ماه مبارک رمضان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ماه رمضان، روزه، قرآن کریم، احادیث.
پرسش: لطفاً اهمیت روزه و رمضان را در قرآن و احادیث بیان کنید.
پاسخ: خداوند متعال، در
قرآن کریم درباره ماه رمضان می‌فرماید: رمضان است ماهی که در آن برای راه‌نمایی مردم و بیان راه روشن هدایت و جدا ساختن حق از باطل، قرآن نازل شده است. این‌که ماه رمضان برای روزه گرفتن انتخاب شده به این جهت است که این ماه بر سایر ماه‌ها برتری دارد. این برتری از‌آن‌روست که قرآن در آن نازل شده است. قرآنی که کتاب
هدایت و راه‌نمای انسان‌هاست و با دستورات و قوانین خود روش‌های صحیح را از ناصحیح جدا کرده و
سعادت انسان‌ها را تضمین نموده است.
رسول خدا ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ در ضمن خطبه‌ای در فضیلت
ماه رمضان می‌فرماید: مردم ماه خدا با
برکت و رحمت و آمرزش به شما رو کرده است، ماهی است که پیش خدا بهترین ماه است؛ روزهایش بهترین روزها، و شب‌هایش بهترین شب‌ها، و ساعاتش بهترین ساعات. ماهی است که در آن دعوت شدید به مهمانی خدا... نفس‌های شما در آن تسبیح است و
خواب شما در آن عبادت؛ کردارتان در آن پذیرفته و دعایتان مستجاب. بهترین عمل در این ماه دوری از محارم خدای عزوجل است.
خداوند متعال، در قرآن کریم درباره ماه رمضان می‌فرماید:
«
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ».
«ماه رمضان است ماهی که در آن برای راه‌نمایی مردم و بیان راه روشن هدایت و جدا ساختن
حق از
باطل، قرآن نازل شده است. پس هرکس که این ماه را دریابد، باید که در آن روزه بدارد. و هرکس که بیمار یا در سفر باشد، به همان تعداد از روزهای دیگر. خدا برای شما خواستار آسایش است نه سختی و تا آن شمار را کامل سازید. و خدا را بدان سبب که راه‌نماییتان کرده است به بزرگی یاد کنید و سپاس گویید».
این‌که ماه رمضان برای
روزه گرفتن انتخاب شده، به خاطر این است که این ماه بر سایر ماه‌ها برتری دارد. این برتری از‌آن‌روست که
قرآن در آن نازل شده است. قرآنی که کتاب هدایت و راه‌نمای بشر است و با دستورات و قوانین خود روش‌های صحیح را از ناصحیح جدا کرده و سعادت انسان‌ها را تضمین نموده است. در این ماه نازل شد.
بنابراین اهمیت و
ارزش رمضان، به
نزول قرآن است.
درباره اهمیت و جایگاه ماه رمضان در
احادیث معصومان علیهم‌السلام به بیان یک روایت اکتفا می‌کنیم.
امیر المؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرماید:
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله یک
روز خطبه‌ای را برای ما خواند و در آن فرمود: مردم ماه خدا با برکت و
رحمت و آمرزش به شما رو کرده است؛ ماهی است که پیش خدا بهترین ماه است؛ روزهایش بهترین روزها؛ شب‌هایش بهترین شب‌ها؛ ساعاتش بهترین ساعات است. ماهی است که در آن دعوت شدید به مهمانی خدا... نفس‌های شما در آن
تسبیح و خواب شما در آن
عبادت است؛ کردارتان در آن پذیرفته و دعایتان مستجاب. از
خدا بخواهید با نیات درست و دل‌های پاک که شما را برای
روزه در آن و
خواندن قرآن موفق دارد. بدبخت آن‌که از آمرزش خدا در این ماه محروم شود، به گرسنگی و تشنگی خود در آن، گرسنگی و تشنگی روز
قیامت را یاد کنید. بر فقرا و مساکین خود
صدقه دهید و بزرگان خود را احترام کنید و
کودکان را ترحم کنید.
صله رحم کنید و زبان‌ها نگهدارید و از آن‌چه خدا دیدنش را حلال نکرده، چشم بپوشید و آن‌چه را از شنیدنش حلال نکرده، گوش ببندید و بر
یتیمان مردم مهر ورزید تا بر یتیمان شما مهر ورزند.
به خدا از
گناهان خود
توبه کنید و در وقت نماز دست به دعا بردارید که بهترین ساعت‌هاست. خدا در آن نظر لطف به بندگان خود دارد، به مناجات آنها پاسخ دهد و فریاد آنها را لبیک گوید و درخواست آنها را بدهد و دعای آنها را مستجاب کند. ای مردم! نفس شما گرو کردار شماست آن را به استغفار رها کنید. دوش شما از گناهان شما بار سنگینی دارد به طول سجود، آن را سبک کنید و بدانید که خداوند به عزت خود قسم خورده که نمازگزاران و ساجدان را
عذاب نکند و آنها را روز قیامت به هراس
دوزخ نیندازد.
ای مردم! هرکدام شما در این ماه یک روزه‌دار را افطار دهد، نزد خدا
ثواب آزاد کردن بنده‌ای دارد و گناهان گذشته‌اش آمرزیده شود. عرض شد یا
رسول الله! همه ماها بر آن توانایی نداریم، فرمود از خدا بپرهیزید گرچه با نیمه خرمایی باشد و گرچه به شربتی آب باشد. ای مردم! هرکه در این ماه خوش‌خلقی کند، جواز صراط او باشد، در روزی که همه قدم‌ها بلغزد. هرکه در آن تخفیف دهد بر مملوکان خود، خدا حسابش را تخفیف دهد و هرکه شر خود را باز دارد، خدا خشم خود را از او باز دارد روزی که ملاقاتش کند. هرکس در آن یتیمی را گرامی دارد، خدا روز ملاقاتش او را گرامی دارد و هرکه در آن صله رحم کند، روز ملاقات با او صله نماید به
رحمت خود، و هرکس
قطع رحم کند، خدا در روز ملاقاتش رحمت خود از او ببرد. هرکس نماز مستحبی بخواند، خدا برات
آزادی از
آتش برایش بنویسد و هرکه در آن واجبی ادا کند، ثواب کسی دارد که هفتاد
واجب در ماه‌های دیگر ادا کند. هرکس در آن بر من بسیار
صلوات فرستد، خدا روزی که میزان‌ها سبک است، میزانش را سنگین کند. هرکس یک
آیه قرآن در آن بخواند، چون کسی باشد که در ماه‌های دیگر یک ختم قرآن بخواند.
ای مردم!
درهای بهشت در این ماه گشوده است، از خدا بخواهید که آنها را به روی شما نبندد، درهای دوزخ در این ماه بسته است،
از پروردگار خود بخواهید که آنها را به روی شما نگشاید.
شیاطین در آن به بندند، از خداوند، پروردگار خود بخواهید که دیگر آنها را بر شما مسلط نکند.
امیرالمؤمنین فرمود: من برخاستم و عرض کردم: یا رسول اللَّه! کدام
عمل در این ماه بهتر است؟ فرمود: ای أبو الحسن، بهترین عمل در این ماه دوری از محارم خدای عزوجل است.
پایگاه اسلام کوئست.
