عاطفه پدری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله،
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها،
طهارت ، علاقه و انس،
عصمت ،
خلقت خاص.
پرسش: آیا حدیث زیر صحیح هست: از امام جعفر بن محمد
روایت شده که فرمود: پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ قبل از خواب صورتش را بین سینه‌های دخترش فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ قرار می‌داد، (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۷۸).
پاسخ:
در یک نگاه کلی روایات ما به دو دسته تقسیم می‌شوند: یک دسته روایاتی که قابل اعتماد و استناد هستند و به‌عنوان
حدیث صحیح، قوی و... از آنها یاد می‌شود و دسته دوم روایاتی که قابل اعتماد نیستند و به‌عنوان ضعیف،
مجهول و.. از آنها یاد می‌گردد.
فقیهان و کارشناسان
علوم اسلامی برای عمل کردن به روایات سند آنها را بررسی می‌کنند تا از وضع و حال
رجال سند با خبر شوند که آیا آنان که واسطه‌ی نقل حدیثند، شرایط لازم را دارند یا ندارند. هرجا پس از فحص و جست‌وجو به این نتیجه برسند که سند حدیث مشکل ندارد و از اعتبار برخوردار است، به آن حدیث توجه نموده و به کار می‌گیرند و در استنباط
حکم شرعی به آن استدلال می‌کنند؛ اما در جایی که روایتی سند نداشته و مرسل باشد یا سند آن ضعیف باشد، آن روایت را قابل اعتماد ندانسته و به آن استدلال نمی‌کنند.
روایتی که مورد پرسش واقع شده و در
بحارالانوار آمده است، مصدر اصلی آن کتاب مناقب آل ابی‌طالب، تألیف ابن شهر آشوب است.
متن حدیث در مناقب چنین است:عن الباقر و الصادق علیه‌السلام:"انه کان النبی ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ لاینام حتی یقبل عرض وجه فاطمة و یضع وجهه بین ثدیی فاطمة و یدعولها، و فی روایة:حتی یقبل عرض وجنة فاطمة او بین ثدییها".
امام باقر و
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نمی‌خوابید تا این‌که وسط چهره فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ را می‌بوسید و صورت خویش را بین سینه‌های او می‌نهاد و برایش
دعا می‌کرد.
در روایتی هم‌چنین آمده است:تا این‌که کنار یا وسط‌ونه فاطمه یا بین سینه‌های او را می‌بوسید.
مرحوم ابن شهر آشوب صاحب کتاب مناقب (ت ۵۸۸ ه) در مقدمه کتابش می‌گوید: من این روایات را از جماعتی از اصحاب خود یا از اهل سنت گرفته‌ام و یک سند و طریق کلی نیز برای بیشتر کتاب‌هایی که از آنها نقل کرده ـ چه آن کتاب‌ها از عامه و چه از خاصه ـ آورده است.
اما روایتی که مورد سؤال واقع شده سند و مأخذی برایش ذکر ننموده و به‌صورت
مرسل آورده است، بنابراین مورد اعتماد و استناد صد‌در‌صد نیست.
بر فرض صحیح بودن این قبیل روایات، توجه به نکاتی می‌تواند راهگشا باشد:
پیامبر و
اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ از شأن و مقام خاصی برخوردار بوده و ویژگی‌هایی از نظر روحی و معنوی دارند که نمی‌توان دیگران را با آنان مقایسه کرد. از باب نمونه، کتاب آسمانی
قرآن بر
طهارت و پاکیزگی فوق‌العاده‌ی آنان گواهی داده که به آیه تطهیر معروف است، آن‌جا که می‌فرماید:«
انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً »؛
خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و
گناه را از شما
اهل بیت دور کند و به‌طور کامل شما را پاک سازد».
تعبیر به "انما" که معمولاً در
زبان عرب برای منحصر کردن در موضوع و مورد خاصی است، دلیل بر این است که این موهبت ویژه خاندان پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است، بنابراین معصومان با تأیید و اراده تکوینی پروردگار و اعمال پاک خویش، با این‌که می‌توانند گناه کنند، هرگز به سراغ گناه نمی‌روند.
واژه «رجس» به معنای چیز ناپاک است، خواه ناپاک از نظر طبع آدمی باشد یا به حکم
عقل یا
شرع و یا همه اینها.
واژه «تطهیر» به معنای پاک ساختن و در حقیقت تأکیدی بر از بین بردن «رجس» و دوری از پلیدی‌هاست.
تعبیر به «اهل بیت» براساس نظر همه
علما ی
اسلام و مفسران، اشاره به اهل بیت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است و بسیاری از روایات در منابع
اهل سنت و شیعه، دلالت می‌کند بر این که مقصود از آن فقط پنج نفرند: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، علی علیه‌السلام، فاطمه سلام‌الله‌علیها،
حسن ـ علیه‌السلام ـ و
حسین ـ علیه‌السلام ـ که به «خسمه طیبه» یا «اصحاب کساء» معروف‌اند.
