• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هجرت پیامبر اسلام و آزار مشرکان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: پیامبر اسلام ، حضرت علی ، شرک ، هجرت
پرسش: چرا پیامبر صلوات‌الله‌علیه تنها هجرت کردند؟ ۲. چرا مشرکان علی علیه‌السلام و اولاد پیامبر را بعد از هجرت آن حضرت نکشتند؟ ۳. چرا بعد از هجرت، مشرکان دیگر مسلمانان را اذیت نکردند؟
پاسخ: بر اثر دعوت پیامبر صلوات‌الله‌علیه در ایام حج و فرصت‌های مناسب دیگر،
[۱] سیره رسول خدا، جعفریان، رسول، دلیل ما، قم، ص ۳۷۴ – ۳۷۵.
بسیاری از مردم مدینه به سوی اسلام گرایش پیدا کرده و نفوذ اسلام در مدینه گسترش یافت.



پس از آن‌که اسلام در میان مردم مدینه گسترش یافت قریش مکه احساس خطر کرده و بر فشارهای خود نسبت به مسلمانان افزودند، به گونه‌ای که سخت گیری آنان تا آن زمان بی سابقه بوده است
[۳] طبقات الکبری، ابن سعد، ج ۵، ص ۲۲۵ – ۲۲۶.
و از آن‌جایی که دو قبیله اوس و خزرج که جمعیت مدینه را تشکیل می‌دادند، جنگ‌های طولانی با هم داشتند، زمانی که پیامبر، آن‌ها را به دین حنیف اسلام دعوت نمود و بر آموزه‌های آسان دین و شخصیت ایشان آگاهی یافتند آن حضرت را برای خاتمه دادن به آن جنگ و نزاع، شخصیت مناسبی یافتند.
[۴] السیرة النبویة، ابن هشام، ج ۲، ص ۴۴۶ (با اندکی اضافات).
به دنبال آن مسلمانان درخواست هجرت به مدینه کردند به گونه‌ای که در ماه ربیع الاول سال سیزدهم بعثت که مهاجرت پیامبر صلوات‌الله‌علیه در آن ماه اتفاق افتاد در مکه از مسلمانان جز پیامبر صلوات‌الله‌علیه و علی و ابوبکر و عده معدودی از مسلمانان بازداشت شده و یا بیمار و پیر، کس دیگری باقی نمانده بود.
[۵] فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام (ص)، سبحانی، جعفر، نشر مشعر، ص ۱۹۱.



خروج مسلمانان از مکه، مشرکان را به وحشت انداخت. زیرا آنان احساس کردند که اکنون جمعیتی از مسلمانان در یک شهر فراهم آمده و می‌توانند تهدیدی جدی برای آنان و کاروان‌های تجاریشان باشند، از این رو مصمم شدند تا درباره پیامبر که هنوز در مکه به سر می‌برد تصمیمی جدی بگیرند، آنان در این تصمیم گیری سه راه داشتند:
۱. بگذارند تا پیامبر به مدینه هجرت کند.
۲. پیامبر صلوات‌الله‌علیه را حبس کنند.
۳. پیامبر صلوات‌الله‌علیه را به قتل برسانند.


در آغاز، تصمیم کشتن رسول خدا را نداشته و تنها سخن از حبس یا اخراج وی بوده است که طبعاً این دو اقدام نمی‌توانست مشکل را حل کند؛ زیرا رفتن پیامبر صلوات‌الله‌علیه از مکه می‌توانست جبهه یثرب را کاملاً آماده مقابله سازد و حبس وی نیز ممکن بود مسلمانان را تحریک بر نجات وی کند.
[۶] سیره رسول خدا، جعفریان، رسول، دلیل ما، قم، ص ۴۰۵.

لذا تصمیم بر قتل پیامبر صلوات‌الله‌علیه گرفتند که بنا شد از تمام قبایل، افرادی انتخاب شوند و شبانه به طور دسته جمعی به خانه پیامبر صلوات‌الله‌علیه یورش برده و پیامبر را به شهادت برسانند.
[۷] السیرة النبویة، ابن هشام، ج ۱، ص ۴۸۰ – ۴۸۲.



