معنای لایفقهون در آیه ۹۳ سوره کهف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: زبان،
یأجوج،
مأجوج،
ذوالقرنین،
سوره کهف.
پرسش: بر اساس
آیه ۹۳ سوره کهف، قوم همسایه یاجوج و ماجوج، گروهی زبان نفهم بوده که هیچ سخنی را متوجه نمی‌شدند؛ پس چگونه طبق آیات بعدی، آنان از ذوالقرنین درخواستی کرده و از او پاسخ شنیدند؟!
پاسخ اجمالی: مفسران در این مورد احتمالاتی را مطرح کرده‌اند از جمله: که این مطلب
کنایه از بدوی بودن و سادگی و درک پایین آنان است؛ کنایه از عجیب و غریب بودن
لغت و
زبان آنان بوده، که گویا از زبان ذوالقرنین و مردمش بی‌گانه بوده‌اند؛ آنان به سختی مطالب دیگران را می‌فهمیدند و دیگران هم به دشواری می‌توانستند مطالب آنها را درک کنند و ...
قرآن کریم در داستان ذوالقرنین و در آیه ۹۳ سوره کهف می‌فرماید: زمانی که ذوالقرنین به میان دو کوه رسید، در کنار آن دو کوه مردمی را یافت که گویی هیچ سخنی را نمی‌فهمیدند: «حَتَّی اِذا بَلَغَ بَیْنَ السَّدَّیْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِما قَوْماً لا یَکادُونَ یَفْقَهُونَ قَوْلا». اما در آیه ۹۴ می‌فرماید: «(آن مردم) گفتند: ای ذوالقرنین یاجوج و ماجوج در این سرزمین
فساد می‌کنند....» و در آیه ۹۵ از او پاسخ شنیدند که او دست‌مزدی نخواسته و تنها به کمک بدنی آنان نیاز دارد.
در ارتباط با این آیات ممکن است، این پرسش مطرح شود که چگونه است که
خدای متعال در وصف آن مردم، در آیه اول می‌گوید گویا هیچ سخنی نمی‌فهمند: «لا یکادون یفقهون قولا»، اما بلافاصله در آیه بعد می‌فرماید آنان به ذو القرنین گفتند: «قالُوا یا ذَا الْقَرْنَیْن» و ذو القرنین به ایشان گفت: «قالَ ما مَکَّنِّی فیهِ رَبِّی خَیْر». تناقض این آیات چگونه قابل حل است؟
در پاسخ به این پرسش، مفسران احتمالاتی را مطرح کرده‌اند که در زیر به آنها اشاره می‌شود:
• برخی معتقدند معنای: «لا یَکادُونَ یَفْقَهُونَ قَوْلًا»، آن است که آن مردم خیر و شر و ضلالت و هدایت را تشخیص نمی‌دادند.
البته با توجه به کلمه «قولا» که در آخر آیه آمده و به معنای سخن گفتن است، این احتمال بعید به نظر می‌رسد.
• جمله «لا یَکادُونَ یَفْقَهُونَ قَوْلًا»، کنایه از بدوی بودن و سادگی و درک پایین آنان است.
• کنایه از عجیب و غریب بودن لغت و زبان آنان بوده، که گویا از زبان ذوالقرنین و مردمش بی‌گانه بوده‌اند.
• آنان به سختی مطالب دیگران را می‌فهمیدند و دیگران هم به دشواری می‌توانستند مطالب آنها را درک کنند.
• ممکن است خداوند زبان آنها را به ذوالقرنین آموخته باشد، چنان‌که به
حضرت سلیمان زبان مرغان را تعلیم داد.
• احتمال دارد کسی در میان آنان بوده و سخن آنها را برای ذوالقرنین ترجمه کرده باشد.
• اگر چه آنان زبان ذوالقرنین و همراهانش را نمی‌فهمیدند، اما ممکن است پس از معاشرت با سایر طبقات، دارای زبان شده سخنان آنان را یاد گرفته باشند.
• ممکن است تمام این گفت‌وگوها با زبان اشاره انجام پذیرفته باشد و یا لغت بسیار ناقصی که نمی‌توان آن‌را به حساب آورد.
• ظاهراً بیشتر مردم آن سرزمین سخن ذوالقرنین را متوجه نمی‌شدند، اما بعضی از آنها زبان او را می‌فهمیدند و قرآن کریم در این‌جا از آن اکثریت خبر می‌دهد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «معنای لایفقهون در آیه ۹۳ سوره کهف»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۴/۲۳.
