معنای حدیث امام علی در آداب ازدواج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دعا، عروسی،
ازدواج، آداب ازدواج، آداب عروسی.
پرسش: معنای دعایی که شوهر در ابتدای ازدواج می‌خواند چیست: «اَللَّهُمَّ بِکَلِماتِکَ اسْتَحْلَلْتُها وَ بِاَمانَتِکَ اَخَذْتُها، اَللَّهُمَّ اجْعَلْها وَلُوداً وَدُوداً لا تَقْرَکْ تَاْکُلُ مِمّا راحَ وَ لا تَسْئلُ عَمّا سَرَحَ».
پاسخ: این دعا را می‌توان چنین معنا کرد: «خدایا با بهره‌گیری از کلمات تو همسرم را بر خودم
حلال کردم و در سایه امنیت (و یا با التزام به پیمان) تو او را به دست آوردم؛ خدایا او را فرزندآور،
مهربان، آرام و قانع قرار بده».
همان‌گونه که در پرسش آمده، در روایتی از
امام علی (علیه‌السّلام) در آداب ازدواج و عروسی آمده است که شوهر چنین دعا کند:
«اللَّهُمَّ بِکَلِمَاتِکَ اسْتَحْلَلْتُهَا وَ بِاَمَانَتِکَ اَخَذْتُهَا اللَّهُمَّ اجْعَلْهَا وَلُوداً وَدُوداً لَا تَفْرَکُ تَاْکُلُ مِمَّا رَاحَ وَ لَا تَسْاَلُ عَمَّا سَرَح».
این حدیث در کتاب بسیار معتبری نقل شده؛ اما با این وجود سلسله سند آن کامل نبوده و
حدیث مرفوع (و البته قابل استناد) به‌شمار می‌آید.
منظور از جمله «بِکَلِمَاتِکَ اسْتَحْلَلْتُهَا»؛ که ناظر به حلال‌شدن همسر با استفاده از کلمات خدا است، شاید اشاره به آیه‌ای از
قرآن باشد که می‌فرماید:
«فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ؛
با زن‌هایی که مورد پسند شما است ازدواج کنید»
و شاید اشاره به کلمات
شهادتین و
کلمه توحید باشد؛ زیرا به واسطه
اسلام شوهر، زن مسلمان بر او حلال می‌شود.
مقصود از «بِاَمَانَتِکَ اَخَذْتُهَا»، یا امان و
امنیت است؛ یعنی خدایا در پناه و حفظ تو، من او را به دست آوردم، و یا منظور عهد و پیمان است؛ یعنی با التزام به عهدی که از مؤمنان گرفتی تا نسبت به همسرانشان با مدارا و مهربانی رفتار کنند، او را به عقد خود درآوردم و یا مقصود،
امانت است؛ یعنی همسرم را به عنوان امانتی از جانب تو برگزیدم.
«ولود» به معنای زنی است که توانایی فرزندآوری بالایی دارد؛
و «ودّ» به معنای
محبت و دوست‌داشتن فراوان است.
به عبارت دیگر، این درخواست که همسرم «ودود» باشد، معنایش آن است که او را عاشق من قرار ده.
«لَا تَفْرَکُ» از «فرک» به معنای به خشم است؛
یعنی خداوندا، کاری کن که او نسبت به من خشمگین نشود.
در جمله «تَاْکُلُ مِمَّا رَاحَ وَ لَا تَسْاَلُ عَمَّا سَرَح»، «راح» به معنای برگشت چارپایان از چراگاه است، و «سرح» به معنای رفتن آنان به سمت چراگاه است که معنای ظاهری‌اش آن خواهد بود که همسرم از آنچه که حیوانات هنگام برگشت از چراگاه به همراه دارند بخورد و از آنچه هنگام رفتن به همراه دارند سؤال نکند که این کنایه‌ای از قانع بودن همسر است.
یعنی هرآنچه برای او آورده‌ام را مورد استفاده قرار داده و زیاده‌خواه نباشد.
بنابراین، دعای مورد نظر را می‌توان چنین معنا کرد:
«خدایا با بهره‌گیری از کلمات تو همسرم را بر خودم
حلال کردم و در سایه امنیت (و یا با التزام به پیمان) تو او را به دست آوردم؛ خدایا او را فرزندآور،
مهربان، آرام و قانع قرار بده».
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «معنای حدیث امام علی در آداب ازدواج»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۳/۲۱.
