• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

پرهیز از اسراف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: وضو، آب، غسل، اسراف، ماء.
پرسش: آیا آموزه‌های اسلامی، حتی در انجام واجباتی؛ مانند وضو و غسل نیز به پرهیز از اسراف در مصرف آب توصیه می‌کنند؟!
پاسخ: در منابع حدیثی، توصیه‌های بسیاری در موضوع پرهیز از اسراف آب و بسنده نمودن به حداقل برای انجام وضو و غسل وارد شده است.



در منابع حدیثی، توصیه‌های بسیاری در موضوع پرهیز از اسراف آب و بسنده نمودن به حداقل برای انجام وضو و غسل وارد شده است. آنچه از این احادیث استفاده می‌شود؛ آن است که پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ائمه (علیه‌السّلام) برای انجام فرائض دینی به حداقل مصرف آب اکتفا می‌کردند. این سیره بویژه آن جا اهمیت پیدا می‌کند که محل زندگی انسان با کمبود آب مواجه باشد. در این زمینه تعدادی از روایات را ذکر کرده و برای آگاهی بیشتر شما را به منابع ارجاع می‌دهیم.

۱.۱ - روایت

پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «مقدار آب وضو یک مد است و مقدار آب غسل یک صاع است. بعد از من مردمی می‌آیند که این مقدار آب را برای وضو و غسل کم می‌شمارند! این مردم بر خلاف سنت من هستند و کسی که بر سنت من ثابت باشد، در بهشت قدس با من است».

۱.۲ - روایت امام باقر

امام باقر (علیه‌السّلام) از پدر بزرگوارش نقل می‌کند که امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرمود: «مقدار آب مصرفی برای غسل جنابت و وضو مانند روغن مالی کردن است که در آن تنها به مرطوب کردن بدن بسنده می‌شود».
زراره، سخنی از امام باقر (علیه‌السّلام) را در مسئله وضو نقل می‌کند: «همین که آب به پوستت رسید، دیگر بس است».

۱.۳ - روایت امام صادق

امام صادق (علیه‌السّلام) در ارتباط با اسراف آب هنگام وضو می‌فرماید: «خداوند فرشته‌ای دارد که اسراف در وضو را می‌نویسد، همان طور که نقصان و کم گذاشتن آن را می‌نویسد».
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «کسی که در وضویش بیش از اندازه آب مصرف کند، مانند کسی است که وضویش را باطل می‌کند».

۱.۴ - روایت امام باقر

زراره و محمد بن مسلم ، از امام باقر (علیه‌السّلام) نقل کرده‌اند که؛ «وضو حدی از حدود خداوند و حکمی از احکام الهی است، تا خدا انسان مطیع و سرکش را بشناسد. مؤمن را هیچ چیز نجس نمی‌کند، و در انجام وضو به کار بردن آب مانند روغن مالی کردن بدن کفایت می‌کند».
گفتنی است؛ این سفارشات بیشتر ناظر به مناطق و شهرهایی است که با کمبود آب مواجه‌اند، اما در مناطقی مانند ییلاقات و شهرها و روستاهای کوهستانی که دارای چشمه‌های و رودخانه‌های پر آب بوده و مردم در فراوانی آب به سر می‌برند و یا در جایی مانند کنار دریا، این روایات شامل آنها نمی‌شود. در همین راستا، توصیه‌ای از امام صادق (علیه‌السّلام) وجود دارد: «اگر آب نزدتان فراوان است، برای وضو بیشتر آب استفاده کن، و گرنه به حداقل بسنده نما».


۱. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۱، ص۴۸۳، قم، مؤسسه آل البیت (علیه‌السّلام)، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.    
۲. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۱، ص۴۸۵، قم، مؤسسه آل البیت (علیه‌السّلام)، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۳، ص۲۲، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۴. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۳، ص۲۲، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۵. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳۹، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    
۶. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۳، ص۲۱.    
۷. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج۱، ص۱۳۸، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۸. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۱، ص۴۸۴- ۴۸۵.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «پرهیز از اسراف»، تاریخ بازیابی۱۳۹۴/۰۵/۲۰.    



جعبه ابزار