• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ازدواج عمر با ام‌ کلثوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:عمر، ازدواج، ام‌کلثوم، امام علی علیه‌السلام .
پرسش: آیا خلیفه دوم داماد حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ بود؟
پاسخ: ازدواج خلیفه دوم با ام کلثوم دختر حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ در روایات شیعه و سنی وارد شده است؛ ولی روایاتی که این قضیه را نقل کرده، یکسان نیستند و با هم تفاوت‌هایی دارند. آنچه بین روایات شیعه و اهل سنت مشترک است، این است که خلیفه دوم، از ام کلثوم خواستگاری کرد؛ ولی حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ با این امر مخالفت کردند. عمر بن خطاب، با تهدیدهای مکرر، خواسته خود را تکرار کرد و حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ علی‌رغم مخالفت خود با این امر، اختیار ازدواج ام‌کلثوم را به عموی خویش عباس بن عبدالمطلب واگذار کردند و عقد نکاح بین عمر و ام کلثوم با اجازه و اختیار ایشان منعقد شد. برخی روایات بر این نکته تاکید دارند که قبل از این که زفافی صورت بگیرد، عمر از دنیا رفت و حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ دختر خود ام کلثوم را به خانه خویش بازگردانید.



ازدواج خلیفه دوم با ام‌کلثوم دختر حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ در روایات زیادی از طریق اهل سنت و شیعه نقل شده است که این نقل‌ها تفاوت‌هایی با هم دارند. این روایات به‌طور مفصل از نظر سند و محتوا مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند.

۱.۱ - خواستگاری عمر از ام‌کلثوم

آنچه می‌توان از این روایات نتیجه گرفت و بین روایات شیعه و اهل سنت مشترک است، این است که خلیفه دوم (عمر بن خطاب)، ام‌کلثوم را از حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ خواستگاری کرد
[۱] ابن حجر، عسقلانی، تهذیب التهذیب، ج ۱، ص ۴۴.
و حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ را در این امر تهدید کرد...
[۲] طبقات ابن سعد، ج ۳، ص ۲۵۹.
و حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ عذر آورده و خواستگاری را نپذیرفتند.
عمر بار دیگر حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ را تهدید کرده و برای نوبت‌های بعدی بارها خواستگاری را تکرار کردند.

۱.۲ - واگذاری امر ازدواج به عباس

در نهایت حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ اختیار ازدواج ام‌کلثوم را به عموی خویش عباس بن عبدالمطلب واگذار نموده و با اجازه عباس بن عبدالمطلب عقد نکاح بین عمر بن خطاب و ام‌کلثوم خوانده شد و ام‌کلثوم به خانه عمر بن خطاب منتقل شد.

۱.۳ - بازگرداندن ام‌کلثوم به خانه

بعد از مرگ عمر بن خطاب، حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ او را به منزل خویش برگرداندند.
این تمام مطلبی است که در روایات شیعه و سنی آمده است.


اما این‌که آیا بین عمر و ام‌کلثوم زفافی صورت گرفت و آیا ام‌کلثوم از این ازدواج صاحب اولاد شد یا نه، هیچ دلیلی بر آن نداریم. ولکن علمای شیعه و سنی از روایات نتیجه‌گیری‌هایی کرده و نظراتی داده‌اند.

۲.۱ - دیدگاه نوبختی

نوبختی از علمای قدیمی شیعه (زمان غیبت صغرا) می‌گوید: ام‌ کلثوم در موقع ازدواج با عمر، صغیره بود و قبل از این‌که به سن بلوغ برسد، عمر از دنیا رفت (کشته شد).

۲.۲ - دیدگاه رزقانی مالکی

هم‌چنین رزقانی مالکی، از علمای اهل سنت (متوفی ۱۱۲۲ه‌ق) می‌گوید: ام‌کلثوم، همسر عمر بن خطاب بود و قبل از این‌که به سن بلوغ برسد، عمر از دنیا رفت.
[۷] الزرقانی‌، محمد بن عبدالباقی، شرح المواهب اللدنیّة، ج ۷، ص ۹.



۱. ابن حجر، عسقلانی، تهذیب التهذیب، ج ۱، ص ۴۴.
۲. طبقات ابن سعد، ج ۳، ص ۲۵۹.
۳. کلینی، کافی، ج ۵، ص ۳۴۶.    
۴. کلینی، کافی، ج ۵، ص ۳۴۶.    
۵. کلینی، کافی، ج ۶، ص ۱۱۵.    
۶. مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۲، ص ۹۱.    
۷. الزرقانی‌، محمد بن عبدالباقی، شرح المواهب اللدنیّة، ج ۷، ص ۹.



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : تاریخ خلفاء | عمر




جعبه ابزار