معراج مؤمن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: معراج مؤمن، نماز، عروج، معارج، تعالی روح.
پرسش: آیا جمله «الصلاة معراج المؤمن»
حدیث است؟ معراج به چه معناست و چه‌گونه
مؤمن می‌تواند به این مقام برسد؟
پاسخ:
این جمله در برخی از کتاب‌های تفسیری و عرفانی
شیعه و سنی به‌عنوان حدیثی ـ البته بدون سند ـ از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ
و در برخی کتاب‌ها به‌عنوان کلامی حکیمانه
نقل شده است.
اصل کلمه «معراج» از ماده «عرج» به معنای نهایت بالا رفتن است؛ پس صعود به عالی مرتبه را «عروج» می‌گویند.
در
قرآن اگرچه واژه
معراج استفاده نشده، اما از واژه معارج استفاده شده است:
«
وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَة لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَیْها یَظْهَرُونَ»؛
اگر (تمکن کفار از مواهب مادی) سبب نمی‌شد که همه مردم امت واحد (گمراهی) شوند، ما برای کسانی که به (
خداوند) رحمان کافر می‌شدند، خانه‌هایی قرار می‌دادیم با سقف‌هایی از نقره و نردبان‌هایی که از آن بالا روند.
«معارج»؛ یا جمع «معرج» و اسم مکان و یا جمع «معراج» اسم آلت است؛ یعنی وسیله عروج و بالارفتن است. در
آیه دیگر خداوند به «
ذِی الْمَعارِجِ»؛
یعنی دارنده پایگاه‌های بلند، متصف شده است که اشاره به جایگاه والا و کبریایی خداوند دارد و مقصود از اتصاف خداوند به این صفت
عذاب کردن بندگان از ناحیه خداوند نیست و
خدا چنین اراده‌ای به بندگان نکرده است؛ بلکه خداوند خواسته است که بندگانش را به این مقامات برساند؛ چنان‌که در ادامه همین آیه می‌فرماید: «
تَعْرُجُ الْمَلَئکَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فیِ یَوْمٍ کاَنَ مِقْدَارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَةٍ»؛
فرشتگان و
روح، در روزی که اندازه آن پنجاه هزار سال است، به‌سوی او فرا می‌روند.
از آن‌جا که
نماز سبب تعالی روح مؤمن و رسیدن به درجات بالای معنوی است، از آن به معراج تعبیر شده است. نماز، وسیله عروج مؤمن به‌سوی خداست، با نماز روح و ضمیر و
قلب مؤمن پرواز می‌کند. همانا
انسان زمانی که قلبش به خداوند متصل شد، روحش برای قبول
اخلاق والا که از ما خواسته شده در
زندگی به آن برسیم باز شده و آمادگی پیدا می‌نماید و زمانی که سینه‌اش گشاده گشت و در این محیط وسیع زندگی کرد همتش در خواسته‌های پست فروکش کرده و در این زمان، نفسش هرگز به سراغ خواسته‌های نفسانی که مردم به آن در زندگی دنیایی عادت کرده، توجهی ندارد.
پایگاه اسلام کوئست.
