• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرستادن صلوات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: صلوات بر پیامبر، نماز، سوره احزاب.

پرسش: گفته می‌شود که هنگام شنیدن آیه«ان الله و ملائکته یصلّون علی النبی...»
[۱] احزاب/سوره۳۳، آیه۵۶.    
حتماً اگر در نماز هم باشی، باید اول سه صلوات بفرستی، بعد به نماز ادامه دهی، آیا این مطلب درست است؟

پاسخ: وقتی فرستادن صلوات در بین نماز هیچ اشکالی ندارد و باطل‌کننده آن نیست، فرستادن صلوات پس از شنیدن آیه ذکرشده و بعد از نام مبارک حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) نیز، بنا بر نظر اکثر فقها مستحب بوده و دارای فضیلت است.


پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در پیشگاه خداوند از چنان جایگاه رفیعی برخوردار است که صلوات بر او دارای ثواب و پاداش بسیاری است. در روایتی آمده: «خداوند می‌فرماید: هیچ کس در زمان حیات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و یا بعد از وفات او، بر او صلوات نمی‌فرستد، مگر این‌که خداوند ده برابر حسنه به او می‌دهد».
[۲] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۰، بیروت، انتشارات دار احیاء التراث العربی.


دلیل این‌که بعد از آیه ذکرشده، صلوات فرستاده می‌شود، این است که در این آیه امر شده‌ایم به فرستادن صلوات (صلّو علیه)؛ مضافاً بر این‌که از حضرت علی (علیه‌السلام) روایت شده: «هر زمان آیه شریفه «ان اللّه و ملائکته...»
[۳] احزاب/سوره۳۳، آیه۵۶.    
را قرائت کردید، صلوات بفرستید، چه در نماز و چه خارج از نماز».
[۴] شیخ صدوق، محمد بن علی، خصال، ج۲، ص۶۲۹، جامعه مدرسین.    

پس فرستادن صلوات امری است جایز و راجح؛ اگرچه در بین نماز باشد.

حال شاید این سؤال مطرح شود که مگر سخن گفتن و تکلم در بین نماز، باطل‌کننده نماز نیست؟
جواب این است که هر کلامی باطل‌کننده نیست و بعضی چیزها استثنا شده؛ از جمله خواندن قرآن (غیر از چهار سوره‌ای که سجده واجب دارد) و ذکر و دعا
[۵] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، عروه الوثقی، ص۲۶۴، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۸۸ق، باب مبطلات نماز.    
و صلوات هم، دعا کردن برای کسی است که خداوند و ملائکه او برای او صلوات می‌فرستند. هیچ‌یک از علما از فرستادن صلوات در بین نماز منع نکرده‌اند.

اما در مورد واجب یا مستحب بودن صلوات باید عرض شود که با مراجعه به متون فقهی، مشاهده می‌شود که فقها در مورد صلوات فرستادن بعد از قرائت آیه ذکرشده بحث نکرده‌اند؛ بلکه محور بحثشان این است که وقتی نام مبارک پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) برده می‌شود، فرستادن صلوات چه حکمی دارد؟ که همگی در اصل جواز و راجح بودنِ آن اتفاق دارند؛ چه در بین نماز باشد و چه در خارج از نماز.

ولی اختلاف فقها در وجوب یا استحباب صلوات فرستادن است. عده‌ای از بزرگان از جمله مرحوم عاملی
[۶] موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام، ج۳، ص۴۲۸، مشهد، آل‌البیت، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
و محدث بحرانی
[۷] بحرانی، یوسف، حدائق الناظره، ج۸، ص۴۶۳، قم، نشر اسلامی، جامعه مدرسین.    
قائل به وجوب شده‌اند؛ ولی در مقابل اکثر فقها، قائل به استحباب‌اند
[۸] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۵۷ ۲۵۸، نقل اجماع، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم.    
و حتی علامه حلی در کتاب تذکره، ادعای اجماع بر استحباب کرده است
[۹] علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۳، ص۲۳۲، قم، آل‌البیت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.    
و فقهای فعلی هم، همگی قول به استحباب را پذیرفته‌اند.
[۱۰] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، عروه الوثقی، ص۲۴۵، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۸۸ق.


از مطالبی که بیان شد، نتیجه می‌گیریم که وقتی فرستادن صلوات در بین نماز هیچ اشکالی ندارد و باطل‌کننده آن نیست، فرستادن صلوات بعد از شنیدن آیه ذکرشده و بعد از نام مبارک حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) بنا بر نظر اکثر فقها مستحب بوده و دارای فضیلت است.

۱. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۵۶.    
۲. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۰، بیروت، انتشارات دار احیاء التراث العربی.
۳. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۵۶.    
۴. ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، خصال، ج۲، ص۶۲۹، جامعه مدرسین.    
۵. ↑ طباطبایی یزدی، محمدکاظم، عروه الوثقی، ص۲۶۴، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۸۸ق، باب مبطلات نماز.    
۶. ↑ موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام، ج۳، ص۴۲۸، مشهد، آل‌البیت، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
۷. ↑ بحرانی، یوسف، حدائق الناظره، ج۸، ص۴۶۳، قم، نشر اسلامی، جامعه مدرسین.    
۸. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۵۷ ۲۵۸، نقل اجماع، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم.    
۹. ↑ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۳، ص۲۳۲، قم، آل‌البیت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.    
۱۰. ↑ طباطبایی یزدی، محمدکاظم، عروه الوثقی، ص۲۴۵، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۸۸ق.



سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «صلوات فرستادن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۱۶.    



جعبه ابزار