آیه تطهیر برهانی روشن بر
عصمت پیامبر و اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ است؛ زیرا همه
گناهان رجس و پلیدی هستند.
در
زیارت بسیار ارزشمند «
جامعه کبیره » نیز می‌خوانیم: «عصمکم الله من الزلل و آمنکم من الفتن و طهرکم من الدنس و اذهب عنکم الرجس و طهرکم تطهیراً»؛
خداوند شما را از لغزش‌ها نگه داشت و از فتنه انحرافات در امان قرار داد و از آلودگی‌ها پاک ساخت و پلیدی را از شما دور کرد و به‌طور کامل پاک نمود.
حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ در میان دختران و اهل بیت
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از جایگاه ویژه‌ای برخوردار و یک دختر استثنایی است. وی از نظر
خلقت و آغاز نشو و نمایش فوق‌العاده و برجسته است.
به حدیثی که با چند سند ابن شهر آشوب آورده است، توجه می‌کنیم:
«ابوعبیده‌ی خداء و غیر او از
امام صادق علیه‌السلام ـ چنین نقل کرده است که
رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فاطمه را زیاد می‌بوسید، بعضی از همسران حضرت این کار را ناپسند شمرده و اعتراض کردند. پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: وقتی که مرا به‌سوی
آسمان عروج دادند، جبرئیل دستم را گرفت و به
بهشت وارد کرد، خرمایی در اختیار من قرار داد که آن را خوردم ـ در روایتی آمده است: ـ سیبی را به من داد و خوردم. این میوه تبدیل به نطفه‌ای در
صلب من گشت؛ همین که به زمین فرود آمدم، با
خدیجه همبستر شدم و او به
فاطمه باردار شد. بنابراین فاطمه حوری بهشتی است که در جمع آدمیان قرار گرفته؛ هرگاه به بوی بهشت مشتاق شوم، دخترم را می‌بویم.
آری رابطه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ با دخترش زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ بسیار عمیق و پرمعناست و علاقه شدید او نسبت به این دختر آشکار و نمایان است.
در زندگی انسان‌های سالم به‌طور طبیعی، ارتباط بین اعضای یک
خانواده به‌صورت صمیمی مشاهده می‌شود که خالی از ریبه و شهوت است، خواه نگاه کردن آنان به یکدیگر باشد یا دست دادن به محارم یا بوسیدن آنان؛ مثلاً
انسان وقتی که مادرش یا خواهرش و یا دخترش از سفر زیارتی برمی‌گردند، آنان را می‌بوسد؛ چون که از خانه خدا یا زیارت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ یا
امامان و معصومان ـ علیهم‌السلام ـ برگشته است، این بوسیدن به جهت
تبرک و
اجر معنوی است و بس.
گاهی اتفاق می‌افتد که خداوند فرزندی زیباروی و با
ادب و شایسته به پدر و مادر عنایت می‌فرماید. اگر این پدر یا مادر فرزند پر جاذبه خود را به‌طور مکرر می‌بوسند و با او انس و علاقه خاصی دارند، این نشانگر یک رابطه پدر و فرزندی یا مادر با
فرزند است و به‌طور طبیعی در میان بعضی از خانواده‌ها دیده می‌شود و کسی هم آن پدر یا مادر را سرزنش و نکوهش نمی‌کند.
به نظر می‌رسد منشأ اصلی سؤال این است که از این عبارات، این‌گونه توهم و خیال شده که
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ سینه
حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ را در‌حالی‌که پوششی نداشته می‌بوسید، در‌صورتی‌که این توهم و خیال باطل است؛ چون در میان انسان‌های معمولی نگه داشتن این‌گونه حریم‌ها و پوشش‌ها امر عادی است و رعایت نکردن این امور را خلاف آداب اجتماعی و خانوادگی می‌دانند؛ چرا باید نسبت به ساحت
اهل بیت عصمت و
طهارت ـ علیهم‌السلام ـ چنین
تصور و خیال باطلی داشته باشیم.
بنابراین وقتی که در بین انسان‌های عادی این انس و علاقه‌ها دیده شود و ایرادی نداشته باشد، برای انسان‌های
معصوم و پاک و برجسته‌ای مانند پیامبر و اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ چگونه خواهد بود؟!
آری، آنان که از هر نوع آلودگی و
گناه پاک و منزه هستند، این قبیل کارها در زندگی آنها به دلیل
مصلحت و حکمتی است که در این موارد وجود دارد، و احادیثی که مضمون آن مورد پرسش قرار گرفته، مشکلی نخواهد داشت.
پایگاه اسلام کوئیست.
