• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هبار بن اسود

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: هبّار بن اسود، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، زینب.
پرسش: آیا این روایت صحیح است که رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دخترخوانده‌ای به نام زینب داشتند و روزی به کاروان دختر حمله کردند و او را ترساندند و بچه او از دنیا رفت. پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دستور دادند آن شخصی را که هبار بن الاسود نام داشت، هرکس او را هر جایی دید بکشد؟ لطفاً بفرمایید آیا این روایت صحیح است یا نه و در صورت صحیح بودن منبع آن را ذکر نمایید.
پاسخ:



روایت مورد نظر در منابع تاریخی این‌گونه آمده است: عده‌ای از مشرکان از جمله «هبّار بن اسود» به قصد اذیت کردن زینب دختر خوانده رسول اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ که از مکه به سمت مدینه هجرت کرده بود، به تعقیب وی پرداختند. اول کسی که از مشرکان به کجاوه زینب رسید، «هبار بن أسود» بود که نیزه‌ای به کجاوه زینب فرو برد. زینب که حامله بود، از این حمله ترسید و زمانی که به مدینه رسید، بچه‌اش را سقط کرد؛ از‌این‌رو پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دستور داد هر کجا «هبار بن اسود» را دیدند او را به قتل برسانند.
[۴] الذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق:تدمری، عمر عبد السلام، ج ۳، ص ۱۰۲، دارالکتاب العربی، بیروت، ط الثانیة، ۱۴۱۳/۱۹۹۳.



اما این‌که «هبار بن اسود» بعداً کشته شد یا خیر، برخی مورخان می‌نویسند: هبّار بن اسود، بعدها اسلام آورد و مورد بخشش قرار گرفت.
[۷] . بلعمی‌، تاریخ‌نامه طبری، تحقیق: روشن، محمد، ‌ ج ۵، ص ۱۴۹۹، جلد ۱ و ۲ سروش، تهران، چ دوم، ۱۳۷۸ش، جلد ۳، ۴، ۵ البرز، چ ۳، ۱۳۷۳ش.



گفتنی است که این خبر در منابع تاریخی معتبر، نقل شده است. اما مسئله‌ای که در این‌گونه روایات قابل دقت است، این است که عده‌ای با نقل چنین حوادثی، در صدد خرده‌گیری به احکام اسلام و نحوه برخورد رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ با مجرمان هستند؛ از‌این‌رو توجه به این مسئله ضروری است که اگرچه پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مظهر رحمت و مهربانی برای همگان است، اما در امور اجتماعی و حقوق مردم؛ نظیر آنچه در این قضیه مطرح شده است، برای برقراری امنیت و کوتاه کردن دست اشرار مجازات‌هایی برای مجرمان قرار می‌داد، تا مردم در جامعه اسلامی احساس امنیت کنند و تا عبرتی برای متجاوزان به حقوق افراد و جامعه باشد.


شایان توجه است که این مسئله به اسلام اختصاص ندارد. در تمام جوامع بشری، حمله مسلحانه به غیر نظامیان و مردم بی‌دفاع، و ایجاد رعب و وحشت در میان آنان، جرم است و مجرمان مسلح مورد تعقیب قرار می‌گیرند، حال این مردم بی‌دفاع چه از منسوبان حاکمان کشورها باشند، یا مردم عادی، در‌هر‌حال از شهروندان حکومت محسوب می‌شوند و دفاع از حقوق آنان بر حکومت واجب و لازم است. برخورد پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ با هبار بن اسود را در راستای این مسئله می‌توان ارزیابی کرد.


۱. ابن عبدالبر، أبوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب‌، تحقیق:البجاوی، علی محمد، ج ۴، ص ۱۵۳۶، دار الجیل، بیروت، ط الأولی، ۱۴۱۲/۱۹۹۲.    
۲. ابن اثیر الجزری، أبوالحسن علی بن محمد، أسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج ۴، ص ۶۰۸، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۹/۱۹۸۹.    
۳. التمیمی السمعانی‌، أبوسعید عبدالکریم بن محمد بن منصور، الانساب، تحقیق:المعلمی الیمانی، عبدالرحمن بن یحیی، ج ۱۰، ص ۵۳۵، مجلس دائرة المعارف العثمانیة، حیدر آباد، ط الأولی، ۱۳۸۲/۱۹۶۲.    
۴. الذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق:تدمری، عمر عبد السلام، ج ۳، ص ۱۰۲، دارالکتاب العربی، بیروت، ط الثانیة، ۱۴۱۳/۱۹۹۳.
۵. طبری‌، أبوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق:ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج ۱۱، ص ۵۹۴ و ۵۹۵، دارالتراث، بیروت، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷.    
۶. البیهقی‌، ابوبکر احمد بن الحسین‌، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق:قلعجی، عبدالمعطی، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۰۵/۱۹۸۵. ج ۳، ص ۱۵۶، دارالکتب العلمیة،بیروت، ط الأولی، ۱۴۰۵/۱۹۸۵.    
۷. . بلعمی‌، تاریخ‌نامه طبری، تحقیق: روشن، محمد، ‌ ج ۵، ص ۱۴۹۹، جلد ۱ و ۲ سروش، تهران، چ دوم، ۱۳۷۸ش، جلد ۳، ۴، ۵ البرز، چ ۳، ۱۳۷۳ش.
۸. شیخ طوسی، تهذیب، ج ۴، ص ۳۰۵، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ش. "بعث الله تعالی محمداً الی خلقه رحمةً للعالمین".    
۹. کلینی، کافی، ج ۳، ص ۴۲۲، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ش    
۱۰. کلینی، کافی، ج ۱، ص ۵۲۸، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ش    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | سیره پیامبر




جعبه ابزار