غبطه خوردن در بهشت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بهشتیان، غبطه، شهدا، بهشت، حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام).
پرسش: با این‌که در بهشت جای نگرانی نیست، چگونه در بهشت، سایر شهدا به مقام حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام) غبطه می‌خورند، آیا غبطه با داخل بودن در بهشت منافات ندارد؟
پاسخ: غبطه غیر از
حسد است و از صفات ممدوح است. غبطه نسبت به حال دیگران که در مقامات بالاتری هستند، ناراحتی و نگرانی نیست. در جای خود ثابت شده،
بهشت دارای درجات متفاوتی است و به تفاوت
اعمال و به تناسب خلوص و میزان معرفت، مقام‌ها فرق می‌کند و حتی
انبیا به
مقام پیامبر اسلام غبطه می‌خورند و آرزوی آن
مقام را می‌نمایند و این ملازم با غم و غصه نیست و ناراحتی و نگرانی وجود ندارد؛ بلکه خوشحال هم هستند که معصومین دارای رفعت مقام و علو مرتبه می‌باشند با وجود این دوست داشتند خودشان هم به این مقام برتر می‌رسیدند.
اساساً غبطه ملازم با رنج و ناراحتی و نگرانی نیست. افرادی که بهشت می‌روند، از وضع خود در هر مقامی که باشند، راضی هستند.
پاسخ اول: در جوامع روایی ما این‌گونه نقل شده: برای حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام) مقامی بس بلند و جایگاهی بسیار رفیع در پیشگاه خداوند هست که تمام
شهدا در
روز قیامت به آن غبطه می‌خورند.
در کتاب‌های متعدد روایی، روایت را به این صورت نقل نموده‌اند و در هیچ روایتی وجود ندارد. این جریان در بهشت و پس از رسیدگی به حساب افراد اتفاق می‌افتد، شاید قبل از دخول به بهشت و متنعم شدن به انواع نعمت‌ها اتفاق بیفتد و در
عالم برزخ یا در صحنه محشر صورت گیرد.
چون در
آیات و روایاتی که در این مقام وارد شده تصریح دارند در بهشت غم و غصه‌ای وجود ندارد و هرگز جای نگرانی نیست.
در
آیه ۴۳
سوره اعراف خداوند منان می‌فرماید: «
کینه و
حسد و دشمنی‌ها را از دل آنها برمی کنیم».
یکی از بزرگ‌ترین ناراحتی انسان‌ها در
زندگی دنیا که سرچشمه پیکارهای وسیع اجتماعی می‌شود، علاوه بر خسارت‌های سنگین جانی و مالی و بر هم زدن آرامش روح، همین کینه‌توزی و حسد است.
بهشتیان به کلی از بدبختی‌های ناشی از این‌گونه صفات برکنارند. نه کینه‌توزی دارند و نه حسد و نه عواقب شوم این صفات زشت، آنها با هم در نهایت
دوستی و
محبت و صفا و صمیمیت و
آرامش زندگی می‌کنند و همه از وضع خود راضی هستند، حتی آنها که در مقامات پایین‌تری قرار دارند و نسبت به وضع کسانی که در مقام بالاتری هستند رشک و حسد نمی‌برند.
و در آیه دیگر در حالات بهشتیان می‌فرماید: سپاس و ستایش خداوند را که اندوه و ناراحتی را از ما برطرف نمود و عوامل ناامنی را از بین برد.
و روایتی به این مضمون نقل شده: هنگامی که بهشتیان به سوی بهشت می‌روند، در بهشت درختی را مشاهده می‌نمایند که از ریشه آن، دو چشمه جاری است. از یکی از آن دو چشمه می‌نوشند، تمام کینه و حسد از
قلب آنها شسته می‌شود و در چشمه دیگر خود را شست‌وشو می‌دهند، طراوت و
زیبایی اندام آنها
آشکار می‌گردد؛ به نحوی که بعد از آن هرگز ژولیده و رنگ‌پریده و دگرگون نخواهند شد.
پاسخ دوم: به فرض که این جریان غبطه خوردن در صحنه
قیامت و بهشت اخروی باشد، باز مشکلی پیش نمی‌آید؛ چراکه غبطه غیر از حسد است و از صفات ممدوح است. غبطه نسبت به حال دیگران که در مقامات بالاتری هستند، ناراحتی و نگرانی نیست. در جای خود ثابت شده، بهشت دارای درجات متفاوتی است و به تفاوت اعمال و به تناسب خلوص و میزان
معرفت، مقام‌ها فرق می‌کند و حتی انبیا به مقام پیامبر اسلام
غبطه می‌خورند و آرزوی آن مقام را می‌نمایند و این ملازم با غم و غصه نیست و ناراحتی و نگرانی وجود ندارد؛ بلکه خوشحال هم هستند که معصومین دارای رفعت
مقام و علو مرتبه می‌باشند با این وجود دوست داشتند خودشان هم به این مقام برتر می‌رسیدند.
در
قرآن مجید از بهشت‌های گوناگون نام برده است: ۱.
جنة المأوی؛ ۲.
جنة النعیم؛ ۳.
جنة الخلد؛ ۴.
دارالسلام؛ ۵.
جنات عدن؛ ۶.
جنة الفردوس و...
پس اساساً غبطه ملازم با رنج و ناراحتی و نگرانی نیست افرادی که
بهشت می‌روند، از وضع خود در هر مقامی باشند راضی هستند.
۱. تفسیر موضوعی معاد در قرآن، آیت‌الله جوادی آملی، ج۵، ص۳۴۸ و بعد از آن اسراء.
۲. تفسیر نمونه، ج۶، ص۱۷۵ و ج۱۱، ص۷۷.
۳. مجموعه پرسش‌های دانش‌جویی، پرسش و پاسخ نهاد نمایندگی مؤلف گروه محققان، ص۱۷۷.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «غبطه خوردن در بهشت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۳/۲۶.
