمهوری اسلامی و حکومت اسلامی ایران با دولت و حکومت جهانی امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) باشد، در پاسخ باید گفت که از نظر ماهیت و حقیقت یکی است و انگیزه و هدف در هر دو قیام و دولت، حاکمیت اسلام ناب و گسترش عدالت اسلامی و تحکیم ارزش‌های انسانی اسلامی در قالب یک حکومت ولایی است، اگرچه از نظر مصداق و نماد وجودی، نظام جمهوری اسلامی به رهبری فقیه امامی عادل روزنه بسی کوچک و شعاع بس‌ اندک از پرتو عظیم حکومت جهانی و مدینه فاضله و نورانی مهدوی است و به طور کلی از جهت تحقق اهداف و توسعه و گستردگی حاکمیت عدالت و قسط و جهان‌شمولی با حکومت جهانی مهدوی قابل مقایسه نیست و امیدواریم ان‌شاء‌الله که مقدمه برای تشکیل دولت جهانی امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) باشد.


اما اگر مقصود از سؤال مورد نظر، مقایسه بین دولت‌ها و حکومت‌های موجود در جهان با حکومت و دولت جهانی امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) باشد، پاسخ آن این است که دولت جهانی مهدوی با دولت‌ها و حکومت‌های موجود از هر دو نظر متفاوت است؛ یعنی هم تفاوت ماهیتی و مفهومی دارد و هم از نظر وجود خارجی و مصداق با هم متفاوت‌اند و تنها اشتراکی که دارند، از حیث لفظ است که هم بر دولت جهانی امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) حکومت و دولت اطلاق می‌شود و هم بر حکومت و دولت‌های قبل از آن، حکومت و دولت اطلاق می‌شود.


در یک بررسی اجمالی می‌بینیم، چهار نوع حکومت در دنیا بیشتر نداریم:

۳.۱ - حکومت استبدادی (در چهره اصلی‌اش)

منظور حکومت استبداد فردی است که حال و وضعش در گذشته و حال روشن است و در یک جمله کوتاه می‌توان گفت: هر نوع بردگی و بدبختی و سیه‌روزی و عقب‌ماندگی که دامن‌گیر نوع بشر شده، از این نوع حکومت مرگ‌آفرین سرچشمه گرفته است.

۳.۲ - حکومت استبدادی (در لباس دموکراسی)

یعنی همان حکومت خودکامه فردی و جبار که لباس دموکراسی را دربر می‌کند و عنوان آن را یدک می‌کشد و با راه‌ انداختن حزب و مجلس ساختگی ادای دموکراسی را درمی‌آورد؛ ولی در حقیقت هیچ خبری از دموکراسی و حاکمیت آرای مردم بر سرنوشتشان وجود ندارد. چنانچه در خیلی از ممالک و نظام‌های سلطنتی و شبه سلطنتی مشاهده می‌کنیم. این نوع حکومت در گذشته وجود نداشت؛ چراکه مردمش و حتی دیکتاتورهایش رک و راست بودند یا شاید عقلشان نمی‌رسید که می‌توان استبداد را در قالب دموکراسی ارائه داد.

۳.۳ - حکومت استبدادی گروهی (دیکتاتوری پرولتاریا)

این نوع حکومت در گذشته با این محتوا وجود نداشت و فرآورده عصر ماشین و مخصوص کشورهای کمونیستی است که طبقه «پرولتاریا» (کارگر جدید) زمام امور را به دست می‌گیرند و خواسته‌های خود را در تمام زمینه‌ها زیر لوای کمونیسم و مارکسیسم تحقق می‌بخشند. گرچه مارکسیست‌ها هستند که عنوان دیکتاتوری پرولتاریا را به عنوان شعار حکومتشان انتخاب کرده‌اند، ولی با قطع‌نظر از مفاهیمی که زیر این عنوان نهفته شده، باید دید آیا این طبقه پرولتاریا است که بر چنین جوامعی حکومت می‌کند یا اعضای کمیته مرکزی حزب و دبیر کل آن، آن هم حزبی که نه فراگیر است و نه انتخاب آزادی در آن صورت می‌گیرد و نه رنگ و بویی از دموکراسی دارد و خودکامگی و استبداد سران گردانندگان حکومت، و توسل به خشونت و سلب آزادی انسان‌ها در آن چیزی نیست که بر کسی پنهان باشد.

۳.۴ - حکومت دموکراسی (در چهره اصلی‌اش)

