وسواس عملی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: وسواس ، وسواس عملی.
پرسش: مدتی است که دچار شک و تردید شده‌ام شک در تمیز بودن بدن، لباس خود و دیگران و حتی شک به صندلی‌های اتوبوس و مینی بوس که آیا تمیز هستند یا نه و همین شک باعث شده دچار
گناه بزرگ
اسراف شوم! برای هر
نماز باید دو یا سه بار
وضو بگیرم تا دلم راضی شود. حال نماز را که شروع می‌کنم، شک در نماز شروع می‌شود، مجبورم یک نماز را چندین بار بشکنم و هر نمازی را دو یا سه بار بخوانم؛ از شما می‌خواهم مرا راهنمایی کنید.
پاسخ: برای درمان وسواس باید در وهله اول نگرش خود را در رابطه با
تفکرات نادرست اصلاح کرده و سپس شناخت خود را در رابطه با مسائل و احکام
دین تغییر داد و در وهله اخر با کمک روانشناس و روانپزشک علت بیماری وسواس را شناسایی نمود و در جهت رفع ان اقدام کرد.
مؤثرترین عاملی که در درمان این بیماری مؤثر است، تصمیم جدی خود شما است. اگر واقعاً می‌خواهید خود و
خانواده و اطرافیان را از عوارض این بیماری نجات دهید، عزم خود را جزم کنید و مطمئن باشید که با
پشتکار و حوصله، به تدریج مشکل شما حل خواهد شد.
یکی از آفت‌های درمان وسواس این است که درمانجو کم‌تر به توصیه‌های درمان‌گر توجه می‌کند و محور مقابله با مشکل را
تفکر و فهم خود قرار می‌دهد! حال آن‌که یکی از عوامل اصلی در به وجود آمدن بیماری وسواس، تفکر نادرست و شناخت غلط بیمار است. بنابراین:
گام اول، اولین اقدام برای حل مشکل این است که فرد وسواسی، باید تفکر، منطق و نگرش خود را اصلاح کند، وگرنه حاصل تفکرات نادرست و منطق اشتباه، چیزی جز همان افکار وسواسی نیست. اگر بپذیرید که شما در حال حاضر در محاصره افکار تکراری و اجباری اشتباه هستید، پس باید اول افکار خود را کنترل و آن‌ها را اصلاح کنید.
گام دوم، اصلاح و تغییر شناخت نسبت به احکام و مناسک دینی است. همان طور که در سایر امور به نظر کارشناس مراجعه می‌شود، در مسائل دینی نیز باید به کارشناس دینی (
مجتهد جامع‌الشرایط ) مراجعه شود و هر چه او گفت، طبق آن عمل گردد.
گام سوم، این است که باید علت اصلی این بیماری را شناسایی کنیم. تقریباً همه متخصصان ریشه وسواس را
اضطراب می‌دانند، بنابراین وسواس زیر مجموعه بیماری‌های اضطرابی است: که ریشه آن باید شناسایی شود.
با توجه به آنچه گفته بیان شد، چاره‌ای نیست جز اینکه شما به روان پزشک یا روان شناس بالینی مراجعه و به صورت حضوری، مشکل خود را مطرح کنید و طی جلسات متعدد به حل آن بپردازید. ما تنها می‌توانیم شما را راهنمایی کنیم؛ اما درمان چیزی بیش از راهنمایی است و باید در یک بستر مناسب انجام گیرد.
بر این اساس نکاتی چند به عنوان راهنمایی بیان می‌شود تا زمینه‌ای برای درمان اصلی شما باشد:
بدانید که وسواس یک مرض جسمی و روحی است که باید به متخصصان اعصاب و روان مراجعه کنید تا معالجه آن، به راحتی صورت گیرد.
ب. از نظر شرعی
وسوسه از
شیطان است و نباید از آن پیروی کرد.
در روایت آمده است که:« شیطان دوست دارد شما از او پیروی نمایید».
پیامبر اکرم(ص) فرموده است:« مقدار
آب لازم برای
وضو حدود یک کیلو و برای
غسل حدود سه کیلو است».
بعد می‌فرماید:« مردمی بعد از من می‌آیند که این مقدار را کم می‌شمارند، این‌ها از امت من نیستند».
