سجده پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سجده، خاک کربلا، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله.
پرسش: آیا پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ بر خاک کربلا سجده کرده است؟
پاسخ: از نظر فقه شیعه، اولاً: سجده صحیح و
واجب باید حتماً بر زمین و چیزهایی که از زمین است (گیاه) باشد. پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نیز بر همین خاک و دیگر اجناس تشکیل‌دهندۀ زمین مثل خاک، رمل، شن، سنگ، گیاه و... سجده می‌کرد نه بر فرش و موکت و چرم و پلاستیک و... . تربت حسینی که شیعه سجده بر آن را صحیح و افضل از سجده بر خاک‌های دیگر و اشیا دیگر می‌داند، یکی از مصادیق خاک است؛ از‌این‌رو سجده بر آن جایز است. ثانیاً: چون در سرزمین کربلا، خون بهترین بندگان خدا به خاطر خدا و حفظ
اسلام به زمین ریخته شد، این خاک نسبت به سایر خاک‌ها دارای شرافت است؛ از‌این‌رو در مکتب
تشیع سجده براین خاک مستحب و افضل است و در این زمینه در بسیاری از منابع اهل سنت این روایت آمده است که: جبرئیل ـ علیه‌السلام ـ خاک کربلا را برای رسول اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ آورد.
سجده در لغت به معنای تذلٌل و خوار شدن آمده است.
و در اصطلاح فقهی، گذاشتن پیشانی بر
زمین را گویند.
در
روایات زیادی، سجده به‌عنوان بهترین حالت
انسان معرفی شده است.
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌فرماید: «بنده به چیزی با فضیلت‌تر از
سجده پنهانی بر
خداوند نزدیک نشده است.»
عایشه از پیامبر خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل کرده که فرمود: «زمین برای من سجده‌گاه و پاک‌کننده قرار داده شد.»
طبق
حدیث بالا، سجده بر خاک صحیح است. این خاک چه خاک
مدینه و مکه باشد و چه خاک عراق،
کربلا یا خاک هر نقطۀ دیگری از عالم.
در صدر اسلام که مساجد فرش نداشت، همه مسلمین در
نماز بر خاک و رمل و شنی که با آن کف مساجد خود را پوشانیده بودند، سجده می‌کردند و نه‌تنها پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مسلمین را از این
عمل منع نمی‌کرد؛ بلکه برعکس وی از سجده بر غیر خاک (پارچه، لباس و عمامه) جلوگیری می‌نمود.
بنابراین سجده بر خاک، سنگ، شن، رمل، حصیر
سیره و
سنت قطعی رسول اعظم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ بوده است و هیچ مسلمانی نیست که منکر جواز سجده بر خاک باشد و همۀ
مذاهب اسلامی چنین سجده‌ای را صحیح می‌دانند.
اما نسبت به خاک کربلا، شیعه معتقد است، سجده بر خاک کربلا
مستحب است؛ زیرا در این خاک فرزند گرامی رسول خدا، سید و آقای جوانان
بهشت حضرت حسین بن علی ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ برای حفظ
دین خدا و احکام آن،
جهاد کرد و همراه فرزندان و اصحاب خویش به شهادت رسید؛ همان‌طور که حضرت
علی بن الحسین،
امام سجاد علیه‌السلام و
امام صادق علیه‌السلام بر تربت
مقدس حضرت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ تربت سجده می‌کردند.
بعد از ایشان شیعیان نیز به تبعیت از امامان
معصوم علیهم‌السلام خود سجده بر این خاک را بهتر می‌دانند.
البته این مربوط به بعد از شهادت حضرت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ است که حود پنجاه سال بعد از رحلت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ واقع شده است؛ اما این باعث نمی‌شود که بگوییم چون
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بر خاک کربلا سجده نکرده است، پس ما هم نباید سجده کنیم و سجده بر آن را افضل بشماریم. آیا خاک کربلا از جنس زمین و از نوع خاک‌های دیگر جاهای
کره زمین نیست؟ پس قطعاً سجده بر آن صحیح است. مضافاً بر این‌که در منابع شیعه و سنی روایاتی وجود دارد که نشانۀ اهمیت و محبوبیت خاک کربلا در نزد خدای متعال است.
شیعه و سنی روایت کرده‌اند که جبرئیل ـ علیه‌السلام ـ خاک کربلا را برای رسول خدا آورد.
در منابع
اهل سنت از ام‌سلمه نقل شده است که گفت: «روزی
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به من فرمود که دم در بایست و اجازه نده کسی وارد شود». ام‌سلمه می‌گوید: «من دم در ایستادم. حسین آمد و خواست داخل شود، خواستم جلوگیری کنم؛ ولی نتوانستم. این پسربچه پیش پدربزرگش رفت. به رسول خدا گفتم فدایت شوم به من فرموده بودی اجازه ندهم کسی وارد شود؛ ولی فرزند شما از دستم فرار کرد و نتوانستم ممانعت کنم.» ام‌سلمه به پیامبر خدا عرض می‌کند: «از کنار در دیدم که در دست شما چیزی است و اشک‌هایتان جاری است و این پسر بچه هم بر روی شکم شما نشسته است! پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: «بله، جبرئیل نزد من آمد و به من خبر آورد که امت من این فرزنم را می‌کشند و خاک محل شهادت او را به من داد. این خاکی که در دستم هست همان خاک است.»
این روایت عیناً یا با کمی اختلاف در منابع دیگر اهل سنت نیز آمده است.
شیعه هم این روایت را نقل کرده است. در روایتی
امام باقر علیه‌السلام می‌فرماید: جبرئیل خاکی را که حسین ـ علیه‌السلام ـ بعداً بر روی آن کشته شد، برای پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ آورد و آن خاک در نزد ماست.
بنابراین از نظر سنی و
شیعه سرزمین و خاک کربلا بسیار با اهمیت است و قطعاً سجده بر آن هم از سجده بر خاک‌های دیگر افضل است.
پایگاه اسلام کوئست.
