کتاب‌های حدیثی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: کتاب‌های حدیثی،
شیعه،
نسخ،
تاریخ.
پرسش: کتاب‌های حدیثی خطی در نزد
شیعیان که در قرن اول و دوم نگاشته شده است، کدام‌اند و تا چه مقدار قابل استنادند؟
پاسخ: اگر نسخه‌ای خطی از زمان
معصومان (علیهم‌السلام) بر جای نمانده باشد، این دلیلی بر بی‌اعتبار بودن
روایات و مستندات شیعی قلمداد نخواهد شد؛ با وجود این، نسخه‌هایی از
کتابت قرآن به
امامان معصوم (علیهم‌السلام) نسبت داده شده و در موزه‌های مختلف نگهداری می‌شود که با فرض صحت چنین انتسابی می‌توان آن‌ها را از اولین سندهای کتبی شیعی دانست.
بدیهی است که برای اثبات یک واقعۀ تاریخی لزوماً نباید به دنبال نسخه‌ای خطی از زمان وقوع حادثه بود؛ به عنوان نمونه، نسخه‌ای خطی از زمان
طوفان نوح که در تمام
ادیان الهی پذیرفته شده است، بر جای نمانده است و حتی نسخه‌ای خطی از
قرآن کریم که کتابت آن یقیناً در زمان
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) انجام شده، اکنون در دسترس ما نیست؛ اما هیچ مسلمانی
تردید ندارد که آن‌چه ما
قرائت می‌کنیم،
کلام خداست.
بر این اساس، اگر نسخه‌ای خطی از زمان
معصومان (علیهم‌السلام) بر جای نمانده باشد، این دلیلی بر بی‌اعتبار بودن
روایات و مستندات شیعی قلمداد نخواهد شد؛ بلکه فقدان این نسخ را می‌توان با چندین دلیل توجیه کرد؛ از جمله:
فشارهای حکومتی موجب آن می‌شد که نسخه‌برداری از این متون در حد وسیع و گسترده‌ای انجام نشود.
بعد از تألیف کتاب‌هایی در نسل‌ها و قرن‌های بعد، عموم مردم نیازی به نگهداری کتب مندرس قدیمی نمی‌دیدند.
با وجود موارد فوق، نسخه‌هایی از
کتابت قرآن به
امامان معصوم (علیهم‌السلام) نسبت داده شده و در موزه‌های مختلف نگهداری می‌شود که با فرض صحت چنین انتسابی می‌توان آن‌ها را از اولین سندهای کتبی شیعی دانست.
قابل توجه است که نسخه‌های اولیۀ بسیاری از کتب معروف
اهل سنت نیز اکنون موجود نیست.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «کتاب‌های حدیثی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۵/۰۷.
