• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نام فرشتگان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: فرشتگان.
پرسش: آیا امکان دارد نام فرشتگان و ملائکه را ـ البته به غیر از عزرائیل ، اسرافیل، میکائیل و جبرائیل ـ مشخص و وظایف آنها را بیان کنید؟
پاسخ:



در نظام هستی بی‌نهایت فرشته وجود دارد که نه نامی از آنها ذکر شده و نه کسی را یارای شمارش آنهاست؛ چراکه براساس روایات با هر قطره‌ بارانی که از آسمان فرو می‌ریزد، فرشته‌ای پایین می‌آید تا آن‌ را در جایی که خداوند به او دستور داده، قرار دهد.


اما در‌عین‌حال نام تعداد اندکی از آنها در روایات ذکر شده است؛ مانند:

۲.۱ - راحیل

«ثُمَّ أَمَرَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَلَکاً مِنْ مَلَائِکَةِ الْجَنَّةِ یُقَالُ لَهُ رَاحِیلُ‌ وَ لَیْسَ فِی الْمَلَائِکَةِ أَبْلَغُ مِنْهُ فَخَطَبَ بِخُطْبَةٍ لَمْ یَخْطُبْ بِمِثْلِهَا أَهْلُ السَّمَاءِ وَ لَا أَهْلُ الْأَرْض»؛ سپس خداوند تبارک و تعالی به فرشته‌ای از فرشتگان بهشت به نام «راحیل» که در بلاغت هیچ‌یک از ملائکه به پای او نمی‌رسند، دستور داد تا خطبه (عقد حضرت علی و فاطمه) را بخواند. او نیز خطبه‌ای خواند که اهل آسمان و زمین چنین خطبه‌ای نخوانده بودند.

۲.۲ - دردائیل

«قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ یَقُولُ‌ إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَلَکاً یُقَالُ لَهُ دَرْدَائِیلُ‌ کَانَ لَهُ سِتَّةَ عَشَرَ أَلْفَ جَنَاح‌ٍ مَا بَیْنَ الْجَنَاحِ إِلَی الْجَنَاحِ هَوَاءٌ وَ الْهَوَاءُ کَمَا بَیْنَ السَّمَاءِ إِلَی الْأَرْض...»؛ابن عباس می‌گوید: شنیدم که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمود: خدای تعالی را فرشته‌ای است که «دردائیل» نام دارد. او را شانزده هزار بال است و ما بین هر دو بالش هوایی است که آن هوا به اندازه آسمان تا زمین است.‌

۲.۳ - اسماعیل

«وَ رَوَیْنَا مِنَ الْکِتَابِ الْمَذْکُورِ بِإِسْنَادِهِ إِلَی الصَّادِقِ ـ علیه‌السلام ـ أَنَّهُ قَالَ ـ علیه‌السلام ـ إِنَّ لِلَّهِ مَلَکاً یُقَالُ لَهُ إِسْمَاعِیلُ سَاکِنٌ فِی السَّمَاءِ الدُّنْیَا إِذَا قَالَ الْعَبْدُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ سَبْعَ مَرَّاتٍ قَالَ لَهُ إِسْمَاعِیلُ قَدْ سَمِعَ اللَّهُ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ صَوْتَکَ فَاسْأَلْ حَاجَتَک‌»؛
[۴] کوفی اهوازی، حسین بن سعید، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، الزهد، النص، ص ۵۴، المطبعة العلمیة، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۲ ق.‌
‌ همانا برای خداوند فرشته‌ای است که به او «اسماعیل» می‌گویند. او در آسمان دنیا ساکن است. هرگاه بنده هفت بار بگوید یا ارحم الراحمین، اسماعیل به او می‌گوید: خداوند که ارحم الراحمین است صدایت را شنید، حاجت خویش را از او بخواه.

۲.۴ - حیوان

«إِذَا سَکَنَتِ النُّطْفَةُ فِی الرَّحِمِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ أَنْشَأَ فِیهِ الرُّوحُ بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی إِلَیْهِ مَلَکاً یُقَالُ‌ لَهُ‌ حَیَوَان‌»؛ هنگامی که نطفه در رحم چهارماهه شد و روح در او دمیده شد، خداوند فرشته‌ای را به سویش می‌فرستد که «حیوان» نامیده می‌شود.

۲.۵ - زاجر

«فَیَبْعَثُ اللَّهُ إِلَیْهِ مَلَکاً یُقَالُ‌ لَهُ‌ زَاجِرٌ فَیَزْجُرُه‌»؛ هنگام خروج طفل از رحم، خداوند فرشته‌ای را برای باز کردن رحم می‌فرستد که نامش «زاجر» است. این فرشته مأموریتش تسهیل در کار به دنیا آمدن نوزاد است.

۲.۶ - رضوان

«إِنَّ مَلَکاً یُقَالُ‌ لَهُ‌ رِضْوَانُ یُنَادِی لَا سَیْفَ إِلَّا ذُو الْفَقَار»؛ ملکی است به نام «رضوان» که ندا می‌دهد شمشیری نیست مگر ذوالفقار.

