• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات تطهیر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: آیات تطهیر.
پرسش: آیات تطهیر در قرآن کریم کدام‌اند؟
پاسخ:



درباره «تطهیر» به معنای عام آن (پاک کردن و پاک شدن)؛ آیاتی در قرآن کریم وجود دارد۳۵.

۱.۱ - پاکان حقیقی

اما آن‌چه با عنوان و معنای خاص در قرآن کریم آمده و مربوط به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و ائمه اطهار علیهم‌السلام است، آیه شریفه «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»؛ «خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.» است.

با توجه به آیه تطهیر (به معنای خاص)، امامان معصوم علیهم‌السلام، مطهران‌ و پاکان حقیقی هستند.

۱.۲ - مفسران حقیقی قرآن

آیه دیگری نیز از قرآن کریم روشنگر این نکته است که آن بزرگواران، مفسران حقیقی قرآن می‌باشند، و آن آیه عبارت است از: «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»؛
و جز پاکان نمی‌توانند به آن (قرآن) دست زنند (دست یابند).


گفتنی است این دو آیه شریفه، یک قیاس و برهان را تشکیل می‌دهند؛ چراکه آیه نخست مقدمه اول قیاس، یعنی صغری، و آیه دوم مقدمه دوم، یعنی کبرای قیاس را بیان می‌کند.

آیه نخست می‌فرماید: «مطهران و پاکیزگان حقیقی اهل بیت علیهم‌السلام هستند».

و آیه دوم می‌فرماید: «به قرآن دست نیابند، مگر مطهران و پاکیزگان».

نتیجه آن‌که، به قرآن دست نیابند، مگر اهل بیت علیهم‌السلام.


آیه شریفه «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» در مقام بزرگ‌داشت و احترام قرآن کریم است و چنان‌که بیشتر مفسران بیان کرده‌اند، ضمیر «لا یمسّه» به «قرآن کریم» برمی‌گردد
[۸] مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، ج ‌۷، ص ۲۳۴، دا الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
و بر همین مبنا دو تفسیر برای آیه بیان شده است.

۳.۱ - اول. تفسیر سطحی و ظاهری

بدین معنا که واژه «مس» به معنای لمس نوشته‌های قرآن و «مطهرون» به معنای کسانی است که طهارت از حدث اکبر یا اصغر داشته باشند. بنابراین معنا، از آیه شریفه حکمی از احکام فقهی استنباط می‌شود و آن این‌که کسانی که جُنُب هستند یا وضو ندارند، نمی‌توانند نوشته‌های قرآن را لمس کنند.

۳.۲ - دوم. تفسیر رساتر



۳.۲.۱ - معنای مس

در این تفسیر، «مس» به معنای ادراک و علم یا به معنای یافتن و رسیدن است.
[۱۲] ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق: دکتر یاحقی، محمدجعفر، دکتر ناصح، محمدمهدی، ج ‌۱۸، ص ۳۲۴، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۴۰۸ق.
[۱۳] عاملی، ابراهیم، تفسیر عاملی، تحقیق: غفاری، علی‌اکبر، ج ‌۸، ص ۱۶۷، انتشارات صدوق، تهران، ۱۳۶۰ش.


۳.۲.۲ - معنای مطهرون

منظور از «مطهرون» کسانی هستند که دارای طهارت روحانی و نفسانی، و دور از تمام پلیدی‌ها می‌باشند؛
[۱۴] ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق: دکتر یاحقی، محمدجعفر، دکتر ناصح، محمدمهدی، ج ‌۱۸، ص ۳۲۴، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۴۰۸ق.
یعنی اهل بیت عصمت و طهارت ـ علیهم‌السلام ـ که خداوند آنها را از هرگونه گناه و تعلق به غیر پاک کرده و آنها را در میان بشر ممتاز قرار داده است.

بنابراین تفسیر، معنای آیه چنین است که به عمق و حقیقت معنای قرآن علم پیدا نمی‌کنند، مگر اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ که دارای طهارت روحی ویژه‌ای هستند.


۱. توبه (۹)، آیه ۱۰۸.    
۲. بقره (۲)، آیه ۲۲۲.    
۳. احزاب (۳۳)، آیه ۳۳.    
۴. واقعه (۵۶)، آیه ۷۹.    
۵. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه:شیخ آقا بزرگ تهرانی، تحقیق:قصیر عاملی، احمد، ج ‌۹، ص ۵۱۰، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‌۲۳، ص ۲۶۸، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۷. مفاتیح الغیب، ج ‌۲۹، ص ۴۳۱، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
۸. مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، ج ‌۷، ص ۲۳۴، دا الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
۹. مفاتیح الغیب، ج ‌۲۹، ص ۴۳۱، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
۱۰. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق:عطیة، علی عبدالباری، ج ‌۱۴، ص ۱۵۳، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‌۱۹، ص ۱۳۷، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۱۲. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق: دکتر یاحقی، محمدجعفر، دکتر ناصح، محمدمهدی، ج ‌۱۸، ص ۳۲۴، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۴۰۸ق.
۱۳. عاملی، ابراهیم، تفسیر عاملی، تحقیق: غفاری، علی‌اکبر، ج ‌۸، ص ۱۶۷، انتشارات صدوق، تهران، ۱۳۶۰ش.
۱۴. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق: دکتر یاحقی، محمدجعفر، دکتر ناصح، محمدمهدی، ج ‌۱۸، ص ۳۲۴، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۴۰۸ق.
۱۵. فیض کاشانی، ملا محسن، الاصفی فی تفسیرالقرآن، تحقیق:درایتی، محمدحسین، نعمتی‌، محمدرضا، ج ‌۲، ص ۱۲۵۹ ۱۲۶۰، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‌۱۹، ص ۱۳۷، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۱۷. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ‌۳۱، ص ۲۰۵، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۱۸. طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق و مصحح:خرسان، محمدباقر، ج ‌۱، ص ۲۲۸، نشر مرتضی، مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    







جعبه ابزار