کنترل روانی در برابر بیماری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بیماری،
کرونا،
شیعیان،
توسل،
یاد خدا.
پرسش: ویروس کرونا زیاد در ذهنم تاثیر گذاشته و من را دچار استرس کرده، دعایی هست بخوانم تا خودم و خانواده‌ام و شیعیان مولا مصون بمانند؟
پاسخ اجمالی: کنترل روانی از اموری است که مراجعه به روانشناس و مشاور نیاز دارد. روش عمومی و اختصاصی برای آرامش‌بخشی و فاصله از افکار بد، در متون دینی بیان شده است؛ مثبت‌اندیشی، توسل، با یاد خدا بودن، اذکار خاص برای پیشگیری از بلا و بیماری، توصیه به برخی از اعمال را که از استجابت و تاثیر بالایی برخوردار است، مانند
زیارت عاشورا، از جمله این موارد می‌توان دانست؛ بنابراین، علاوه بر مراجعه به مشاور، دستور العمل‌های ذکر شده می‌تواند راهی برای گذر از این قسمت از زندگی شما باشد.
انسان در مواجه با مشکلات متعدد ابتدا باید بر اعصاب خود مسلط و از هرگونه مسئله‌ای که باعث شود ذهن به سمت این‌گونه مسائل کشانده شود، دوری کند. مشورت با یک مشاور حاذق و متدین، در این راه بسیار کارساز است. در مرحله بعد برای جلوگیری و درمان امراض، توصیه‌هایی از سوی دین بیان شده است که علاوه بر رعایت اصول بهداشتی، می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید؛ در ذیل به چند نمونه از این راهکارها اشاره می‌شود:
یکی از راهکارهایی که در متون دینی در برابر افکار بد بیان شده، فال خوب زدن و دوری از فال بد زدن می‌باشد؛ این نکته در مفاهیم دینی با واژه
تفال (فال نیک زدن) و
تطیّر (فال بد زدن) بیان شده است. در دوران جاهلیت، اعراب برخی از تصمیم‌گیری‌ها را بر اساس جهت پرواز پرندگان انجام می‌دادند؛ برای مثال اگر در حال حرکت بودند و پرنده‌ای به سمت راستشان پرواز می‌کرد، آن را به فال نیک می‌گرفتند و مسیر خود را ادامه می‌دادند و اگر به سمت چپشان پرواز می‌کرد، آن را شوم می‌پنداشتند و از ادامه مسیر منصرف می‌شدند. آن‌ها گاه خود پرنده‌ای را از لانه‌اش پرواز می‌دادند تا از جهت پرواز او تصمیم بگیرند که به مسیرشان ادامه دهند یا خیر.با پیدایش
اسلام،
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از این کار منع کرد. وی تطیّر را نوعی
شرک و
کفر دانست؛ بنابراین توصیه می‌شود از هرگونه فکر بد و نا امید‌کننده در این موضوع، اجتناب و با فکرهای خوب و امید به
خدا از این مرحله زندگی گذر نمایید. در
قرآن کریم نیز مشرکانی که در مبارزه با پیامبران الهی به «تطیّر» متوسل می‌شدند، مذمت و منشا آن نادانی بیان شده است.
از جمله خداوند فرمودند: «وَاِنْ تُصِبْهُمْ سَیئهٌ یطَّیرُوا بِمُوسی وَ مَنْ مَعَهُ»؛
هرگاه ناراحتی به فرعونیان می‌رسید آن را از شوم بودن موسی و همراهانش می‌دانستند» و فرستادگان
حضرت عیسی (علیه‌السّلام) را به شوم بودن متهم کردند.
یاد خدا بودن از توصیه‌های دیگری است که در آموزه‌های دینی مطرح شده است. قرآن کریم می‌فرماید:
«اَلا بِذِکرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب؛
همانا یاد خدا آرامش‌بخش دل‌هاست.»
در روایات متعدد، اذکاری بری آرامش و رفع بلا و بیماری بیان شده است به عنوان مثال
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمودند: اگر بعد از نماز صبح و نماز مغرب هفت بار گفته شود «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ اِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِ الْعَظِیم» خداوند (عزّوجلّ) هفتاد نوع بلاء از شخص بگرداند که آسان‌ترین آن‌ها پیسی و دیوانگی است و اگر شقی باشد از شقاوت به در آید و در سعادتمندان نوشته شود.
در روایتِ
ابی‌بصیر از آن حضرت روایت مشابهی نقل شده که می‌گوید «آسان‌ترین آن بلاها
جنون است و
جذام و
برص و اگر
شقی باشد من امیدوارم که خداوند (عزّوجلّ) او را به سعادت منتقل سازد».
در روایات متعدد به این ذکر سفارش شده است مثلاً
امام کاظم (علیه‌السّلام) فرمودند: چون نماز مغرب را خواندی پایت را دراز مکن و با کسی سخن مگو تا صد بار بگویی «بسم اللَّه الرحمن الرحیم و لا حول و لا قوة الّا باللَّه العلی العظیم» و صدبار هم پس از نماز صبح بگو: هر که آن را گوید خدا از او صد نوع از انواع بلا دفع کند که از آن جمله است: برص و جذام و
شیطان و
سلطان.
قرائت زیارت عاشورا از توصیه‌های مهم دیگری است. امام صادق (علیه‌السّلام) به شخصی به نام «
صفوان» فرمودند:
زیارت عاشورا را بخوان و بر آن مواظبت کن، به‌درستی که من چند خیر را برای خواننده آن تضمین می‌کنم، اول زیارتش قبول شود. دوم سعی و کوشش او مشکور باشد، سوم حاجات او هرچه باشد از طرف خداوند بزرگ برآورده شود و ناامید از درگاه او برنگردد زیرا خداوند وعده خود را خلاف نخواهد کرد»
مواردی که بیان گردید از جمله امور مهمی بود که در آموزه‌های اسلام برای آرامش روح و روان سفارش شده است برای مطالعه بیشتر در این زمینه می‌توان به مقاله «راه‌های مقابله با روان پریشی از نگاه قرآن و روایات» نویسنده: حسین خاکپور و...، مجله پژوهش در دین و سلامت، دوره ۱، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۴ مراجعه کرد.
متون دینی به جهت آرام بخشی انسان‌ها در برهه‌های مختلف زندگی راهکارهای متعددی را بیان نمودند، از جمله این راهکارها مثبت‌اندیشی، توسل، به یاد خدا بودن، اذکار مخصوص برای پیشگیری از بیماری و توصیه به اموری که استجابت و اثربخشی آن‌ها بسیار بالاست، نظیر زیارت عاشورا.
مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی، برگرفته از مقاله «کنترل روانی در برابر بیماری» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۲/۳.