۲.۷ - حزقائیل

«وَ إِنَّ لِلَّهِ مَلَکاً یُقَالُ‌ لَهُ‌ حِزْقَائِیلُ لَهُ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ أَلْفَ جَنَاح‌»؛
[۸] فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج ‌۱، ص ۴۷، انتشارات رضی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش.‌
فرشته‌ای است به نام «حزقائیل» که هجده هزار بال دارد.

۲.۸ - میخائیل

«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَلَکاً یُقَالُ‌ لَهُ‌ مِیخَائِیلُ یَأْخُذُ الْبَرَاءَاتِ
لِلْمُصَلِّینَ عِنْدَ کُلِّ صَلَوَات‌»؛
[۹] شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص ۷۱، مطبعة حیدریة، نجف، چاپ اول، بی‌تا.‌
رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌فرمود برای خدا ملکی است که نامش «میخائیل» است که برای نمازگزاران در هر نمازی رهایی از آتش را می‌گیرد.

۲.۹ - سجل

«إِنَّ فِی الْهَوَاءِ مَلَکاً یُقَالُ لَهُ إِسْمَاعِیلُ... یُحْصُونَ أَعْمَالَ الْعِبَادِ فَإِذَا کَانَ رَأْسُ السَّنَة بَعَثَ اللَّهُ إِلَیْهِمْ مَلَکاً یُقَالُ لَهُ السِّجِل‌»؛
[۱۰] کوفی اهوازی، حسین بن سعید، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، الزهد، النص، ص ۵۴، المطبعة العلمیة، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۲ ق.‌
در آسمان ملکی است که نامش اسماعیل است ... اعمال بندگان را حفاظت می‌کنند وقتی سر سال شد، خداوند فرشته‌ای را به سویشان می‌فرستد که «سجل» نام دارد.

۲.۱۰ - داعی

«إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی نَصَبَ فِی السَّمَاءِ السَّابِعَةِ مَلَکاً یُقَالُ لَهُ الدَّاعِی فَإِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَجَبٍ یُنَادِی [۷]     ذَلِکَ الْمَلَکُ کُلَّ لَیْلَةٍ مِنْهُ إِلَی الصَّبَاحِ طُوبَی لِلذَّاکِرِینَ طُوبَی لِلطَّائِعِینَ‌»؛
[۱۱] ابن طاووس، علی بن موسی‌، اقبال الأعمال، ج ‌۲، ص ۶۲۸، دارالکتب الإسلامیه، تهران، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ق.‌
خداوند در آسمان هفتم ملکی قرار داده به نام «داعی». هنگامی که ماه رجب داخل شد، این ملک هر شب تا صبح کارش این است که می‌گوید خوش به حال ذاکرین و اطاعت کنندگان.

۲.۱۱ - ظهلیل

«وَکَّلَ اللَّهُ بِقَبْرِ النَّبِیِّ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مَلَکاً یُقَالُ لَهُ ظِهْلِیل إِذَا صَلَّی عَلَیْهِ أَحَدُکُمْ وَ سَلَّمَ عَلَیْهِ قَالَ لَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ فُلَانٌ سَلَّمَ عَلَیْکَ وَ صَلَّی عَلَیْکَ قَالَ فَیَرُدُّ النَّبِیُّ ص بِالسَّلَام‌»؛
[۱۲] ابن طاووس، علی بن موسی‌، جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص ۲۴۳، دار الرضی، قم، چاپ اول، ۱۳۳۰ ق.
خداوند فرشته‌ای را برای قبر پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ موکل قرار داد که «ظهلیل» نام دارد. هر کسی که سلام و صلوات بر او بفرستد، این فرشته به پیامبر می‌گوید فلانی به شما سلام و درود فرستاد، پس پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله هم جواب سلامش را می‌دهد.

۲.۱۲ - ایمان

«ملکا یقال له الإیمان‌»؛ فرشته‌ای «ایمان» نام دارد.

۲.۱۳ - زوقابیل

«فبعث اللّه ملکا یقال له زوقابیل»؛
[۱۴] . حسینی موسوی، محمد بن أبی‌طالب‌، محقق، مصحح، حسون، کریم فارس، تسلیة المجالس و زینة المجالس (مقتل الحسین علیه السلام)، ج ‌۱، ص ۵۲۵، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
خداوند فرشته‌ای مبعوث کرد به نام «زوقابیل».

۲.۱۴ - مالک

«وَ نادَوْا یا مالِکُ لِیَقْضِ عَلَیْنا رَبُّکَ قالَ إِنَّکُمْ ماکِثُونَ»؛«فریاد برآورند که ای مالک، کاش پروردگار تو ما را بمیراند. می‌گوید نه، شما در این‌جا ماندنی هستید».
«...إِنَّ هَذَا مَالِکٌ خَازِنُ جَهَنَّمَ...»؛
[۱۶] کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، النص، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، ص ۱۰۰، المطبعة العلمیة، قم، ۱۴۰۲ ق.‌
این (فرشته) مالک نگهبان جهنم است.

