• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بخشش گناه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: بخشش گناهان، گناه کبیره، گناه صغیره، گناهان کبیره، توبه، سیئات.
پرسش: اگر همه گناهان با توبه بخشیده می‌شود؛ چرا در قرآن برای بخشیده شدن «سیئات»، ترک گناهان کبیره شرط گذاشته شده است؟
پاسخ:



برای بخشش گناهان، راه‌های مختلفی وجود دارد که در قرآن کریم به آنها اشاره شده است؛ اما موضوع برخی از آنها با دیگری متفاوت است که نیاز به بررسی دارد. برخی از راه‌های بخشش گناهان در قرآن به شرح زیر است:

۱.۱ - أ. توبه

اولین و مهم‌ترین راه بخشش گناهان، ‌توبه است. خداوند در قرآن همه مردم را به توبه دعوت کرده و ضمانت کرده است که اگر کسی توبه کند، هر نوع گناهی را بیامرزد («قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلی‌ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم»).

۱.۲ - ب. شفاعت

که در روایات مختلف و متعددی به آن تصریح شده است. اما مهم این است که این شفاعت شامل هر کسی نمی‌شود و تنها کسانی از این موهبت برخوردار می‌شوند که شرایط آن‌ را داشته باشند. یکی از این شرایط بر طبق روایات، اهمیت دادن به نماز است.

۱.۲.۱ - روایتی از پیامبر

در این‌باره از پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله و از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل شده که فرموده‌اند: «شفاعت ما شامل کسی که نماز را سبک بشمارد، نمی‌شود».
[۳] فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج ۲، ص ۳۱۹، انتشارات رضی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.


۱.۳ - ج. انجام حسنات

یکی دیگر از راه‌های بخشش گناهان، انجام عبادات و کارهای نیک و پسندیده است. بدین معنا که انجام دادن کارهای خوب جدای این‌که ثواب مخصوص به خود را دارد، موجب بخشش و محو گناهان می‌شود.

۱.۳.۱ - سخن خداوند متعال

در قرآن چنین آمده: «إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئات»؛ «کارهای نیک، موجب بخشش گناهان می‌شود».

۱.۳.۲ - نماز بهترین حسنات

البته این بخش از آیه، در آیه‌ای که مربوط به نماز است، قرار گرفته است؛ ولی کلمه «حسنات» عام است و شامل همه کارهای نیک می‌شود؛ که البته سرآمد همه حسنات و عبادات نماز است و مهم‌ترین و بالاترین مصداق حسنات به‌شمار می‌رود.

۱.۳.۳ - روایتی از سلمان

در این‌ باره سلمان از پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل می‌کند که همراه پیامبر در سایه درختی بودیم که ایشان شاخه‌ای از آن درخت را گرفت و تکان داد تا برگ‌های آن فرو ریخت. سپس در توضیح این کارش فرمود: وقتی مسلمانی به نماز می‌ایستد، همان‌طور که برگ‌های این درخت ریخت، گناهانش می‌ریزد.

۱.۴ - د. ترک گناهان کبیره

اگر کسی خود را از گناهان کبیره دور نگه‌ دارد، خدای مهربان، گناهان کوچک او را می‌آمرزد، بدون این‌که توبه کند. البته باید توجه داشت این حکم شامل گناهان صغیره‌ای که تکرار می‌شود و بر آن اصرار می‌شود، نمی‌شود.

۱.۴.۱ - روایتی از امام صادق

چنان‌چه امام صادق علیه‌السلام فرمود: «اگر بر انجام گناهی اصرار شود، آن گناه صغیره نیست».


برخی گناهان در دنیا با توبه یا انجام کارهای خوب و یا ترک گناهان کبیره و برخی دیگر از گناهان نیز در آخرت با شفاعت یا بخشش خاص الهی بخشیده می‌شوند. با توبه، هر گناهی حتی شرک هم بخشیده می‌شود، ولی بدون توبه، برخی از گناهان با ترک کبائر یا شفاعت یا مورد رحمت الهی قرار گرفتن بخشیده می‌شود.
البته فقط برای کسانی که گناهان کبیره انجام نمی‌دهند، این تضمین وجود دارد که گناهان صغیره آنان بخشیده ‌شود. با توجه به این مطالب، تفاوت بین بخشش همه گناهان با توبه و بخشش صغائر از طریق ترک کبائر مشخص شد.


۱. زمر (۳۹)، آیه ۵۳.    
۲. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح:غفاری، علی‌کبر، آخوندی، محمد، ج ۳، ص ۲۷۰، دارالکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۳. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج ۲، ص ۳۱۹، انتشارات رضی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
۴. هود (۱۱)، آیه ۱۱۴.    
۵. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج ۷۹، ص ۲۰۸، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۶. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح:غفاری، علی‌کبر، آخوندی، محمد، ج ۲، ص ۲۸۸، دارالکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | توبه




جعبه ابزار