بررسی جمله خراب شدن عقل توسط امام علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام علی،
عشق،
عقل،
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، تخریب.
پرسش: پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) عقل را حاکم کرد و هر چیز را در جای خودش گذاشت و من همه را خراب می‌کنم (و انا اخرّبه!). من پیامبر را در درست‌کردن یاری دادم؛ اما پیامبر، به صورت ظاهر، نبود که در خراب کردن مرا کمک بدهد. در
رجعت، پیامبر مرا یاری خواهد کرد... برخی این سخنان را از امام علی (علیه‌السّلام) نقل می‌کنند. آیا حضرتشان شریعت را خراب کرد یا پیوسته در اجرای آن گام برداشت؟! آیا ایشان پس از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، همه تعالیم ظاهری
اسلام را ویران کرد و به هم ریخت؟!
پاسخ: «عقل درست می‌کند و عشق خراب می‌کند. انبیا درست می‌کنند و ولایت خراب می‌کند. انبیا احکام آوردند، حدود را مشخص کردند؛ ولایت همه را بر هم زد. پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
نماز و
روزه و
زکات و
حج و
جهاد را آورد و امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) فرمود: منم نماز، منم روزه، منم زکات، منم حج، منم جهاد و هر کس محبت مرا نداشته باشد، اعمالش به درد نمی‌خورد؛ در نتیجه همه را خراب کرد و خرابات برپا کرد. حضرت امیر (علیه‌السّلام) فرمود: پیغمبر اکرم آمد و عقل را حاکم کرد و هر چیز را در جای خودش گذاشت «و انا اخرّبه» و من همه را خراب می‌کنم. من پیامبر را در درست کردن یاری دادم؛ اما پیامبر، به صورت ظاهر، نبود که در خراب کردن مرا کمک بدهد. در رجعت، پیامبر مرا یاری خواهد کرد».
چنین متنی از برخی عرفا نقل شده که در پایان آن روایتی نیز به حضرت امیر (علیه‌السّلام) نسبت داده شده است.
با مروری که در منابع معتبر داشتیم، روایت یادشده را با چنین متنی نیافتیم، مگر آن‌که آن‌را برداشتی آزاد و با نگاهی متفاوت از روایاتی بدانیم که به نوعی ناظر به تفاوت روی‌کرد پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امام علی (علیه‌السّلام) در برخی زمینه‌ها می‌باشد.به عنوان نمونه از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل است که به امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: «یا علی! انا اقاتل علی تنزیل القرآن و انت تقاتل علی تاویله»؛
ای علی! من بر اساس
تنزیل و
ظاهر قرآن به نبرد با دشمنان می‌پردازم و تو بر اساس
تاویل و
باطن آن به نبرد خواهی پرداخت!
به عنوان نمونه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با افرادی که به ظاهر
مسلمان بودند به نبرد برنمی‌خواستند؛ اما امام علی (علیه‌السّلام) این کار را کردند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «پیامبر عقل را حاکم کرد و امام علی آن را تخریب کرد»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۵/۱۲.
