گمراهی بشر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: گمراهی، حق، باطل، اندیشه، عدالت، قضاوت، جهل.
پرسش: آیا اکثر بشر گمراه هستند؟
پاسخ:
اولا از دو منظر می‌توان گمراهی را بررسی کرد. اول آنکه بگوییم کدام
اندیشه حق و کدام اندیشه
باطل و گمراهی است و دوم آنکه بگوییم چه کس یا کسانی حق و چه کسانی باطل هستند.
وقتی این دو را کنار هم بگذاریم، مشخص می‌شود، آنچه بیش‌تر برایمان مفید است، اینکه اندیشه
حق و باطل را بشناسیم. والا اگر تمام دنیا هم بگویند خورشید به دور
زمین می‌گردد، واقعیت تغییری نخواهد کرد. از همین رو به ما توصیه شده است که: در مسیر حق از کمی پیروان آن نترسیم.
(
امیرالمومنین عليه‌السلام) کما اینکه فرموده‌اند،
حق را ملاک تشخیص افراد قرار دهیم، نه آنکه با افراد حق را بسنجیم. (امیرالمومنین عليه‌السلام)
ثانیا
قضاوت درباره افراد، عموما موکول به
روز قیامت است؛ یعنی اگرچه می‌توان در مواردی، عناد و
لجاجت شخص با حق را دریافت، اما این مساله درباره عموم مردم قابل تشخیص نیست. و
قاضی این امر خدای متعال است که از درون اشخاص با
خبر است و می‌داند هر شخص در زندگی‌اش در چه مقاطعی با حق مواجه شده و به آن پشت کرده یا آنکه روحیه پذیرش حق را داشته و عمدتا هر جا حقی را می‌فهمیده، تسلیم آن می شده است.
تشخیص
گمراهی دیگران یا بدان جهت است که در زندگی ما مؤثر هستند؛ مثل رهبران اجتماعی و... که طبیعتا در بین همه مردم، تعداد کمی را دربر خواهند گرفت، یا آنکه در زندگی ما اثر چندانی ندارند. درباره طایفه اول که در زندگی ما مؤثر هستند، یا ادله کافی برای تشخیص لجاجتشان با حق را داریم یا آنکه می‌توانیم در هر مساله‌ای حق را معیار قرار دهیم و راجع به آن شخص با توجه به نظرات و عملکردش قضاوت کنیم. اما راجع به کسانی که تأثیر چندانی بر زندگی ما ندارند، می‌توانیم همزیستی مسالمت‌آمیز پیشه کنیم. خصوصا که از نظر دینی نیز بدان توصیه شده‌ایم و
قرآن می‌فرماید:
لا یَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطینَ (۸ ممتحنه) خدا شما را از نیکی کردن و رعایت
عدالت نسبت به کسانی که در راه دین با شما پیکار نکردند و از خانه و دیارتان بیرون نراندند نهی نمی‌کند؛ چراکه
خداوند عدالت‌پیشگان را دوست دارد.
همان‌گونه که مشخص است،
دعوت به نیکی و رعایت عدالت در مقابل این افراد، ممدوح شمرده شده و
خدای متعال دوست داشتن عادلان را در مقابل این‌گونه رفتارها بیان کرده است.
به هر حال آنچه لازم به تأکید است اینکه زیادی گمراهان، هرگز نمی‌تواند یک گمراهی را وجیه و معقول سازد. و انسانی که در عصر ارتباطات قرار گرفته و انواع و اقسام فرقه‌های انحرافی و باطل را می‌بینید، باید دقت کند که بین بحث همزیستی مسالمت‌آمیز با دیگران و حق بودن دیگران فرق است. کما اینکه هر کسی که امروزه اندیشه انحرافی دارد، لزوما جهنمی نخواهد بود. چراکه ممکن است، گمراهی‌اش در اثر
جهل او باشد و خدای متعال او را مورد
مغفرت خود قرار دهد.
پایگاه شهر سؤال.
