آثار احترام به والدین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: احترام به والدین، بی‌احترامی، آثار دنیایی، آثار آخرتی.
پرسش: از دیدگاه
قرآن کریم، آثار احترام به والدین و هم‌چنین آثار بی‌حرمتی نسبت به آن‌ها چیست؟
پاسخ: برخی آثار دنیایی و آخرتی احترام به والدین از این قرار است: ۱.
مرگ آسان؛ ۲.
طول عمر؛ ۳. دوری از فقر؛ ۴.
رضای الهی؛ ۵. در سایه
عرش الهی؛ ۶. به
بهشت رفتن؛ ۷. در بهشت نزدیک
انبیا بودن. هم‌چنین آثار بی‌احترامی به پدر و مادر عبارت‌اند از: ۱. عدم غفران الهی؛ ۲. بی‌توجهی
خداوند؛ ۳. به بهشت نرفتن؛ ۴. عدم استشمام بوی بهشت؛ ۵.
قبول نشدن نماز؛ ۶.
کوتاهی عمر؛ ۷. محروم از
توفیق الهی؛ ۸. تعجیل در
عقوبت.
آثار دنیایی
نیکی کردن به پدر و مادر، عبارت‌اند از:
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: کسی که
دوست دارد خداوند
سکرات مرگ را بر او آسان کند،
صله رحم کند و به پدر و مادرش نیکی کند.
عمر زیاد می‌شود:
امام باقر (علیه‌السلام) فرمود: «و الله یزید فی العمر؛
نیکی به پدر و مادر
عمر را زیاد می‌کند».
دچار
فقر نمی‌شود: «... ولم یصبه فی حقاقه فقراً ابداً».
در
زندگی فقر به سراغ او نمی‌آید.
در دستورات اسلامی به ما سفارش کردند که به پدر و مادر خود
احسان کنید تا فرزندان شما نسبت به شما نیکی کنند؛ چون این کار یک آموزش عملی است که فرزندانمان از ما می‌آموزند؛ لذا امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: به پدرتان
احترام کنید که فرزندانتان به شما نیکی کنند.
آثار آخرتی نیکی کردن به پدر و مادر، عبارت‌اند از:
وقتی که
انسان به پدر و مادر خود احترام می‌کند و آن‌ها را از خود راضی می‌کند، نتیجه‌اش این می‌شود که
خدا هم از او راضی می‌شود؛ لذا
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «رضای خداوند در رضای
والدین است».
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «
حضرت موسی (علیه‌السلام) با خداوند
مناجات می‌کرد، یک نفر را دید که زیر سایه عرش الهی است، از خداوند سؤال کرد این چه کسی است که زیر سایه
عرش تو قرار گرفته است؟ خداوند فرمود: این کسی است که به پدر و مادرش نیکی کرده است».
به
جهنم نمی‌رود و جایگاهش
بهشت است: عن رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «لن یدخل النار البار بوالدیه؛ هرگز نیکی‌کننده به
پدر و مادر وارد آتش نخواهد شد».
یک نفر به
حضرت عیسی (علیه‌السلام) گفت: ای معلم! خیر مرا به عملی راه‌نمایی کن که به بهشت بروم، فرمود:
تقوای الهی را در
آشکار و نهان داشته باش و به پدر و مادرت نیکی کن».
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «بین
انبیا و نیکی‌کننده به پدر و مادر، یک درجه فاصله است».
برخی آثار آخرتی بی‌احترامی به والدین، عبارت‌اند از:
خداوند کسی را که مورد
غضب پدر و مادر واقع شده است، هرچند هم هر طاعتی انجام بدهد، نمی‌بخشد و می‌گوید: هرکاری می‌خواهی بکن که من تو را نمی‌بخشم.
مورد نظر
خدا قرار نمی‌گیرد: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «چهار گروهند که خداوند در
روز قیامت به آن‌ها نگاه نمی‌کند: ۱.
عاق والدین؛ ۲. کسانی که
منت سر دیگران می‌گذارند؛ ۳. تکذیب‌کننده
قدر؛ ۴.
شارب خمر».
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «لا یدخل الجنه العاق لوالدیه؛ عاق والدین وارد
بهشت نمی‌شود».
موسی به خدا عرض کرد: «پروردگارا! فلان دوست شهیدم کجاست؟ خداوند فرمود: در
جهنم است! موسی (علیه‌السلام) عرض کرد: خدایا! مگر خودت وعده نداده‌ای که
شهدا را به بهشت ببری؟ خداوند فرمود: بله؛ ولی این شخص مصرّ عقوق والدین بود و من هیچ عملی را از عاق والدین قبول نمی‌کنم».
نه‌تنها عاق والدین وارد بهشت نمی‌شود، بلکه از فاصله دوری از بهشت عبور داده می‌شود.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمودند: از
عاق والدین پرهیز کنید؛ زیرا بوی بهشت از مسیری هزار ساله استشمام می‌شود؛ ولی عاق والدین آن را استشمام نمی‌کند».
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) فرمود: «اگر کسی به پدر و مادرش نگاه ظالمانه بکند، خداوند نمازش را قبول نمی‌کند».
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «
ملعون است ملعون است کسی که پدر و مادرش را بزند، ملعون است ملعون است کسی که عاق والدین می‌شود».
آثار دنیایی بی‌حرمتی به والدین، از این قرار است:
در داستان
خضر و موسی در آن‌جا که آن نوجوان را می‌کشد، علت کشتن نوجوان را این‌گونه بیان می‌کند: «وَاَمَّا الْغُلامُ فَکَانَ اَبَوَاهُ مُؤْمِنَیْنِ فَخَشِینَا اَنْ یُرْهِقَهُمَا طُغْیَانًا وَکُفْرًا؛
و اما آن نوجوان پدر و مادرش با
ایمان بودند، ما نخواستم او آن‌ها را به
طغیان و
کفر وادارد».
از این
آیه معلوم می‌شود جایی که فرزند به خاطر آن‌که در آینده پدر و مادر خویش را آزار می‌دهد و در برابر آن‌ها طغیان و کفران می‌کند و یا آن‌ها را از راه الهی به در می‌برد، مستحق
مرگ می‌باشد، چگونه است حال فرزندی که اکنون مشغول به این
گناه است؟ آن‌ها در پیشگاه خدا چه وضعی دارند؟ و در
روایات اسلامی پیوند نزدیکی میان کوتاهی عمر و ترک
صله رحم (به‌ویژه آزار پدر و مادر) ذکر شده است.
امام رضا (علیه‌السلام) فرمود: «خداوند عقوق والدین را
حرام کرده است؛ زیرا عاق والدین باعث می‌شود که
توفیق اطاعت الهی از او صلب شود».
«قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) ثلاثه من الذنوب تعجل عقوبتها و لا تؤخر الی الاخره عقوق الوالدین ...؛ سه دسته از
گناهان هستند که خداوند در عقوبت آن‌ها تعجیل می‌کند و آن‌ها را به
آخرت وا نمی‌گذارد: ۱. عقوق والدین ... .
۱. ارزش پدر و مادر در قرآن و روایات، گوهری.
۲. میزان الحکمت، ری شهری، ج۱۰، ص۷۰۹.
۳. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲۱، ص۳۳۷.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آثار احترام به والدین»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۱۴.
