آیه ۴۶ سوره سبأ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه:سبأ، قیام، انقلاب
پرسش: در آیه ۴۶ سوره
سبأ اشاره شده که یکی یکی یا دوتا دوتا
قیام کنید. در
تفسیر المیزان ترجمه شده گفته شده که دلیل این سخن این است که:
"مثني و فرادي يعني دو بدو ، و يكي يكي ، و اين تعبير كنايه از
تفرق ، و دوري از
اجتماع ، و بر پا كردن غوغا است ، چون غوغا
فکر و شعوري ندارد ، وقتي بپا شد ، غالبا حق را مي‌ميراند ، و
باطل را زنده مي‌كند."در اینجا اصلا منظور از
قیام چیست؟به عنوان مثال انقلاب خود ما یک انقلاب پر هیاهو بود به عبارتی می توان گفت که
انقلاب با این آیه در تضاد است(البته نه به این تندی اما به هر حال سوال پیش می آید) لطفا بفرمایید معنای دقیق و فنی این
آیه چیست؟
پاسخ:
اين قيام به معناي اقدام براي رضاي خداست و به شكل هاي مختلف مي تواند صورت گيرد.
اقدام به
تفکر و تامل در حقانيت مطلبي، همچنان كه در ادامه اين آيه آمده كه
قیام كنيد و در باره
پیامبر و نبوتش
تفکر كنيد تا به اين نتيجه برسيد كه مجنون و
جن زده نيست:
قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنى وَ فُرادى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ نَذيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذابٍ شَديدٍ
بگو: «شما را تنها به يك چيز اندرز مى‌دهم، و آن اينكه: دو نفر دو نفر يا يك نفر يك نفر براى خدا قيام كنيد، سپس بينديشيد اين دوست و همنشين شما
[۱] هيچ گونه جنونى ندارد او فقط بيم‌دهنده شما در برابر عذاب شديد (الهى) است!»
اين قيام مي تواند قيام به
عبادت ، قيام به
امر به معروف و
نهی از منکر ، قيام به
مبارزه با طاغوت ها و قيام براي تشكيل
حکومت اسلامی باشد.
هر اقدامي مي تواند
مصداق اين قيام باشد. پيام مهم
آیه اين است كه اقدام هايتان چه فردي و چه جمعي براي
رضای خدا باشد نه براي
دنیا و مقام دنيا و ...،
عبارت اخراي اين آيه همان سخن
حسین بن علی است كه بر اثر
تربیت قرآني به جايي رسيد كه با اطمينان كامل اعلام فرمود:
للهم إنك تعلم أنه لم يكن ما كان منا تنافسا في سلطان ولا التماسا من فضول الحطام ولكن لنري المعالم من دينك ونظهر الاصلاح في بلادك ويأمن المظلومون من عبادك ويعمل بفرائضك وسننك وأحكامك؛
خدايا تو مي داني كه آنچه از ما سر زده براي سبقت به سوي سلطنت يا رسيدن به متاع ناپايدار
دنیا نبوده است. بلكه خواستين نشانه هاي
حق را بنمايانيم و در
زمین تو
اصلاح كنيم تا بندگان تو
ایمن شوند و به
واجبات و سنت هاي دين
عمل نمايند.
البته طبيعي است كه قيام به
حق چه فردي باشد يا گروهي، بايد از بصيرت و آگاهي نشأت بگيرد و به بيان
پیامبر به زبان
قرآن :
أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى بَصيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَني
اين راه من است من و پيروانم، و با
بصیرت كامل، همه مردم را به سوى خدا
دعوت مى‌كنيم!
و حركت و قيام اگر ناشي از
غوغا و احسات بدون پشتوانه شعور باشد، ارزشي ندارد.
اين آيه در صدد نفي
اجتماع در اقدام نيست. بلكه "مثني" كه در مقابل "فرادي" قرار گرفته خود به
اجتماع بيش از يك نفر (از دو تا ...) دلالت دارد بلكه در صدد نفي اقدام غير خدايي است و يكي از مصداق هاي اقدام غير خدايي اقدام هاي غوغاگرانه و ناشي از شعار و احساسات و بدون پشتوانه
شعور و فكر است.
متاسفانه غالب اقدامات غوغايي بر احساس و
شعار جماعت بي
فکر دلالت دارد و
علامه هم به اين غالب اشاره دارد. سخن ايشان به شرح زير است:
" مَثْنى وَ فُرادى" يعنى دو بدو، و يكى يكى، و اين تعبير كنايه از تفرق، و دورى از اجتماع، و بر پا كردن غوغا است، چون غوغا فكر و شعورى ندارد، وقتى بپا شد، غالبا حق را مى‌ميراند، و باطل را زنده مى‌كند.
آنچه آيه در صدد آن است اين كه قيام و اقدامتان(در هر زمينه اي) بعد از فكر و بر مبناي بصيرت و براي رضاي خدا باشد چه اين قيام و اقدام فردي باشد يا گروهي و مبادا كه قيام و اقدامتان ناشي از شعار و
احساس غير مبتني بر
شعور و فكر و
معرفت باشد.
سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
