• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بهترین عمل زن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام علی علیه‌السلام، زن، حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها، نامحرم، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله.

پرسش: محدثین از امام علی ـ علیه‌السلام ـ حکایت کرده‌اند: روزی در جمع عده‌ی از اصحاب و یاران نشسته بودیم که حضرت رسول ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ سؤال فرمود: بهترین چیز برای زن چیست؟ و هیچ‌یک از افراد جواب مناسبی برای آن نداشتند. هنگامی که من به منزل، نزد فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ آمدم، موضوع را برای ایشان، مطرح کردم که امروز پیامبر خدا چنین سؤالی را بیان نموده است؟ حضرت فاطمه اظهار داشت: آیا هیچ‌کدام از اصحاب جواب آن را ندانستند؟ گفتم: خیر، کسی جوابی نداد. پس از او اظهار نمود: بهترین چیزی که برای زن سعادت‌بخش و مفید می‌باشد، آن است که مردی را نبیند و هیچ مرد نامحرمی نیز او را نبیند. امام علی ـ علیه‌السلام ـ افزود: چون شب فرا رسید، در جلسه‌ای با حضور اصحاب و رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مشارکت نموده و من گفتم: یا رسول اللّه، از ما سؤال کردی: چه چیزی برای زن بهتر است؟ اکنون جواب آن را آورده‌ام و آن این‌که بهترین چیز برای زن آن است که مردی را نبیند و هیچ مرد نامحرمی هم او را نبیند. حضرت رسول فرمود: چه کسی این پاسخ را گفته است؟ گفتم: فاطمه زهرا . حضرت فرمود: بلی، دخترم راست گفته است، همانا که او پاره تن من می‌باشد. (احقاق الحقّ، ج ۲۵، ص ۳۵۰ و اعیان الشّیعة، ج ۱، ص ۳۲۲). آیا این حدیث درست است؟ سند درستی دارد؟ معنایش چیست؟

پاسخ:



حدیث مطرح شده، در کتب اربعه (کتاب‌های چهار‌گانه) حدیثی شیعه وجود ندارد؛ اما در برخی منابع بعدی (مانند دعائم الاسلام
[۱] تمیمی مغربی، نعمان بن محمد، دعائم‌الإسلام، ج ۲، ص ۲۱۵، دار المعارف، مصر، ۱۳۸۵ق؛ «و عن علی ع أنه قال قال لنا رسول الله ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ أی شی‌ء خیر للمرأة فلم یجبه أحد منا فذکرت ذلک لفاطمة ـ سلام‌الله‌علیها ـ فقالت ما من شی‌ء خیر للمرأة من أن لا تری رجلا و لا یراها فذکرت ذلک لرسول الله ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فقال صدقت إنها بضعة منی».
و مناقب ابن شهر آشوب)
[۲] ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل ابی‌طالب (ع)، ج ۳، ص ۳۴۱ ؟؟؟، مؤسسه انتشارات علامه، قم، ۱۳۷۹ق؛ «قال النبی لها أی شی‌ء خیر للمرأة قالت أن لا تری رجلا و لا یراها رجل فضمها إلیه و قال ذریة بعضها من بعض».
حدیثی با همین مضمون، البته بدون سند و به‌صورت خلاصه ذکر شده است. بنابراین از آن‌جا که این حدیث در متون اولیه روایی نیامده و در موارد دیگر نیز بدون سند ذکر شده است، لذا طبیعی است که از نظر سندی قابل اعتماد نباشد؛ ولی در‌عین‌حال متن آن با آموزه‌ها و تعالیم معتبر دینی ما سازگار است.


از این روایت، حرمت حضور زنان در اجتماع برداشت نمی‌شود؛ چراکه آنچه در متن روایت آمده، با سیره و منش خود حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ مخالف است؛
[۳] کلینی، کافی، ج ۵، ص ۵۲۸ ؟؟؟، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ش.
به این دلیل که آن حضرت در مواقع لزوم و ضروری در اجتماع حاضر می‌شده و هم او مردان را می‌دیده و هم آنان او را می‌دیدند.


بنابراین حدیث در مقام بیان این حکم شرعی نیست که به‌هیچ‌وجه زنان و مردان مجاز به گفت‌و‌گوی با هم نیستند و یا مجاز نیستند همدیگر را ببینند؛ بلکه در مقام بیان یکی از ارزش‌های اخلاقی است و آن این‌که تا جایی که امکان دارد، باید ارتباط و برخوردهای روزمره میان مردان و زنان نامحرم به حداقل ممکن برسد. دختر رسول خدا ـ بر فرض صحت این انتساب ـ می‌خواهد به زنان مسلمان بگوید که بدون دلیل و برای کارهای جزئی و پیش پا افتاده و بدون جهت، راهی مراکز عمومی نشوند، در کوچه و بازار و ... در معرض دید نامحرم حضور پیدا نکنند که این در شأن و مقام زنان مسلمان نیست.



۱. تمیمی مغربی، نعمان بن محمد، دعائم‌الإسلام، ج ۲، ص ۲۱۵، دار المعارف، مصر، ۱۳۸۵ق؛ «و عن علی ع أنه قال قال لنا رسول الله ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ أی شی‌ء خیر للمرأة فلم یجبه أحد منا فذکرت ذلک لفاطمة ـ سلام‌الله‌علیها ـ فقالت ما من شی‌ء خیر للمرأة من أن لا تری رجلا و لا یراها فذکرت ذلک لرسول الله ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فقال صدقت إنها بضعة منی».
۲. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل ابی‌طالب (ع)، ج ۳، ص ۳۴۱ ؟؟؟، مؤسسه انتشارات علامه، قم، ۱۳۷۹ق؛ «قال النبی لها أی شی‌ء خیر للمرأة قالت أن لا تری رجلا و لا یراها رجل فضمها إلیه و قال ذریة بعضها من بعض».
۳. کلینی، کافی، ج ۵، ص ۵۲۸ ؟؟؟، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ش.
۴. کلینی، کافی، ج ۱، ص ۴۶۰، ح ۵، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ش.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : حضور زن در جامعه | زنان




جعبه ابزار