امتحانات جسمانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مشکلات،
ابتلا ،
بلاء ، سلامت جسم،
تقرب به خدا ،
پرسش: برخی از مشکلات معلول
گناهان است اما برخی به خاطر امتحان و یا علوّ درجات است
عبادت خدا و
تقرب به او به جسم سالم و روان سالم نیاز دارد، اگر جسم ما و روان ما که همان سیستم عصبی و غیره باشد ناسالم باشد
روح ما چگونه می‌تواند درست عمل کند
اراده ما هم گرایش به
خیر دارد اما مگر می‌شود با این
مصالح ناسالم به جایی رسید؟
پاسخ: برای پاسخ به سؤال شما توجه شما را به نکاتی جلب می‌کنیم این نکات در کنار هم دیگر می‌تواند جوابی برای سؤال شما باشد.
امتحان و ابتلاء طبق فرمایش
قرآن شریف و روایات انواع و اقسامی دارد گاهی موضوع
امتحان مال ،
فرزندان ،
سلامت ،
بیماری .
فقر و
ثروت و
نعمت و
نقمت و
مرگ عزیزان، سختی‌ها است؛ پس همیشه موضوع امتحان نداری یا بیماری نیست گاهی
انسان با ثروت و صحت و وفور نعمت آزمایش می‌شود. « نبلوکم بالشَّرّ و الخیر فتنة»، شما را با خیر و
شرّ آزمایش می‌کنیم،
درروایتی«خیر» به صحت و ثروت و شرّ به
مرض و فقر تعبیر شده است،
به همین خاطر است که در
قیامت از مهم‌ترین سؤالاتی که از ما می‌شود این است که
جوانی و
نشاط خودت را در چه راهی صرف کردی مال خود را از کجا آوردی و در چه راهی خرج کردی و....
گاهی
بلاها به شکل
بیماری و
مریضی ظاهر می‌شود، ولی فراموش نشود
خداوند حکیم هر کسی را به اندازه وسع و توانش مکلّف می‌کند. در برخی از آیات داریم که مثلاً اشاره می‌کند که در این عبادت برای مریض
حَرَج و سختی‌ای نیست. یعنی مثلاً کسی که از نظر جسمی توان
روزه گرفتن را ندارد خداوند نیز او را مکلف به روزه گرفتن نمی‌کند.
از سویی دیگر خداوند برای مریض امتیازاتی قائل است به بقیه
مسلمانان دستور داده که او را
تفقد کنید و از او
عیادت کنید و به او بیش‌تر از دیگران
محبت کنید. از
رسول خدا صلّی الله علیه و آله می‌خوانیم که برای مریض چند امتیاز است از جمله آن‌ها:
۱. خداوند او را به اندازه توانش مکلف می‌کند،
۲. خداوند به
ملائک امر می‌کند که برای او فضائلی که در زمان صحتش انجام می‌داد بنویسید.
در روایتی از
امام صادق علیه‌السّلام داریم در
بهشت مقام و درجه‌ای است که تنها بندگانی که به بلاء جسمانی دچار شده‌اند به آن درجه می‌رسند. الامام صادق علیه‌السّلام: اِنَّ فی الجنّة منزلة لا یبلغها عبد الاّ بالابتلاء فی جسده.
مثال اگر چه« مصالح» برای فرد بیمار و سالم یکی نیست، امّا هیچ گاه خداوند انتظار ندارد هر دو یک گونه عمل کنند مثل این‌که ما در
ورزش هیچ گاه افراد معلول را با افراد سالم در یک میدان دو قرار نمی‌دهیم امّا خود معلولان با هم مسابقه می‌دهند و برنده آن‌ها را در سطح خودشان مورد
تشویق قرار می‌دهیم.
همان‌گونه که خود شما نیز اشاره فرمودید، گاهی بلاها به خاطر
گناهان است و برخی از بلاها نیز به خاطر آزمایش‌های الهی و امتحان است و گاهی بلاها از سوی خود ماست، مثلاً کسی که به خاطر عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی دچار صانحه دلخراش و تصادف می‌شود.
بسیاری از افرادی که از جهتی نقص جسمانی دارند از جهات دیگری استعدادهای عجیبی از خود نشان می‌دهند. ویکتور هوگو نویسنده فرانسوی در این باره می‌نویسد:« سختی‌ها و
بدبختی‌ها ، مربی استعداد انسان‌ها محسوب می‌شوند».
و از سویی نیز تا بلایی نباشد کسی به درجه والایی
صبر نمی‌رسد و امتیاز ویژه آن را نمی‌گیرد، یک طرف سکه مشکلات است ولی طرف دیگر سکه بالا رفتن از نردبان
ترقی است.
سؤال شما بیش‌تر به امتحان‌هایی مربوط می‌شود که موضوع آن جسم است،
همان‌گونه که اشاره شد امتحانات و ابتلائات جلوه‌های گوناگونی دارند
و نیز اشاره کردیم که خداوند همه را یک‌گونه مکلف نکرده و به اندازه استطاعت و توان افراد از آن‌ها تکلیف خواسته است، به عنوان مثال خداوند از یک فردی که روزه برایش ضرر جسمانی بیش‌تری ایجاد می‌کند روزه را
واجب نفرموده است؛
نکته آخر این‌که خداوند اگر چه درِ نعمتی را بر روی آن فرد بسته است، ولی درمقابل درهای بسیاری از رحمت‌های ( دنیوی و اخروی) را به روی آن افراد گشوده است، در روایت داریم وقتی که فرد در روز قیامت اجر و
پاداش خود را برای تحمل سختی‌ها و بلاها مشاهده می‌کند آن را آن‌قدر بزرگ می‌بیند که از حد درک آن عاجز است آن فرد می‌گوید؛ ای پروردگارم اگر می‌دانستم پاداشم این است، هرگز
دعا نمی‌کردم که این گرفتاریم رفع شود و تا با صبر و
تحمل به اجر و پاداش اخروی بیش‌تری برسم.
ندانم خوش یا که ناخوش کدام است••• خوش آن است بر من که او می پسندد
(۱) راز سختی‌ها و بلاها در زندگی، احمد لقمانی انتشارات عطر سعادت، قم.
اندیشه قم.
