امام صادق و اهل سنت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کلیدواژه: امام صادق (علیه‌السلام)، اهل سنت، نقل حدیث، معصومان (علیهم‌السلام)، حدیث، روایت.

پرسش: آیا امام صادق (علیه‌السلام) اساتیدی از اهل سنت داشته‌اند؟ (این‌جانب در یکی از سایت‌های اهل سنت که به تعریف و تمجید از امام جعفر صادق (علیه‌السلام) با عنوان «جعفر بن محمد» پرداخته بود، دیدم که در شرح حال ایشان از اساتیدی نام برده شده بود که ایشان از آن‌ها در فقه و اصول استفاده کرده‌اند. لطفاً در مورد وثوق این ادعا بنده را روشن بفرمایید).

پاسخ: ائمه معصومین (علیهم‌السلام) تمام علوم را داشتند و به آموختن علومی مانند علم حدیث از دیگران نیازی نداشتند. هم‌چنین به عقیده شیعیان، اگر ائمه معصومان (علیهم‌السلام) حدیثی را از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) نقل فرموده‌اند، به واسطه پدرانشان از آن حضرت بوده و مورد پذیرش است؛ و به واسطه دیگری غیر از ائمه (علیهم‌السلام) نیازی نیست.

---

چنین چیزی به کیفیت مطرح شده صحیح نیست؛ زیرا ائمه معصومین (علیهم‌السلام) تمام علوم را داشتند و به آموختن علومی مانند علم حدیث از دیگران نیازی نداشتند؛ بلکه برخی از اهل سنت به صورت مستقیم و غیر مستقیم از شاگردان آنان بودند؛ مانند ابوحنیفه و مالک بن انس.
مجله پاسدار اسلام، اسامی شاگردان امام صادق (علیه‌السلام) از اهل سنت را با ذکر منابعی از خود آنان نقل کرده است.

---

آن‌چه در گفته‌های اهل سنت آمده، فقط نقل حدیث است، نه این‌که آنان به امام صادق (علیه‌السلام) علم حدیث، فقه و اصول آموخته باشند؛ اما ائمه معصومین (علیهم‌السلام) اگر می‌خواستند حدیثی را از پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) نقل نمایند، برخی مردم آن حدیث را وقتی می‌پذیرفتند که به واسطه یکی از تابعین و صحابه به پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) برسد، در حالی که به ذکر این سلسله سند نیازی نبود؛ ولی امامان (علیهم‌السلام) به جهت مصالحی، این‌گونه عمل می‌کردند و نقل حدیث امام معصوم (علیه‌السلام) از تابعین و صحابه دلیل بر این نیست که آنان، استاد امام معصوم (علیه‌السلام) بوده‌اند؛

۲.۱ - بیان یک نمونه

مانند این‌که امام صادق (علیه‌السلام) در یک روایتی، جریانی را درباره پدرشان، امام باقر (علیه‌السلام) نقل فرموده که در آن، امام باقر (علیه‌السلام) به واسطه جابر بن عبدالله از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) حدیثی را نقل می‌فرماید که چنین است: «... امام باقر (علیه‌السلام) به مسند تعلیم نشسته بود و از طرف خدای ـ تبارک و تعالی ـ برای مردم حدیث می‌فرمود. مردم مدینه گفتند: ما با جرئت‌تر از این ندیدیم؛ چون آن حضرت دید چنین می‌گویند، از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) برای آنها حدیث را نقل می‌فرمود. دوباره مردم مدینه گفتند: ما هرگز دروغ‌گوتر از این ندیدیم، برای ما از کسی که او را ندیده، حدیث می‌گوید. چون آن حضرت دید که این‌گونه درباره او حرف می‌زنند، از جابر بن عبدالله برای آنان بازگو فرمود و آنان او را تصدیق می‌کردند، با این‌که خود جابر نزد امام باقر (علیه‌السلام) می‌آمد و از او حدیث می‌آموخت».

---

گفتنی است به عقیده شیعیان اگر ائمه معصومان (علیهم‌السلام) حدیثی را از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) نقل فرموده‌اند، به واسطه پدرانشان از آن حضرت بوده و مورد پذیرش است؛ و به واسطه دیگری غیر از ائمه (علیهم‌السلام) نیازی نیست.

---