پیامبر و طولانی کردن سجده
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: طولانی کردن سجده، نماز مستحب، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم)، حسنین (علیهما‌السلام).
پرسش: در روایتی آمده است که: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) وقتی مشغول
نماز بودند،
امام حسن و
امام حسین (علیهما‌السلام) بر روی شانه‌های پیامبر رفتند و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) سجده را طولانی می‌کرد تا آن دو پایین آیند، از طرفی در فتوای مراجع عظام تقلید داریم که حالاتی از نماز اگر در عرف صدق نماز خواندن نکند، نماز باطل است، آیا دو مطلب در تضاد نیستند؟
پاسخ: یکی از
مستحبات سجده، طول دادن سجده است. واضح است سجده طولانی همراه با
ذکر و دعای طولانی می‌باشد. مکث طولانی، مکث همراه با
سکوت و به تعبیر واضح‌تر، سکوت طولانی است. سجده، اساساً، برخلاف سکوت در حالت
قیام است. افزون بر این نکات، موقعیت حسنین (علیهما‌السلام) یک موقعیت ویژه بوده است و این حالت را نباید با کارهای دیگری که افراد معمولی مرتکب می‌شوند، مقایسه کرد؛ چون طولانی کردن سجده در آن حالت، نه‌تنها ضعف به حساب نمی‌آید، بلکه به عنوان یک مزیت به حساب می‌آید.
درباره «فعل کثیر» که مبطل نماز است، آورده‌اند: حرکت دادن
انگشتان، اشاره به دست یا غیر آن برای صدا زدن کسی، کشتن
مار و
عقرب، بغل کردن و زمین گذاشتن و در آغوش نگاه داشتن و شیر دادن به بچه و دیگر اموری که با موالات نماز منافات نداشته باشد و صورت نماز را به هم نزند، جایز است.
این مسئله نشان می‌دهد که این امور، در این حد، صورت نماز را به هم نمی‌زند و لو در
عرف مرسوم نیست.
یکی از
مستحبات سجده را طول دادن سجده شمرده‌اند.
واضح است سجده طولانی همراه با
ذکر و دعای طولانی است.
آن‌چه درباره مکث طولانی گفته‌اند، مکث همراه با
سکوت و به تعبیر واضح‌تر، سکوت طولانی است.
سجده، اساساً، برخلاف سکوت در حالت
قیام است. با ارتباط دادن بین این سه مسئله، تنافی حل می‌شود.
افزون بر این، احتمال‌های دیگری هم در مسئله سجده
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) هست؛ مثل این‌که:
۱. موردی خاص بوده است؛
۲.
نماز مستحبی بوده است و نماز مستحب احکامش توسعه دارد؛
۳. مقداری بیش از سجده عادی، سجده حضرت طول کشیده است، نه این‌که از صورت نماز خارج شده باشد؛
۴. طولانی بودن سجده حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) تصادفی بوده و ربطی به
بازی بچه‌ها نداشته است؛ البته این احتمال ضعیف است؛
۵. این مسئله برای فهمیدن
احکام پیش آمد کرده و نشان می‌دهد که سجده همراه با
ذکر طولانی جایز است و بازی کردن بچه‌ها در حال نماز، نماز را
باطل نمی‌کند.
۶. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در وقت بازی بچه‌ها مشغول اذکار و ادعیه سجود بودند و این حالت از بهترین حالات آن حضرت بوده است.
به اضافه این‌که موقعیت حسنین (علیهما‌السلام) یک موقعیت ویژه بوده است و این حالت را نباید با کارهای دیگری که افراد معمولی مرتکب می‌شوند، مقایسه کرد؛ چون طولانی کردن
سجده در آن حالت، نه‌تنها ضعف به حساب نمی‌آید، بلکه به عنوان یک مزیت به حساب می‌آید.
۱. صلح امام حسن، ترجمه آیت‌الله خامنه‌ای.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «پیامبر و طولانی کردن سجده»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۴/۳۱.