این نوع حکومت که عالی‌ترین و کامل‌ترین نوع حکومت در دنیای امروزش می‌دانند و حتی ادعا و ادای آن مایه مباهات بسیاری از زمام‌داران است، تا چه رسد به وجود عینی و خارجی‌اش، از نظر مفهوم در یک جمله خلاصه می‌شود و آن این‌که: در این سیستم حکومت، تمام مردم از هر گروه و قشری ظاهراً با آزادی کامل می‌توانند به پای صندوق‌های رأی رفته و نمایندگان واقعی خود را انتخاب کنند و سرنوشت خویش را برای چند سال و تحت ضوابط خاصی به دست آن‌ها بسپارند. اما با تمام امتیازاتی که در این طرز حکومت به چشم می‌خورد، هنگامی که به عمق و محصول نهایی‌اش می‌اندیشیم می‌بینیم بر‌خلاف ظاهر زیبایش، چهره وحشتناکی دارد؛ زیرا یکی از پیامد‌های این‌گونه حکومت‌ها استثمار گروهی است یعنی حکومت «اکثریت‌ها» با توجه به این که اقلیت‌ها همیشه نفرات محدود و ناچیزی نیستند که بتوان در محاسبات گروهی آن‌ها را نادیده گرفت، این است که استثمار دسته‌جمعی را مجاز می‌شمرد و به ۵۱ درصد جمعیت مردم جهان اجازه می‌دهد افکار و مقاصد خود را بر ۴۹ درصد جمعیت تحمیل کنند و این ضربه بزرگی بر عدالت و آزادی در جهان انسانیت که تحت عنوان مترقی‌ترین نوع حکومت انجام می‌گیرد.و بدتر از آن این‌که در این نوع حکومت غالباً اقلیت‌ها در چهره اکثریت ظاهر می‌شوند. به این ترتیب که صاحبان «زر» و «زور» با در دست داشتن وسایل ارتباط جمعی و با تغذیه اهداف و مقاصد و برنامه‌ها اشخاص مورد نظر خویش به طور مستقیم و غیر مستقیم، به مطبوعات تجارتی، رادیوها و تلویزیون‌های بازاری، چنان اکثریت را شست‌وشوی مغزی می‌دهند و افکار محیط را در مسیر خواسته‌های خود منحرف می‌سازند که عملاً حکومتی روی کار می‌آید که تنها در مسیر منافع این اقلیت افزون طلب گام بر‌می‌دارد. (مطالب فوق از کتاب «حکومت جهانی مهدی (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)» اثر آیت‌الله مکارم شیرازی نقل شده است.) و لذا این حکومت مثل حکومت‌های سه‌گانه پیشین که توضیح داده شد، در تحکیم ارزش‌های والای انسانی و توسعه عدالت اجتماعی در ابعاد گوناگون آن ناکام بوده و هرگز بر سر انجام مطلوب جوامع بشری نخواهد رسید.


این‌جاست که تفاوت‌های اساسی ماهیتی و وجودی میان حکومت جهانی امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) با حکومت‌های چهارگانه که توضیح دادیم روشن می‌شود:

۴.۱ - ویژگی حکومت‌های چهارگانه

حکومت‌های موجود چهارگانه، نه الهی است و نه در حقیقت مردم‌سالار و دموکرات. حتی دموکرات‌ترین و مردمی‌ترین دولت‌های موجود در دنیا، و به همین جهت در گسترش و توسعه عدالت که اساس کار حکومت‌هاست، هیچ دست‌آورد قابل توجه در سطح عمومی ندارند.

۴.۲ - ویژگی‌های حکومت مهدوی

اما حکومت مهدوی این سه ویژگی را به بهترین شکل دارد:

۴.۳ - الهی بودن

الهی است و نظام حکومتی و تشریعی و تقنینی آن مطابق با وجود تکوینی عالم است و لذا در زمان حکومت و فرمان‌روایی حضرت، آسمان و زمین برکات و نعمت‌های نهفته در خودش را ظاهر می‌گردانند؛ به گونه‌ای که سراسر عالم را وفور و فراوانی نعمت فرا می‌گیرد:

۴.۴ - مردمی بودن

مردمی است و دموکرات‌ترین دولتی است که جهان در خود دیده است؛ زیرا نه‌تنها افکار عمومی و جهانی خواستار چنین حکومتی است، بلکه براساس برخی روایات، مردم آن دولت و فرمان‌روای آن را دوست دارند و به او عشق می‌ورزند، چیزی که در هیچ حکومتی سابقه ندارد:
از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده که فرمود: «شما را به مهدی، مردی از قریش بشارت می‌دهم که ساکنان آسمان و زمین از خلافت و فرمان‌روایی او خشنودند».
و نیز از آن حضرت نقل شده که فرمود: «مردی از امت من قیام می‌کند که مردم زمین و آسمان او را دوست می‌دارند».

۴.۵ - عدالت‌گستری

با توجه به دو ویژگی که برای حکومت مهدوی بیان کردیم، ویژگی سومی که از لازمه این دو ویژگی است، خود‌به‌خود مطرح می‌شود و آن ویژگی عدالت‌گستری و تحکیم پایه‌های عدالت اجتماعی در همه جوانب آن در دولت مهدوی است، آن‌قدر که در روایات بر ویژگی عدالت‌گستری آن بزرگوار تأکید شده بر سایر مسائل نشده است و این نشان از برجستگی این مهم در دوران حکومت مهدوی دارد؛ به گونه‌ای که در برخی زیارات از آن حضرت تعبیر به «عدل مشتهر» شده است. ده‌ها و بلکه صدها روایت در کتاب‌های مختلف روایی و هم‌چنین آیاتی از قرآن در مورد عدالت‌گستری آن بزرگوار و حکومت او وارد و تفسیر شده است، چیزی که تمام حکومت‌ها در طول تاریخ از توسعه و تحکیم آن در سطح جهانی عاجز بوده‌اند.


۱. حکومت جهانی مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، آیت‌الله مکارم شیرازی.
۲. چشم به راه مهدی، جمعی از نویسندگان مجله حوزه.
۳. موعود امم، شیخ عباس شیخ‌الرئیس کرمانی.


۱. حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۵، ص۲۲۴.    
۲. حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۵، ص۲۷۰.    
۳. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ج۳، ص۳۸۳.    
۴. سید بن طاووس، رضی‌الدین، الملاحم و الفتن، ص۶۹.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاوت دولت امام زمان با دولت‌های دیگر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۸/۲۲.    







جعبه ابزار