امتحان اهل ایمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مؤمنان،
امتحان، اهل ایمان.
پرسش: در آیه ۱۵۵
سوره بقره آمده است که خداوند همه
مؤمنان را با
ترس ، گرسنگی و... می‌آزماید. این مطلب با آیه ۶۹
سوره مائده که می‌فرماید: مؤمنانی که
عمل صالح انجام دهند نه ترسی بر آنان است و نه
غمگین خواهند شد ظاهراً اختلاف دارد؟ آیا آرامش روحی
رحمت خدا در
دنیا و
آخرت برای مؤمنان
صالح هست یا نه؟
پاسخ:
مراد از امتحان به ترس و گرسنگی و... برای
اهل ایمان در آیه «
وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ‌ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ »،
ترس از جنگ و دشمن و پیامدهای
جنگ است که قحطی و گرسنگی و نقص اموال را در پی دارد؛ لذا منظور از
امتحان الاهی ، به ترس و گرسنگی و...، ترس نسبت به
امور دنیوی است؛ مانند حمله‌ی
دشمن ، کشته و یا
مجروح شدن
اهل ایمان ، اسیر شدن زن و فرزندانشان، از دست دادن اموال و... که همه انسان‌ها چه مؤمن و چه غیر مؤمن به مقتضای
طبیعت و غریزه خویش از آن هراسان و تأثیر پذیرند.
اما مراد از وجود نداشتن ترس در آیه «
إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ الَّذینَ هادُوا وَ الصَّابِئُونَ وَ النَّصاری مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ »،
برای مؤمنان و کسانی است که کارهای نیک و شایسته انجام دادند، نداشتن ترس و اندوه نسبت به تباه شدن
عمل یا از بین رفتن پاداش،
قبول نشدن
توبه و ترس از آخرت است که اهل ایمان واقعی و کسانی که به
دین پیامبر اسلام (ص) و
بهشت و
جهنم و
معاد جسمانی و...، اعتقاد دارند و کارهای نیک و پسندیده بر مقتضای دین و
شریعت انجام داده‌اند، این‌گونه ترس‌ها را نخواهند داشت.
پس این دو ترس با هم فرق دارند. بنابراین هیچ‌گونه تناقضی بین دو آیه وجود ندارد؛ زیرا در تناقض هشت
وحدت شرط است که یکی از آن هشت شرط، وحدت موضوع می‌باشد.
و در اینجا موضوع که ترس باشد،
وحدت ندارد؛ بلکه متعدد است؛ یکی ترس دنیوی از قبیل گرسنگی و نقص
اموال و... است و دیگری ترس از تباه شدن عمل و قبول نشدن توبه و ترس در آخرت است.
برخی از
مفسران گفته‌اند: مراد از ترس در آیه ۶۹ سوره مائده،
مطلق است شامل ترس دنیوی و اخروی هر دو می‌شود؛ اما اگر
اهل ایمان ، از روی
بصیرت و
اعتقاد قلبی به خدا و
روز قیامت ،
ایمان بیاورند، همان تکیه نمودن به پروردگار و اطمینان به
رحمت و امیدواری به کرم و بخشش او آنها را بازمی‌دارد از این‌که ترسی از آینده و حزن و اندوهی از گذشته بر خود راه دهند؛ زیرا ترس و اندوه، مربوط به توجه نمودن به امور نفسانی و
محبت دنیوی است و ایمان واقعی همان ارتباط قلبی و میل و محبت وجدانی به
مقام الوهیت است کسی که دارای چنین موهبت عظما گردید و محبت و
معرفت به حضرت
حق تمام وجود او را فراگرفته باشد، چگونه به امور نفسانی و دنیوی توجه می‌کند تا از تباه شدن و از دست دادن آن بترسد و
غمگین گردد.
البته، چنین ایمان
نور ی است که تاریکی صفت‌های نفسانی و
صفات طبیعی را یک‌جا از بین می‌برد و انسانی که دارای چنین نوری گردید، همیشه حتی در
زندگی دنیوی که همراه با مصیبت‌ها و گرفتاری‌هاست، احساس
آرامش و امنیت می‌کند.
پایگاه اسلام کوئیست.
