عرش خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عرش خدا.
پرسش: چه چیزهایی عرش خدا را می‌لرزاند؟
پاسخ: مواردی که عرش خداوند را می‌لرزاند، عبارت‌اند از: گریه یتیم، طلاق، مدح فاجر، خواندن خداوند به اسامی مقدس او و گفتن این‌که خداوند می‌داند آن‌چه را که او نمی‌داند.
در متون دینی به خصوص در
احادیث و روایاتی که از
رسول خدا و
ائمه معصومان (علیهم‌السلام) وارد شده درباره چیزهایی که عرش خداوند را می‌لرزاند، اشاره شده است که به اختصار به پنج مورد از آن‌ها اشاره می‌شود،
امید است که ان‌شاء‌الله همه ما بتوانیم از کلمات گهربار ائمه هدی (علیهم‌السلام) بهره کافی ببریم:
عرش خدوند به جهت
گریه و ناله
یتیم که پدر و مادر و یا یکی از والدینش را از دست داده به لرزه می‌افتد.
چنان‌که حدیثی از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) وارد شده که آن حضرت فرمود: «
ان الیتیم اذا بکی اهتز له العرش؛ وقتی یتیم گریه کند، عرش خداوند به لرزه می‌افتد».
فاضل هندی نویسنده کتاب شریف
کشف اللثام، حدیثی را در کتابش ذکر کرده که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرموده است: «وقتی یتیم کتک بخورد، به جهت گریه او، عرش خداوند می‌لرزد».
و هم‌چنین
امام صادق (علیه‌السلام) فرموده است: «
اذا بکی الیتیم اهتز له العرش؛ وقتی یتیم گریه کند، عرش خداوند از گریه او به لرزه می‌آید».
از جمله چیزهایی که سبب می‌شود تا عرش خداوند بلرزد،
طلاق است. زن و شوهری که با
عقد نکاح و پیوند زناشویی با یکدیگر وصلت کرده و کانون
خانواده را تشکیل داده‌اند، اگر با طلاق، بنیاد خانواده را فرو بریزند، عرش خداوند به لرزه می‌افتد.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «در میان چیزهایی که
خداوند برای بندگانش حلال کرده چیزی به اندازه طلاق مورد
خشم و
غضب خداوند نمی‌باشد».
ثعلبی در تفسیرش نقل کرده که
حضرت علی (علیه‌السلام) از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) روایت کرده که آن حضرت فرمود: «
تزوجوا ولا تطلقوا فان الطلاق یهتز منه العرش؛
ازدواج بکنید، ولی طلاق ندهید؛ زیرا عرش خداوند را به لرزه می‌آورد».
و
طبرسی در
مکارم الاخلاق نیز حدیثی به همین مضمون را نقل کرده است.
اگر کسی شخص فاجر را که کارهای
فسق و فجور انجام می‌دهد، مدح و ستایش کند، باعث خشم و غضب خدا می‌گردد و
عرش او را به لرزه می‌آید؛
چنان‌که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمود: «
اذا مدح الفاجر اهتز العرش وغضب الرب؛ وقتی که فاجر مدح و ستایش بشود. عرش به لرزه می‌آید و خداوند غضب می‌کند».
مرحوم
علامه مجلسی نیز در
بحارالانوار، این حدیث را از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) نقل کرده که مدح فاجر عرش خداوند را به لرزه می‌آورد و خداوند خشم و غضب می‌کند.
خواندن خداوند سبحان به اسامی و نام‌های
مقدس او نیز، موجب لرزه عرش خداوند می‌شود، و این لرزش تفاوت دارد با لرزه عرش خداوند که به سبب اذیت و آزار یتیم و گریه، و یا وقوع طلاق و مدح فاجر به لرزش می‌آمد، در موارد یادشده، عرش خداوند به جهت مبغوضیت
عمل که موجب خشم خداوند می‌شد، به لرزه می‌آمد؛ زیرا که آزار رساندن به یتیم و ناراحت کردن و گریه او و یا وقوع طلاق و جدایی بین
زن و شوهر و از هم پاشیدن نظام مقدس خانواده و یا ستایش و مدح فاجر، به دلیل زشتی ماهیت عمل و قبحیت او موجب خشم خداوند می‌شود و از این باب عرش الهی به لرزه می‌آید؛ ولی اگر کسی خداوند را به نام‌های مقدس او بخواند و به وسیله اسامی او از او چیزی را طلب و مسئلت نماید، عرش خداوند به جهت تعظیم اسمای الهی به لرزه می‌آید؛ به این معنی که اسامی ذات مقدس الهی چنان عظمت و قداست دارد، که از ذکر آن‌ها عرش الهی به جهت احترام و عظمت او به لرزه می‌افتد!
چنان‌که از امام صادق (علیه‌السلام) در
دعای طواف وارد شده است: «
اللهم! انی اسالک باسمک الذی اذا ذکر اهتز له عرشک؛ خدایا! من تو را به نامت می‌خوانم که وقتی ذکر شود عرشت به جهت او به لرزه می‌افتد».
و این دعا را
شیخ صدوق در
مقنع و
شیخ طوسی در
مصباح المتهجد ذکر نموده‌اند.
در بحار، دعای مفصل و طولانی از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) نقل شده که در آن
دعا آمده است:
«
اللهم انی ادعوک باسمک الواحد الاعز، وادعوک اللهم باسمک الصمد، وادعوک اللهم باسمک العظیم الوتر، وادعوک اللهم باسمک الکبیر المتعال ...».
و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) به
فرزندان عبدالمطلب فرمود: «
یا بنی‌عبدالمطلب سلوا ربکم بهؤلاء الکلمات، فوالذی نفسی بیده ما دعا بهن عبد باخلاص دینه الا اهتز له العرش»؛ ای فرزندان
عبدالمطلب! پروردگارتان را به وسیله این کلمات مقدس بخوانید؛ قسم به خدایی که جان من به دست اوست، هیچ بند‌ه‌ای از روی
اخلاص دینش به وسیله این کلمات خداوند را نخواند، جز این‌که
عرش به جهت او به لرزه افتاد».
گفتن این‌که
خداوند می‌داند آن‌چه را که او نمی‌داند:
از امام صادق (علیه‌السلام)
روایت شده که آن حضرت فرمود: «
من قال: الله یعلم ما لم یعلم اهتز لذلک عرشه اعظاما له؛ کسی که بگوید خداوند می‌داند آن‌چه را که او نمی‌داند، به خاطر این، عرش خداوند به جهت تعظیم او به لرزه می‌افتد».
مرحوم
حر عاملی صاحب
وسائل الشیعه نیز این حدیث را چنین نقل کرده است «
عن وهب بن عبد ربه قال: سمعت ابا عبدالله (علیه‌السلام) یقول: من قال: یعلم الله، لما لا یعلم الله اهتز العرش اعظاما لله عزوجل».
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «عرش خدا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۵/۰۹.
