بشارت تورات و انجیل امروزین در مورد پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تورات، انجیل،پیامبر،
قرآن.
پرسش: تورات و
انجیل امروز و موجود در مورد
پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) چه میگویند؟
گرچه ممکن است در سنّت شفاهی و نیز برخی از کتابهای اَپوکریفای (
یهودیان و
مسیحیان دارای دو دسته کتب و نوشتههای مقدس هستند، یکی کتب قانونی که به آنها کَنُن (Cannon) میگویند که آنچه قبلاً در مورد کتابهای
عهد قدیم و جدید گفتیم، کتابهای قانونی آنهاست. دیگری کتب مشکوک و غیر معتبر (از نظر پیشوایان رسمی) که به آنها
اپوکریفا (Apocrypha) میگویند. احتمالاً برخی از این نوشتههای موسوم به اپوکریفا در میان یهودیان و مسیحیان شبه جزیره
عربستان رواج داشته است و چه بسا بشارتهای مربوط به پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در آنها صراحت بیشتری داشته است. بهطور مثال، برخی از معجزات مربوط به
حضرت عیسی (علیهالسّلام) مانند سخن گفتن در گهواره، دمیدن در قالب گلین پرنده و...در متن اناجیل رسمی نیست، اما هماینک نیز میتوان آنها را در کتب اپوکریفای مسیحی مانند انجیل عربی طفولیت و
انجیل توماس مشاهده کرد.) موجود و رایج در عصر نزول قرآن، بشارتهای مربوط به پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) با صراحت بیشتری وجود داشته باشد، با این حال، در نوشتههای موجود یهودیان و مسیحیان نیز به سهولت میتوان آنها را یافت. هم در کتب
عهد عتیق و هم در کتب عهد جدید، مواردی وجود دارد که میتوان آنها را حاکی از بشارتهای پیامبران بزرگی همچون
حضرت موسی،
حضرت عیسی و دیگر
پیامبران بنیاسرائیل دانست که در اینجا به مهمترین این موارد به تفکیک عهد قدیم و عهد جدید میپردازیم.
در کتابهای مربوط به بشارات
و تفاسیر قرآن (رشید رضا در
تفسیر المنار تعداد بشارات موجود در عهدین را به هیجده مورد رسانده است.)
به موارد زیادی از متون عهد قدیم استشهاد شده و نویسندگان و محققان، آنها را بر پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) منطبق دانستهاند. در این جا به بیان چند نمونه میپردازیم.
در تورات آمده است:
و این است برکتی که موسی مرد خدا قبل از وفاتش به بنیاسرائیل داد. او گفت: خداوند از
کوه سینا آمد، از
کوه سعیر طلوع کرد و از
کوه فاران درخشید و با ده هزار از مقدسین و مؤمنین آمد.
این عبارت، به صورت کنایه از ظهور سه پیامبر بزرگ الهی، یعنی حضرت موسی (علیهالسّلام)، حضرت عیسی (علیهالسّلام) و حضرت محمّد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) سخن میگوید. خداوند در سینا بر حضرت موسی (علیهالسّلام) تجلی کرد، در «ساعیر» که همان
فلسطین است بر حضرت عیسی (علیهالسّلام) ظهور یافت و در کوه «فاران» (فاران، نامی است که در کتب مقدّس، بر سلسله جبال یا منطقهای کوهستانی در جنوب ارض کنعان و در ساحل دریای سرخ، اطلاق شده است و همان سرزمینی است که
ابراهیم (علیهالسّلام)،
هاجر و
اسماعیل را به دستور خداوند، در آن جا سُکنی داد)
در
مکّه بر پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) متجلّی شد. هیچ یک از پیامبران بنیاسرائیل، کوچکترین ارتباطی با کوه فاران نداشتهاند. فقط هاجر بود که به اتفاق فرزندش اسماعیل در بیابان «
بئر شبع» سرگردان شد و سپس در حوالی فاران اسکان گرفت و خداوند در همان هنگام بود که هاجر را بشارت داد که «من قوم بزرگی را از او به وجود خواهم آورد».
تورات تصریح میکند که خدا با اسماعیل بود و او در بیابان فاران بزرگ شد
و نسل اعرابی را که پیامبر اسلام از آن است بنیان نهاد. در
کتاب حَبَقوق نبی نیز این بشارت آمده است. او میگوید:
خدا از تیمان، و آن قدّوس، از فاران بر آمد و جلالش آسمانها را فرا گرفت و سراسر زمین از حمدش پر شد.
تیمان و تیما در تورات بسیار آمده
و هر دو به معنای صحرای جنوبی است و بر عربستان اطلاق میشد که در جنوب فلسطین است.
جای شگفتی است که در برخی از ترجمههای جدید فارسی از کتاب حبقوق، به جای فاران، کوه سینا گذاشتهاند!
که علاوه بر آنکه از نظر خود
تورات نیز، فاران و سینا نمیتوانند یک مکان باشد، بر خلاف متون اصلی عبری و یونانی و همه ترجمههای معتبر کتاب مقدّس است. (تا آنجا که نگارنده تحقیق کرده است همه ترجمههای معتبر از عهد عتیق، چه آنها که از روی متن اصلی عبری ترجمه کردهاند و چه آنها که از متن یونانی ترجمه کردهاند در این عبارت، کوه فاران (Mount Paran) به کار بردهاند.)
مطابق تورات، موسی میگوید:
خداوند از میان شما، از میان برادران شما، پیامبری همچون من خواهد فرستاد.
و در ادامه، سخن خدا را عیناً بازگو میکند که میگوید:
در آینده پیامبری همچون تو، از میان برادران آنها، مبعوث خواهد کرد و کلامم را در دهانش خواهم نهاد.
