فرزندان امام علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: فرزندان
امام علی .
پرسش: تعداد فرزندان حضرت علی (علیه‌السّلام)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
پاسخ: در موضوع تعداد فرزندان حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) اقوال مختلفی نقل شده است.
با توجه به اختلاف قابل توجهی که در بین
مورخان و نسب
شناسان موجود است و بعضی از آنان شمار فرزندان آن بزرگوار را تا پنجاه و سه (۵۳) فرزند رسانده‌اند،
بحث را در دو بخش پی می‌گیریم:
بخش اول: آنچه که مشهور بین اصحاب است و تقریباً
اکثریت قریب به اتفاق آن را بیان کرده‌اند.
بخش دوم: بیان موارد اختلافی.
مشهور میان مورخان تعداد فرزندان حضرت علی (علیه‌السّلام) را بیست و هشت (۲۸) گفته‌اند، دوازده پسر و شانزده دختر، به‌ترتیب زیر:
الف. حضرات
امام حسن و
امام حسین (علیهماالسلام) و
محسن و
زینب کبری و زینب صغری که
کنیه او
أم‌کلثوم می‌باشد؛ مادر آنان
حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) است.
ب. محمد حنفیه، مادر وی خوله بنت جعفر بن قیس حنفیه است.
ج. عمر و رقیه که دو قلو به دنیا آمدند؛ مادرشان ام‌حبیب (ام‌حبیبه) بنت ربیعه است.
د. عباس و جعفر و عثمان و عبدالله، هر چهار برادر
کربلا در رکاب حضرت
سیدالشهدا (علیه‌السّلام) به
شهادت رسیدند؛ مادرشان أم‌البنین (سلام‌الله‌علیها) دختر خرام بن خالد کلابیه است.
هـ. ابوبکر محمد اصغر و عبیدالله،
هر دو نفر در
کربلا شهید شدند؛ مادر آنان لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم است.
و. یحیی، مادر وی اسماء بنت عمیس است.
ز. أم‌الحسن و رمله، مادرشان أم‌مسعود (أم‌سعید) دختر عروة بن مسعود ثقفی است.
ح. نفیسه، زینت صغری و رقیه صغری و ام‌هانی و أم‌الکرام و جمانه (أم جعفر) و اُمامه و ام سلمه و خدیجه و فاطمه از چند مادر.
لازم به یادآوری است که
شیخ مفید (ره) در آغاز
کلام خود، تعداد فرزندان حضرت علی (علیه‌السّلام) را بیست و هفت (۲۷) فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از
شیعیان نسبت می‌دهد.
از آمار ارائه شده روشن شد که: فرزندان حضرت علی (علیه‌السّلام) یقیناً دوازده پسر و شانزده دختر بوده‌اند.
برخی از مورخان فرزندان دیگری را از همسرانی دیگر برای آن حضرت نوشته‌اند؛ از جمله:
۱. محمد اوسط، مادر وی اُمامه دختر أبی‌العاص بن ربیع، که مادرش دختر رسول‌لله ـ صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ است.
۲. دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاة دختری امری القیس کلبی است.
۳. بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی (علیه‌السّلام) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورده است.
۴. تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی (علیه‌السّلام) به‌شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر أم‌ولد (کنیز) بوده‌اند.
۵. نسابه عمری چهار پسر به نام‌های «عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر» و یک دختر به نام «امة‌الله» بدون بیان نام مادر برای حضرت علی (علیه‌السّلام) آورده است.
سید محسن امین در باره همسران علی (علیه‌السّلام) آورده است: نخستین همسر آن حضرت،
فاطمه زهرا (علیها السّلام) دخت گرامی پیامبر خدا بوده است. علی (علیه‌السّلام) تا زمانی که فاطمه در قید حیات به سر می‌برد همسر دیگری اختیار نکردند. پس از شهادت حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیهم)، آن حضرت با امامه دختر
ابو العاص بن ربیع بن عبد العزی بن عبد شمس که فرزند زینب دختر
پیغمبر بود ازدواج کرد.
ام البنین دختر
حزام بن دارم کلابیه، زن دیگری بود که علی (علیه‌السّلام) او را به
عقد خود درآورد. پس از‌ام البنین، آن حضرت با لیلی دختر
مسعود بن خالد النهشلیة تمیمه دارمیه
ازدواج کرد و پس از وی با
اسماء بنت عمیس خثعمی پیمان زناشویی بست. اسماء تا قبل از شهادت
جعفر بن ابی طالب، همسر وی بود و پس از شهادت جعفر، ابوبکر او را به ازدواج خود درآورد و چون
ابوبکر از
دنیا رفت، علی(علیه‌السّلام) او را به همسری خویش گرفت. یکی دیگر از همسران
امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) ام حبیب دختر
ربیعه تغلبیه موسوم به
صهبا بوده است. این زن از قبیله «سبی» بود که
خالد بن ولید در
عین التمر بر آنها حمله برده و ایشان را به اسیری گرفته بود. خوله دختر
جعفر بن قیس بن مسلمه حنفی و یا به قولی دیگر خولة دختر ایاس از دیگر زنان آن حضرت بوده است. هم چنین علی (علیه‌السّلام) با‌ام سعد یا‌ام سعید دختر
عروة بن مسعود ثقفی و نیز
مخباة دختر
امری القیس بن عدی کلبی پیمان زناشویی بست.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «فرزندان امام علی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۲. سایت اندیشه قم.
