• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

‌اعمال

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: مرگ ، اعمال، عالم برزخ ، عذاب ، روح و ریحان، مؤمن ، سکرات مرگ.

پرسش: در آخر سوره واقعه اشاره شده است که بلافاصله بعد از مرگ انسان نتیجه اعمال خود را می‌بیند که یا در رفاه کامل واقع می شود و یا در عذاب جحیم، و از طرف دیگر بحث سکرات مرگ مطرح است که حتی پیامبران را نیز شامل می‌شود، جمع بین این دو را چگونه ارزیابی می‌نمایید؟

پاسخ: آیات ۸۳ تا ۸۷ سوره واقعه (۵۶)     به قبل از مرگ اشاره دارد؛ اما آیات بعدی همین سوره که در مورد بهشت و جهنم است، در ارتباط با عوالم بعد از مرگ بوده و ربطی به سکرات مرگ ندارد تا با آن منافات داشته باشد.



آیات مورد نظر پرسشگر محترم ۸۶ تا ۹۶ سوره واقعه (۵۶)     می‌باشد که جهت بحث پیرامون آن و دقت بیشتر، لازم دیدیم نخست ترجمه فارسی آن را در زیر بیان کنیم.
«اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمی‌شوید، پس آن (روح) را بازگردانید اگر راست می‌گویید! پس اگر او از مقربان باشد، در رَوح و ریحان و بهشت پر نعمت است! اما اگر از اصحاب یمین باشد، (به او گفته می‌شود:) سلام بر تو از سوی دوستانت که از اصحاب یمین هستند! اما اگر او از تکذیب‌ کنندگان گمراه باشد، با آب جوشان دوزخ از او پذیرایی می‌شوید! و سرنوشت او ورود در آتش جهنم است، این مطلب حق و یقین است! پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح کن (و او را منزه بشمار)!».


آیات فوق از آیاتی است که اشاره به عالم برزخ دارد؛ زیرا در آستانه مرگ که انسان آماده برای انتقال به جهان دیگر می‌شود با یکی از حالات زیر روبه‌رو خواهد شد: نعمت‌ ها و مواهب و پاداش‌های الاهی و روح و ریحان، یا کیفر ها و مجازات‌های دردناک و قراین موجود در آیات نشان می‌دهد که قسمتی از اینها مربوط به قیامت و قسمت دیگری مربوط به قبر و برزخ است.

۲.۱ - حدیثی از پیامبر

در حدیثی از رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌خوانیم:"نخستین چیزی که به مؤمن در هنگام وفات بشارت داده می‌شود، روح و ریحان و بهشت پرنعمت است و نخستین چیزی که به مؤمن در قبرش بشارت داده می‌شود، این است که به او می‌گویند بشارت باد بر تو به خشنودی خداوند، به بهشت خوش آمدی، خداوند تمام کسانی که تو را تا قبرت تشییع کرده‌اند، همه را آمرزید و شهادت آنها را درباره تو تصدیق کرد و دعا ی آنها را برای آمرزشت مستجاب فرمود".
[۲] سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ۶، ص ۱۶۶، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی‌، قم‌، ۱۴۰۴ ق‌.


۲.۲ - حدیثی از امام صادق درباره روح و ریحان

همچنین ابوبصیر از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ روایت کرده است:منظور از روح و ریحان در آیه " فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ " روح و ریحان در قبر است؛ ولی جنت نعیم در آخرت است.


اما سکرات مرگ که در پرسش به آن اشاره شد، این مربوط به پیش از مرگ و در حال جان دادن است؛
[۴] . برای روشن شدن معنای سکرات موت شایسته است در این رابطه به این حدیث توجه کنیم. ابن عباس روایت کرده که فاطمه زهرا ـ علیهاالسلام ـ به پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در وقت سکرات موت گفت:ای پدر بزرگوار من بی‌تو ساعتی در دنیا صبر ندارم پس میعاد ما فردا کجا خواهد بود؟ فرمود:اول از أهل من تو خواهی بود که به من ملحق می شوی، و میعاد بر پل صراط است که بر جهنم کشیده شده است گفت:ای پدر خدای تعالی حرام نکرده چشم و گوش ترا بر آتش؟ فرمود:بلی و لیکن من آن جا می‌ایستم تا امت من بگذرد....
اما سختی‌های پس از مرگ تنها شامل حال گروه سوم (که در آیه مورد بحث به آن اشاره شد) یعنی تکذیب‌کنندگان می‌شود؛ ولی مقربان و اصحاب یمین از نجات‌یافتگان هستند.
[۵] نمایه سؤال در قیامت ۳۶۴۱ (سایت:۴۵۴۶).
[۶] نمایه مهم‌ترین پرسش روز قیامت به اعتقاد شیعیان ۷۴۹۰ (سایت:۷۶۷۳).
[۷] نمایه برزخیان و حوادث قیامت ۴۹۰۵ (سایت:۵۳۱۲).
[۸] نمایه برزخ و زندگی برزخی ۳۸۹۱ (سایت:۴۱۶۰).
[۹] نمایه ثواب و عقاب در برزخ ۵۶۷۴ (سایت:۶۱۴۶).



۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‌۲۳، ص ۲۸۷ و ۲۸۸، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۴ ش‌.    
۲. سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ۶، ص ۱۶۶، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی‌، قم‌، ۱۴۰۴ ق‌.
۳. قمی، علی بن ابراهیم‌، تفسیر قمی، تحقیق:موسوی جزایری‌، سیدطیب، ج ۲، ص ۳۵۰، دار الکتاب‌، چاپ چهارم، قم‌، ۱۳۶۷ ش‌.    
۴. . برای روشن شدن معنای سکرات موت شایسته است در این رابطه به این حدیث توجه کنیم. ابن عباس روایت کرده که فاطمه زهرا ـ علیهاالسلام ـ به پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در وقت سکرات موت گفت:ای پدر بزرگوار من بی‌تو ساعتی در دنیا صبر ندارم پس میعاد ما فردا کجا خواهد بود؟ فرمود:اول از أهل من تو خواهی بود که به من ملحق می شوی، و میعاد بر پل صراط است که بر جهنم کشیده شده است گفت:ای پدر خدای تعالی حرام نکرده چشم و گوش ترا بر آتش؟ فرمود:بلی و لیکن من آن جا می‌ایستم تا امت من بگذرد....
۵. نمایه سؤال در قیامت ۳۶۴۱ (سایت:۴۵۴۶).
۶. نمایه مهم‌ترین پرسش روز قیامت به اعتقاد شیعیان ۷۴۹۰ (سایت:۷۶۷۳).
۷. نمایه برزخیان و حوادث قیامت ۴۹۰۵ (سایت:۵۳۱۲).
۸. نمایه برزخ و زندگی برزخی ۳۸۹۱ (سایت:۴۱۶۰).
۹. نمایه ثواب و عقاب در برزخ ۵۶۷۴ (سایت:۶۱۴۶).



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی




جعبه ابزار