فرشته وحی نازل گردید و پیامبر صلوات‌الله‌علیه را از نقشه‌های شوم مشرکان آگاه ساخت که در قرآن ، این گونه به آن اشاره شده است:" (به خاطر بیاور) هنگامی را که کافران نقشه می‌کشیدند که تو را به زندان بیفکنند، یا به قتل برسانند و یا (از مکّه) خارج سازند. آن‌ها چاره می‌اندیشیدند (و نقشه می‌کشیدند) و خداوند هم تدبیر می‌کرد و خدا بهترین چاره جویان و تدبیرکنندگان است!"
پیامبر صلوات‌الله‌علیه از طرف خدا مأمور شد آهنگ سفر نموده و به سوی مدینه حرکت کند، لازم بود هجرت بسیار مخفیانه و با رعایت کامل مسائل حفاظتی صورت گیرد تا پیامبر صلوات‌الله‌علیه به سلامت وارد مدینه شوند زیرا بقای آئین نوپای اسلام در آن شرایط، شدیداً وابسته به حیات آن حضرت بود به همین خاطر، آن شب علی علیه‌السلام را در بستر خود به جای خود گذاشته تا در همان ابتدا کسی متوجه عدم حضور حضرتش در بستر نشده و حضرت بتواند قبل از هر گونه اطلاع دشمن از حلقه محاصره آنان خارج شود و خود به همراه ابوبکر به طرف مدینه هجرت نماید.
[۹] فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام (ص)، سبحانی، جعفر، نشر مشعر، ص ۱۹۴ – ۱۹۸.
در صورتی که اگر پیامبر صلوات‌الله‌علیه افراد زیادی را به همراه خود می‌برد ممکن بود آنان از جایگاه حضرت و هجرت او با خبر شده و در بین راه مدینه حضرت را به شهادت برسانند.


اما این که چرا مشرکان بعد از هجرت پیامبر صلوات‌الله‌علیه خاندان حضرت را اذیت نکرده‌اند باید گفت:
۱) وقتی مشرکان متوجه شدند که پیامبر صلوات‌الله‌علیه از مکه خارج شده و نقشه آنان نقش بر آب شده است به سوی علی علیه‌السلام یورش بردند و حضرت را به سوی مسجد الحرام کشیدند و پس از بازداشت و اذیت مختصری او را آزاد ساخته اند.
[۱۰] سیره پیشوایان، پیشوایی، مهدی، ص ۳۹.

۲)مشرکان همه هدفشان کشتن شخص پیامبر صلوات‌الله‌علیه بود، زیرا تنها از این راه بود که می‌توانستند به زعم خود اسلام را نابود سازند به همین خاطر در این مرحله با دیگران کاری نداشتند و خود را درگیر دیگران نکردند.
[۱۱] السیرة الحلبیة، ج ۲، ص ۳۷.



اما این که چرا مشرکان بعد از هجرت پیامبر صلوات‌الله‌علیه مسلمانان را اذیت نکردند؟
اولا: بسیاری از مسلمانان قبل از هجرت پیامبر صلوات‌الله‌علیه به مدینه هجرت کرده بودند و اصولا علت نقشه قتل پیامبر صلوات‌الله‌علیه توسط قریش، هجرت مسلمانان به مدینه و انتشار اسلام در شهر مدینه بوده است.
ثانیا: مسلمانانی که از اهل مکه (قریش ) بودند اقوام و خویشان و نزدیکانی داشتند و همین پیوندهای خانوادگی در بسیاری موارد، مانع اذیت و آزار مسلمانان می‌شد و مشرکین از ترس قبیله و طایفه فرد مسلمان، از اذیت و آزار او خود داری می‌کردند، اما با این حال، مسلمانانی بعد از هجرت پیامبر صلوات‌الله‌علیه در مکه باقی بودند که از آزار و اذیت مشرکان در امان نبودند تا جایی که اموال بسیاری از آنان از طرف مشرکان توقیف شد به گونه‌ای که این مسلمانان بعد از هجرت به مدینه در فقر شدیدی به سر می‌بردند و حتی تعدادی از آنان به نام ( اصحاب صفه ) نتوانستند در مدینه مکانی برای استراحت خود فراهم کنند و در مسجد به سر می بردند.
بنابراین مشرکان بعد از هجرت پیامبر تا جایی که می توانستند مسلمانان را مورد اذیت و آزار قرار دادند.




۱. سیره رسول خدا، جعفریان، رسول، دلیل ما، قم، ص ۳۷۴ – ۳۷۵.
۲. طبقات الکبری، ج ۳، ص ۶۲۲.    
۳. طبقات الکبری، ابن سعد، ج ۵، ص ۲۲۵ – ۲۲۶.
۴. السیرة النبویة، ابن هشام، ج ۲، ص ۴۴۶ (با اندکی اضافات).
۵. فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام (ص)، سبحانی، جعفر، نشر مشعر، ص ۱۹۱.
۶. سیره رسول خدا، جعفریان، رسول، دلیل ما، قم، ص ۴۰۵.
۷. السیرة النبویة، ابن هشام، ج ۱، ص ۴۸۰ – ۴۸۲.
۸. انفال/سوره۸، آیه۳۰.    
۹. فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام (ص)، سبحانی، جعفر، نشر مشعر، ص ۱۹۴ – ۱۹۸.
۱۰. سیره پیشوایان، پیشوایی، مهدی، ص ۳۹.
۱۱. السیرة الحلبیة، ج ۲، ص ۳۷.



پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | سیره پیامبر




جعبه ابزار