اسلام دین سهل و آسانی است که خود پیامبر(ص) می‌فرماید:« من برای شما یک دین آسان آورده‌ام» حال اگر بنا باشد یک وضو و یا غسل، این قدر وقت
انسان را بگیرد و به این اندازه مشکل باشد، این چه دین آسانی خواهد بود؟
از طرفی اگر کسی خلاف آنچه که پیامبر(ص) و
ائمه (ع) دستور داده‌اند، عمل کند، این دهن‌کجی به آنان محسوب می‌شود و گناه بزرگی است!!
برای مثال پیامبر(ص) می‌فرماید:« چیز نجس را بعد از برطرف شدن عین نجاست، یک مرتبه که زیر آب جاری شستید، پاک می‌شود».
، آن وقت اگر شما بیش‌تر از این مقدار آب مصرف کردید، خدای ناکرده
اهانت به پیامبر(ص) است ( زیرا معنایش این است که آنچه پیامبر(ص) فرموده، درست نیست و این کار من صحیح است)!!
از طرفی مصرف بیش‌تر از مقدار لازم آب
اسراف است که از
گناهان کبیره محسوب می‌شود.
با توجه به آنچه گفته شد، باید بگوییم وضو و
غسل به آن کیفیتی که شما نوشته‌اید، لازم نیست و هیچ
مجتهدی چنین کاری را اجازه نداده است. بنابراین سعی کنید به طور معمولی و مثل دیگران وضو و غسل را انجام دهید و شستن داخل گوش و بینی لازم نیست و شستن ظاهر آن کفایت می‌کند.
مراحل اصلی غسل (که در چند دقیقه به پایان می‌رسد)، عبارت است از:
۱. نیت ؛ برای
نیت لازم نیست گوش‌ها را بگیرید و به زبان چیزی بگویید؛ بلکه همین مقدار که قلباً می‌دانید برای چه کاری به حمام آمده‌اید و نیت شما انجام غسل است، کفایت می‌کند.
۲. بعد از نیت
سر و گردن را بشویید.
۳. بعد تمام
طرف راست تا کف پا و سپس
تمام طرف چپ را بشویید.
پس دقت‌هایی که نوشته‌اید، هیچ لزومی ندارد و وظیفه شما این است که به طور معمولی غسل کنید و به شک‌های خود اعتنا نکنید؛ زیرا
شک آدم وسواسی، هیچ اعتباری ندارد، شما اگرچه به نظر خودتان غسل باطل انجام می‌دهید، باز نباید اعتنا کنید و از این به بعد به طور معمولی غسل کنید و مسئولیت آن را ما به عهده می‌گیریم.
همان طور که می‌دانیم در زمان پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) با اینکه آب لوله‌کشی و امکانات بهداشتی فعلی موجود نبود،
مسلمانان به طور عادی زندگی می‌کردند و در خصوص
طهارت و
نجاست مشکل خاصی نداشتند.
توجه به اینکه یقین شخص
وسواس ، برای وی معتبر نیست؛ بلکه در پاک شدن و
نجس شدن اشیا، باید به نظر عرف مراجعه کند و در آب کشیدن اشیا و انجام غسل، به طور عادی و مانند عرف عمل کند.
خداوند تکلیف شاق برای بندگان خود معین نکرده است؛ بنابراین عزم خود را جزم کنید و تصمیم بگیرید بر این دشمن درونی غلبه نمایید.
به برنامه‌ها و راه‌کارهای زیر عمل کنید و به حصول نتیجه یقین داشته باشید:
۱.
ذکر «لا اله الا اللَّه» و «لا حول ولا قوه الا باللَّه» را بسیار بگویید.
۲.
شب‌ها موقع خوابیدن این جملات را با خود بگویید: من به خواست خدا قطعاً خواهم توانست براین بیماری و ضعف غلبه کنم؛ من برای غلبه بر این وسوسه‌ها کاملاً نیرومندم؛ من از ضعف و زبونی بیزارم و بر ترک این
عادت ناپسند مقتدرم.
۳.
استعاذه و پناه بردن به خداوند را با خواندن سوره‌های «
فلق » و «
ناس » و نیز تکرار «اعوذ باللَّه من الشیطان الرجیم» و «لا حول و لا قوه الاّ باللَّه» فراموش نکنید.
۴. یکی از دوستان خوب و مورد اعتمادتان را برای
مشورت برگزینید. ایشان نیز همواره ضرورت تغییر رویه را به شما یادآور شود تا مقداری از بایدهای ناخواسته شما کاهش یابد.
سایت پرسمان دانشجویی.