در این آیات، با تعبیر «برادران بنیاسرائیل» به پیغمبری اشاره میشود که از نسل حضرت اسماعیل خواهد آمد. تورات، خود، قبایلی را که از نسل اسماعیل یا عیسو (عیسو برادر دو قلوی
حضرت یعقوب بوده است.) بودهاند که در واقع پسرعموهای بنیاسرائیل محسوب میشوند، به عنوان برادران بنیاسرائیل معرفی کرده است.
یگانه پیامبری که آمدنش از نسل حضرت اسماعیل معلوم است، حضرت محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) است. علاوه بر این، بر پایه متون دینی، او نیز همانند حضرت موسی (علیهالسّلام) شریعتی را خواهد آورد. هیچ یک از پیامبران بنیاسرائیل ادعا نکردهاند که مانند موسی (علیهالسّلام) هستند.علاوه بر این، تورات تصریح دارد که پیامبری به مانند موسی در میان بنیاسرائیل نخواهد آمد.
در حالی که در قرآن کریم تلویحاً به این امر اشاره شده است که حضرت محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)، پیامبری مانند حضرت موسی (علیهالسّلام) است.
قرآن کریم در بیان وجه تشابه حضرت موسی (علیهالسّلام) و حضرت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) میگوید:
«اِنَّآ اَرْسَلْنَآ اِلَیْکُمْ رَسُولًا شَهِدًا عَلَیْکُمْ کَمَآ اَرْسَلْنَآ اِلَی فِرْعَوْنَ رَسُولًا؛
ما پیغمبری به سوی شما فرستادهایم که (در
روز قیامت) در حق شما گواهی خواهد داد همانگونه که به سوی
فرعون هم پیامبری را فرستاده بودیم».
و نیز کتابِ (شریعت) پیامبر اسلام را کتابی نازل شده بعد از کتاب موسی معرفی میکند: «اِنَّا سَمِعْنَا کِتَبًا اُنزِلَ مِن بَعْدِ مُوسَی»
و «وَ مِن قَبْلِهِ کِتَبُ مُوسَی اِمَامًا وَ رَحْمَةً»
از سوی دیگر، عبارت «کلامم را در دهانش خواهم نهاد» اشاره به ایننکته است که آن پیامبر موعود «امّی» بوده و با نوشتن و خواندن سر و کاری نداشته است و از طریق وحی شفاهی، کلام خدا را به مردم میرساند. در برخی ترجمههای اخیر از کتاب مقدس، عبارت «از میان برادران شما»، با عبارت «از قوم اسرائیل» جایگزین شده است.
با این حال، در عهد جدید نیز این سخن
حضرت موسی نقل شده است. در کتاب اعمال رسولان آمده است: «همین موسی به قوم اسرائیل گفت: خدا از میان برادران شما، پیامبری مانند من برایتان خواهد فرستاد».
شترسوار (راکب البعیر)، کنایه از چه کسی است؟
آیه ششم از باب بیست و یکم کتاب اشعیای نبی، از کتب عهد عتیق، با استفاده از دو تعبیر کنایی «الاغ سوار» و «شتر سوار»، ظهور
حضرت عیسی (علیهالسّلام) و
حضرت محمّد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) را پیشگویی میکند. این دو تعبیر، بعداً در ترجمهها دچار تغییراتی شده است. در این کتاب، عبارت «کسی که سوار الاغ است» به «کسانی که سوار بر الاغاند» و عبارت «کسی که سوار بر شتر است» به «کسانی که سوار بر شترند» تغییر یافتهاند.
روایات شیعه، از تشکیل مجلسی در محضر
امام رضا (علیهالسّلام) خبر میدهند که
مامون عباسی به منظور گفتگو و مناظره تشکیل داد. در آن مجلس، علمای بزرگ ادیان و مذاهب از جمله
یهود و
نصارا شرکت داشتند. در این مجلس، امام رضا (علیهالسّلام) خطاب به دانشمند یهودی میگوید: «ای یهودی! من تو را قسم میدهم به آن ده معجزهای که بر موسی نازل شد، آیا در تورات، خبر محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) و امت او هست یا نه؟ آیا با عنوان "پیروان شتر سوار که
پروردگار را فراوان
تسبیح میکنند و در دستانشان شمشیرهایی هست که از مردم
کافر روی
زمین انتقام میگیرند" از امّت او یاد نشده است؟ آیا در تورات چنین نوشته شده است؟» یهودی این سخن را تصدیق کرد و گفت: بله. سپس خطاب به دانشمند مسیحی، که در آن زمان با عنوان
جاثلیق شناخته میشد، فرمود: «آیا از کتاب شعیا اطلاعی داری؟» گفت: حرف به حرفش را میدانم. گفت: «آیا در آنجا این کلام نیست که شعیا در مکاشفه خود گفت: من آن الاغ سوار (یعنی عیسی) را دیدم در حالی که جِلبابها و روپوشهایی از نور به خودش گرفته بود، و آن شترسوار را دیدم در حالی که نورش مانند نور قمر میدرخشید؟» گفت: بله، شعیا چنین چیزی گفته است.
در برخی از منابع
اهل سنّت نیز به این پیشگویی در
کتاب اشعیای نبی اشاره شده است.
ملاحظه میکنیم که در این روایت، کتاب اشعیا به عنوان بخشی از تورات تلقی شده است و این شاهدی بر صدق نظریه ماست که در زمان نزول قرآن، به مجموعه
عهد عتیق، تورات اطلاق میشده است.
حدیثنت، برگرفته از مقاله «بشارت تورات و انجیل امروزین در مورد پیامبر» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۸.