۲.۱۵ - نکیر و منکر

«عَلِیُّ بْنُ النُّعْمَانِ عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ:سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ ـ علیه‌السلام ـ عَمَّا یَلْقَی صَاحِبُ الْقَبْرِ فَقَالَ إِنَّ مَلَکَیْنِ یُقَالُ لَهُمَا مُنْکَرٌ وَ نَکِیرٌ یَأْتِیَانِ صَاحِبَ الْقَبْرِ فَیَسْأَلَانِهِ عَنْ‌...»؛
[۱۷] کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، النص، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، ص ۸۸، المطبعة العلمیة، قم، ۱۴۰۲ ق.‌
سلیمان بن خالد می‌گوید: از امام صادق علیه‌السلام پرسیدم از کسی که با میت در قبر ملاقات می‌کند؛ فرمود: دو فرشته هستند به نام نکیر و منکر که بر مرده وارد می‌شوند و از او می‌پرسند ... .

۲.۱۶ - رومان (منبه)

«... فَصَلِّ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی الرَّوْحَانِیِّینَ مِنْ مَلَائِکَتِک‌... وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُورِ،...»؛
[۱۸] علی بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفة السجادیة، ص ۴۰، دفتر نشر الهادی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش.‌
پس درود فرست بر ایشان و بر روحانیین از فرشتگانت‌ ... و رومان آزمایش‌کننده (اهل) قبرها.
[۱۹] رومان (منبه) نام فرشته‌ای است که پیش از نکیر و منکر وارد قبر می‌شود و آدمی را می‌آزماید، اگر نیکوکار بود، منکر و نکیر را آگاه می‌سازد که هنگام سؤال با او به نرمی رفتار نمایند و اگر بد کار بوده به آنان خبر می‌دهد.


۲.۱۷ - هاروت و ماروت

«... وَ ما أُنْزِلَ عَلَی الْمَلَکَیْنِ بِبابِلَ هارُوتَ وَ مارُوتَ ...»؛ و (نیز یهود) از آن‌چه بر دو فرشته بابل «هاروت» و «ماروت» نازل شد، پی‌روی کردند. (آن دو، راه سحر کردن را، برای آشنایی با طرز ابطال آن، به مردم یاد می‌دادند.
و ... .


۱. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۹۹. دار إحیاء التراث العربی‌، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.‌    
۲. ابن بابویه، محمد بن علی،‌ محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج ‌۱، ص ۲۲۴، نشر جهان، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.‌    
۳. ابن بابویه، محمد بن علی،‌ محقق مصحح، غفاری، علی‌اکبر، کمال‌الدین و تمام النعمة، ج ‌۱، ص ۲۸۲، اسلامیه، تهران، چاپ دوم، ۱۳۹۵ ق.‌    
۴. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، الزهد، النص، ص ۵۴، المطبعة العلمیة، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۲ ق.‌
۵. برقی، احمد بن محمد بن خالد، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، المحاسن، ج‌ ۲، ص ۳۱۵، دارالکتب الإسلامیة، قم، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.‌    
۶. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‌۶، ص ۱۵،    
۷. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‌۱، ص ۸۷، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.‌    
۸. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج ‌۱، ص ۴۷، انتشارات رضی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش.‌
۹. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص ۷۱، مطبعة حیدریة، نجف، چاپ اول، بی‌تا.‌
۱۰. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، الزهد، النص، ص ۵۴، المطبعة العلمیة، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۲ ق.‌
۱۱. ابن طاووس، علی بن موسی‌، اقبال الأعمال، ج ‌۲، ص ۶۲۸، دارالکتب الإسلامیه، تهران، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ق.‌
۱۲. ابن طاووس، علی بن موسی‌، جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص ۲۴۳، دار الرضی، قم، چاپ اول، ۱۳۳۰ ق.
۱۳. عاملی نباطی، علی من محمد‌، الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم، ج ‌۱، ص ۱۵۶، المکتبة الحیدریة، نجف، چاپ اول، ۱۳۸۴ ق‌.‌    
۱۴. . حسینی موسوی، محمد بن أبی‌طالب‌، محقق، مصحح، حسون، کریم فارس، تسلیة المجالس و زینة المجالس (مقتل الحسین علیه السلام)، ج ‌۱، ص ۵۲۵، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
۱۵. زخرف (۴۳)، آیه ۷۷.    
۱۶. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، النص، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، ص ۱۰۰، المطبعة العلمیة، قم، ۱۴۰۲ ق.‌
۱۷. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، النص، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلام‌رضا، ص ۸۸، المطبعة العلمیة، قم، ۱۴۰۲ ق.‌
۱۸. علی بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفة السجادیة، ص ۴۰، دفتر نشر الهادی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش.‌
۱۹. رومان (منبه) نام فرشته‌ای است که پیش از نکیر و منکر وارد قبر می‌شود و آدمی را می‌آزماید، اگر نیکوکار بود، منکر و نکیر را آگاه می‌سازد که هنگام سؤال با او به نرمی رفتار نمایند و اگر بد کار بوده به آنان خبر می‌دهد.
۲۰. بقره (۲)، آیه ۱۰۲.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : فرشتگان | کلام




جعبه ابزار